Tegoroczne Noble z dziedziny chemii to "ukłon w stronę chemii teoretycznej" - ocenił w rozmowie z PAP prof. dr hab. Zdzisław Latajka z Uniwersytetu Wrocławskiego. "Jest to docenienie innego podejścia do chemii" - podkreślił naukowiec.
Tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii przyznano twórcom komputerowego modelowania reakcji chemicznych - Martinowi Karplusowi, Michaelowi Levittowi i Ariehowi Warshelowi.
"Chyba każdy z nas wie, że chemia to jest nauka eksperymentalna - probówki, zlewki, itd. Właściwie mało kto sobie uświadamia, że chemia jest też nauką teoretyczną i właśnie ten dzisiejszy Nobel, który otrzymali trzej profesorowie, jest za rozwój teoretycznych narzędzi przy badaniu reakcji chemicznych" - wyjaśnił PAP prof. Latajka, kierownik Zespołu teoretycznego modelowania procesów chemicznych na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Jak powiedział, reakcje chemiczne na ogół bada się doświadczalnie - stosując takie standardowe metody badania nie wiadomo jednak dokładnie, jak te reakcje przebiegają. "Natomiast jeżeli skorzystamy z aparatu matematycznego, z fizyki kwantowej, to wówczas można dokładnie opisać i prześledzić, jak - krok po kroku - zachodzą reakcje chemiczne" - zaznaczył.
Zdaniem profesora największym osiągnięciem trzech noblistów jest to, że zaproponowali teoretyczny opis reakcji chemicznych, zwłaszcza dla dużych układów biologicznych. Przypomniał, że Arieh Warshel bardzo dobrze opisał przebieg reakcji chemicznych w otoczeniu, czyli np. w środowisku wodnym. "Inaczej przebiegają reakcje chemiczne w fazie gazowej, a inaczej - jeśli jest to środowisko wodne" - dodał.
Prof. Latajka podkreślił, że naukowcy otrzymali nagrodę za badania, które robili już wiele lat temu, ale które znacząco przyczyniły się do rozwoju narzędzi badawczych, teoretycznych, opisu reakcji i procesów chemicznych. "Wielkie koncerny chemiczne przy projektowaniu nowych leków pierwszą, wstępną fazę badań opierają na metodach obliczeniowych chemii kwantowej, czyli przeprowadzają symulacje przebiegu procesów chemicznych przy pomocy komputera" - wyjaśnił.
Według naukowca nagroda jest jak najbardziej zasłużona. Przyznał jednak, że choć wymienia się zwykle przed ogłoszeniem laureatów wiele nazwisk, te są dla niego zaskoczeniem. "Chemia to nauka eksperymentalna i większość Nagród Nobla dotyczyła badań eksperymentalnych. Od czasu do czasu tylko pojawiał się ukłon w stronę opisu teoretycznego" - podsumował. (PAP)
mrt/ agt/ ura/
