Rasizm nadal jest częścią codziennego życia imigrantów i mniejszości w UE - oceniła w raporcie za 2009 rok Agencja Praw Podstawowych UE. Polska jest jedynym krajem, który nie powołał organu ds. promocji równości rasowej, czego wymaga unijna dyrektywa.
"Wiele ubiegających się o azyl dzieci, oddzielonych od swoich rodziców, znika w trakcie rozpatrywania ich sprawy. Osoby z grupy LGBT (lesbijki, geje, biseksualiści i osoby transgenderowe) są dyskryminowane w wielu sferach życia codziennego, jak na przykład w pracy czy w barach. Rasizm nadal jest częścią codziennego życia wielu imigrantów i mniejszości mieszkających w UE, a większość państw członkowskich nie prowadzi oficjalnych statystyk przestępstw na tle rasowym" - brzmi ogólny wniosek opublikowanego raportu Agencji Praw Podstawowych.
Zgodnie z art. 13. dyrektywy o równości rasowej z 2000 roku (zakazuje dyskryminacji w pracy, w edukacji i ochronie socjalnej), kraje członkowskie muszą utworzyć organ ds. promocji równości. "Do końca 2009 r. tylko Polska tego nie uczyniła, a Malta, jak się wydaje, tylko częściowo" - brzmi jeden z wniosków raportu.
Urząd, który będzie się zajmować monitorowaniem oraz promowaniem zasady równego traktowania, ma wprowadzić do polskiego prawa ustawa o wdrożeniu niektórych dyrektyw UE, nazywana "antydyskryminacyjną". Po rozpatrzeniu kilku możliwości zdecydowano, że instytucją tą będzie Rzecznik Praw Obywatelskich.
Jak zaznaczyła w rozmowie z PAP pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania Elżbieta Radziszewska, urząd ten ma się zajmować nie tylko dyskryminacją rasową, ale także przejawami dyskryminacji z innych względów. Ustawa wdroży kilka unijnych dyrektyw antydyskryminacyjnych, także te, w implementacji których Polska ma tak duże opóźnienia, że grożą jej kary, bo Komisja Europejska wniosła skargę do Trybunału Sprawiedliwości.
Radziszewska zapewnia, że projekt ustawy trafi do Sejmu przed parlamentarnymi wakacjami.
Polska jest przywoływana w raporcie dość często, zwłaszcza w kontekście dyskryminacji Romów. Np. 20 proc. ankietowanych Romów w Polsce skarżyło się na nierówne traktowanie w systemie edukacyjnym, najwięcej w UE. Na Węgrzech ten wskaźnik wyniósł 17 proc. Jeśli chodzi o dyskryminację Romów w systemie zdrowotnym w ciągu ostatnich 12 miesięcy, "najwyższy odsetek osób skarżących się jest w Grecji i Polsce".
Natomiast w dość pozytywnym świetle Polska wypada na tle innych państw, jeżeli chodzi o statystyki przestępstw na tle rasowym. Większość państw UE, jak wynika z raportu, nie prowadzi takich oficjalnych statystyk. "Spośród 12 krajów, które w latach 2000-2008 publikowały wystarczającą liczbę danych na ten temat, w 10 zanotowano tendencję wzrostową liczby przestępstw na tle rasowym. W Republice Czeskiej ta tendencja jest malejąca, a w Polsce pozostaje na tym samym poziomie" - czytamy w raporcie.
"W dzisiejszych, trudnych pod względem gospodarczym czasach, Unia Europejska musi zagwarantować, że ochrona praw podstawowych na tym nie ucierpi. To zwłaszcza na państwach członkowskich UE spoczywa obowiązek zapewnienia, że organy utworzone do ochrony i promowania praw podstawowych są faktycznie zdolne do tego w praktyce, sprawiając, że prawa podstawowe staną się rzeczywistością dla każdego w UE" - powiedział dyrektor Agencji Praw Podstawowych Morten Kjaerum.
Inga Czerny (PAP)
icz/ mc/ akw/ abr/ gma/
