Obraz Rosji jako państwa jest w opinii Polaków zdecydowanie negatywny; zdaniem Rosjan gorzej niż Polacy odbierają ich kraj tylko Litwini i mieszkańcy USA - podaje Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, które przygotowało raport na ten temat.
"Obraz Rosji jako państwa jest w opinii Polaków zdecydowanie negatywny: jest to państwo postrzegane jako nieprzyjazne Polsce, niebudzące zaufania, rządzone autorytarnie, a jednocześnie źle zorganizowane i niesprawne, pełne kontrastów i patologii. Najliczniej występujące skojarzenia Polaków z Rosją dotyczą przy tym sfery politycznej i Rosji jako państwa" - podaje Centrum przedstawiając najważniejsze wnioski z raportu.
Badania, którego realizację zleciło Centrum, przeprowadziły w listopadzie i grudniu 2012 r. Ogólnorosyjskie Centrum Badania Opinii Publicznej oraz Centrum Badania Opinii Społecznej. Sondaże przeprowadzono na próbie 1036 dorosłych Polaków i 1600 dorosłych Rosjan.
Badacze zaznaczają, że wiedza Polaków o współczesnej Rosji wydaje się dość ograniczona, co wynika m.in. z tego, że Polacy rzadko Rosję odwiedzają. "Obszar skojarzeń i asocjacji z Rosją wypełniają albo symbole i zdarzenia z przeszłości (Katyń, wojna, dominacja radziecka), albo dość ogólne kategorie opisu zjawisk politycznych i społecznych (autorytaryzm, brak swobód, korupcja, oligarchia)" - podaje Centrum.
Polacy przy tym wyraźnie - jak wynika z raportu - rozróżniają swój stosunek do Rosji jako do państwa i jako do narodu, oceniając naród pozytywnie. "W opinii Polaków Rosjanie są wprawdzie kulturowo i mentalnie dość im odlegli, mają jednak cechy budzące szacunek i sympatię - są postrzegani jako otwarci, serdeczni, gościnni, można z nimi szczerze porozmawiać. W przypadku Rosjan stosunek do polskiego państwa i narodu jest tożsamy" - piszą badacze.
Centrum podaje też, że według polskich respondentów wszelkie posunięcia w stosunku do Rosji "cechować powinna ostrożność, powściągliwość i daleko posunięty pragmatyzm". W ocenie respondentów, obecna stabilność sytuacji geopolitycznej Polski jest wartością tak ważną, że w jej obronie warto powstrzymać się od pochopnych, zbyt emocjonalnych decyzji i gestów.
Pytani o katastrofę smoleńską ankietowani odpowiadali, że władze rosyjskie są opieszałe lub niechętne wyjaśnieniu wszystkich jej przyczyn i okoliczności. W ocenie Centrum, wątek katastrofy słabo zaznaczył się w badaniach. "Respondenci zdawali się omijać ten temat, spontanicznie nie wskazywali go w kontekście stosunków polsko-rosyjskich. Można odnieść wrażenie, że jest to w pewnym stopniu temat tabu, niechętnie poruszany albo ze względu na jego +ciężar+, albo z obawy przed nadmierną polaryzacją dyskusji, do jakiej mógłby doprowadzić" - czytamy w raporcie.
Centrum przedstawiając opinie Rosjan pytanych o Polskę i Polaków podkreśliło z kolei, że gorzej niż Polacy, według respondentów, Rosję odbierają tylko mieszkańcy Litwy i USA. "Zwykli obywatele, zdaniem ankietowanych, często odnoszą się do Rosji nieco cieplej niż państwa, w których mieszkają" - zaznaczają przy tym badacze w raporcie.
"Respondenci uważają Polskę za państwo raczej nieżyczliwe wobec Rosji. Polska kojarzy się zwykle z miejscowymi wyrobami, zwłaszcza z kosmetykami, perfumami i odzieżą. Ważny szczegół związany z Polską to dla Rosjan katastrofa samolotu polskiego prezydenta pod Smoleńskiem" - podaje Centrum. Dodaje też, że obecne stosunki między Rosją a Polską respondenci ocenili na trójkę w pięciostopniowej skali. Im wyższe wykształcenie posiadał respondent tym niższą stawiał ocenę wzajemnym relacjom.
Rosjanie zgadzają się, że na stosunkach rosyjsko-polskich ciąży historia obu krajów. Wśród respondentów zaznaczył się też pogląd, że "sąsiedztwo silniejszej i ambitnej Rosji wywołuje u Polaków obawy, strach przed utratą niepodległości, a rosyjskie bogactwa naturalne, zasoby i obszar budzą wśród Polaków zawiść". Ponadto uważają oni, że Polska nie czyni wystarczających wysiłków na rzecz poprawy stosunków z Rosją.
Jednak zdaniem Rosjan, to, co umożliwiłyby nawiązanie dobrych, przyjacielskich relacji między krajami to "wspólne programy kulturalne, turystyka i programy wymiany młodzieży".
Centrum podkreśla, że raport inauguruje badania, które w najbliższych latach mają pozwolić na głębokie zbadanie wzajemnego postrzegania Polaków i Rosjan. "Skuteczny dialog i poszukiwanie porozumienia w sprawach trudnych wymagają wyjścia poza obiegowe prawdy i próby głębszego poznania stanu świadomości obu społeczeństw oraz czynników determinujących określone postawy i działania" - podkreślają badacze.
Więcej informacji o raporcie będzie można znaleźć na stronie internetowej Centrum: www.cprdip.pl.
Celem działania Centrum, a także jego odpowiednika w Moskwie, ma być m.in. inicjowanie, wspieranie i podejmowanie działań na rzecz dialogu i porozumienia między Rosją i Polską. Placówki mają prowadzić badania naukowe i działalność wydawniczą, upowszechniać wiedzę o stosunkach polsko-rosyjskich, historii, kulturze i dziedzictwie obu narodów. Jednym z priorytetów centrów jest wymiana młodzieży z obu krajów. Z inicjatywą utworzenia obu centrów wystąpiła w 2009 r. Polsko-Rosyjska Grupa do Spraw Trudnych; przedsięwzięcie to poparły najwyższe władze obu krajów. (PAP)
nno/ ls/
