*Prezydenci Niemiec i Włoch, Joachim Gauck i Giorgio Napolitano, uczcili w niedzielę pamięć ofiar hitlerowskich zbrodni w Toskanii. Gauck powiedział, że "pojednanie nie może oznaczać niepamięci". Hołd ofiarom hitlerowców oddano także w Rzymie. *
Przywódcy obu państw uczestniczyli w ceremonii w miejscowości Sant'Anna di Stazzema koło miasta Lucca, gdzie w sierpniu 1944 roku w zbiorowych egzekucjach dokonanych przez SS zginęło 560 osób, w tym 130 dzieci.
"Zbrodnie popełnione tu nie mogą zostać z powodu swego nieopisanego okrucieństwa zapomniane" - mówił prezydent Niemiec. "Ofiary tych zbrodni mają prawo do pamięci, bo nie są anonimowe, mają imiona, które musimy pamiętać" - dodał.
Joachim Gauck zwracając się do Giorgio Napolitano podkreślił: "Chciałem przyjechać tutaj, do Sant'Anna di Stazzema razem z panem; wiem, że walczył pan z nazizmem i faszyzmem". Gauck położył nacisk na to, że zasługą 87-letniego prezydenta Włoch jest "braterstwo" między obu krajami; mówił też o potrzebie "czczenia cudu pojednania".
Napolitano powiedział w swym wystąpieniu, że pamięć i oddawanie hołdu ofiarom jest "formą zbiorowego, najwyższego poczucia sprawiedliwości, której czasem nie można znaleźć w sądach". Słowa te uznano za nawiązanie do odrzucanych przez niemiecki wymiar sprawiedliwości wniosków o zadośćuczynienie dla włoskich ofiar hitlerowskich zbrodni.
Niemcy są chronione immunitetem przed pozwami ofiar zbrodni nazistowskich, składanymi w zagranicznych sądach, co potwierdził Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze.
Giorgio Napolitano zapewnił też, że "my nie zapominamy występków faszyzmu, hańby i katastrofy, w którą faszyzm wciągnął Włochy".
Rano włoski prezydent wraz z przewodniczącymi obu izb parlamentu złożył wieniec w Rowach Ardeatyńskich (Fosse Ardeatine) w Rzymie, gdzie 24 marca 1944 roku hitlerowcy rozstrzelali 335 Włochów, wśród nich wielu Żydów, w odwecie za akcję partyzantów. (PAP)
sw/ ap/
