Jakość Biuletynów Informacji Publicznej (BIP) samorządów województwa śląskiego w ostatnich dwóch latach znacznie się poprawiła - wynika z opublikowanego w poniedziałek raportu Stowarzyszenia Wzajemnej Pomocy Bona Fides w Katowicach.
Nadal jednak część gmin ignoruje ustawowy obowiązek o dostępie do informacji publicznej, a na ich stronach internetowych można znaleźć tylko uchwały sprzed kilku lat lub puste strony zamiast aktualnych dokumentów.
Raport jest wynikiem monitoringu przeprowadzonego od lutego˙do kwietnia tego roku we wszystkich 167 gminach i miastach województwa przez Stowarzyszenie Bona Fides. Badano zawartość i zgodność z wymogami prawa, a także funkcjonalność i przejrzystość stron. Podobne badanie przeprowadzono dwa lata temu. Najlepsze strony BIP mają Radzionków, Tychy i Katowice - uzyskały prawie 100-procentowy wynik.
Podczas poprzedniego badania protokoły z posiedzeń rady umieszczało w biuletynach 47 proc. jednostek, obecnie 77 proc. O kilkadziesiąt procent wzrosła liczba gmin, które publikują protokoły z posiedzeń komisji, numery telefonów radnych czy ich adresy e-mail. "Te kilka liczb pokazuje, jak bardzo w ciągu tych dwóch lat wrosła możliwość kontaktu z radnymi czy kontrolowania przez mieszkańców i dziennikarzy pracy rady bez wychodzenia z domu" - mówił Grzegorz Wójkowski ze Stowarzyszenia.
Pozytywne zmiany widać też w innych badanych obszarach. Dwa lata temu wszystkie uchwały rady były publikowane jedynie przez 82 proc. gmin, a obecnie udostępnia je 96 proc. jednostek. Znacząco wzrosła także liczba urzędów, które udostępniają na stronach BIP zarządzenia wójtów, informacje o przebiegu i efektach kontroli oraz o ulgach i umorzeniach podatkowych udzielanych przez urząd.
Najmniej przejrzystym urzędem w całym monitoringu została Świnna, która publikuje w BIP jedynie 35 proc. sprawdzanych podczas badania informacji, podczas gdy dwa lata temu było to 41 proc. Jest to jedna z siedmiu gmin, które nie udostępniają wszystkich uchwał rady - w zakładce z uchwałami z 2010 r. pojawiają się nazwy trzech uchwał, po kliknięciu w każdą z nich trafia się na pustą stronę.
Przedostatnią gminą w całym zestawieniu został Koniecpol, który także uzyskał słabszy wynik niż poprzednio. Najbardziej aktualne oświadczenia majątkowe radnych dotyczą 2007 r., a w zakładce "Budżet" można znaleźć tylko uchwały budżetowe na lata 2003 i 2009. Pozostałe urzędy, które znalazły się w całym zestawieniu w ostatniej dziesiątce - Lelów, Mstów, Krzanowice, Lipie, Poraj, Koszarawa, Węgierska Górka, Ślemień - także podczas poprzedniego badania zajmowały ostatnie miejsca.
Osoby prowadzące monitoring spotkały się podczas pracy z licznymi nieprawidłowościami oraz rozwiązaniami, które mogą skutecznie odstraszać potencjalnych klientów urzędu od szukania informacji publicznych. Najczęstszym problemem były puste zakładki. Jedynie 22 proc. urzędów nie ma w swoim biuletynie ani jednej pustej zakładki, a w połowie jednostek znaleziono więcej niż trzy, a czasem i kilkadziesiąt pustych stron. Rekordzistą jest gmina Lipie, w której biuletynie naliczono 120 pustych zakładek.
Innym często spotykanym problemem jest brak aktualizacji danych i zostawianie na stronie już dawno nieaktualnych dokumentów. Najczęściej można spotkać zakładki nieaktualizowane przez kilka-kilkanaście miesięcy. Problemem jest też termin publikowania informacji w BIP. W przypadku uchwał jedynie 31 proc. urzędów publikuje je przeciętnie w terminie do tygodnia od czasu ich przyjęcia, w pozostałych trwa to jeszcze dłużej.
Tymczasem ustawa o dostępie do informacji publicznej mówi o niezwłoczności udostępniania informacji publicznych. "Jest to tym większym problemem, że spora część uchwał rady stanowi prawo lokalne i mieszkańcy powinni mieć jak najszybciej możliwość zapoznania się z nimi" - podkreśla Wójkowski.
Badanie prowadzone było w ramach projektu, który został sfinansowany przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Norweskiego Mechanizmu Finansowego oraz budżetu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych. (PAP)
lun/ mok/ bk/
