10 najstarszych nagrobków na zabytkowym muzułmańskim cmentarzu w Bohonikach (Podlaskie) zostanie odnowionych dzięki dotacji z Podlaskiego Urzędu Marszałkowskiego.
Muzułmańska Gmina Wyznaniowa w Bohonikach otrzymała na ten cel 45 tys. zł - poinformowała PAP przewodnicząca tej gminy Mirosława Korycka. Na renowację 18 nagrobków gmina wnioskowała o 81 tys. zł.
Renowacje już się rozpoczęły. Odnawiane są jedne z najstarszych XIX-wiecznych pomników. Większość z nich pozapadała się w ziemię, trzeba je przede wszystkim wyciągnąć, oczyścić z mchu i brudu, aby odkryć inskrypcje - tłumaczy Korycka.
Mizar z Bohonikch powstał w XVIII wieku. Dr Artur Konopacki z Uniwersytetu w Białymstoku, który przez 3 sezony w minionych latach zajmował się kompleksową inwentaryzacją najstarszej części tej nekropolii, podkreśla, że do tej pory ten muzułmański cmentarz nie doczekał się pełnej inwentaryzacji. Główny powód to brak środków.
Konopacki powiedział, że zinwentaryzowana jest połowa starej części obiektu. Prowadzono ją najpierw w ramach prac Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku, a potem także Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. "Liczę na to, że kiedyś tę inwentaryzację skończę" - zaznaczył Konopacki.
Według niego, pełna inwentaryzacja to nie tylko zdjęcia i opisy tych nagrobków, które widać, ale także szersza analiza naukowa również tego, co jest zniszczone czy np. odległości między obiektami. Zdaniem Konopackiego, dopiero taka inwentaryzacja mogłaby być podstawą do przygotowania planu ratowania zabytków, określenia konkretnych potrzeb.
Pytany o to, co jest najcenniejsze na mizarze w Bohonikach, mówi, że cenna jest cała jego struktura. Podkreśla, że na nagrobkach jest wiele ciekawych inskrypcji, np. po arabsku, ze wstawkami po polsku. Podkreśla, że napisy na nagrobkach są tym cenniejsze, że są często jedynym źródłem genealogocznej wiedzy o rodzinach zamieszkujących te ziemie, bo nie zachowały się XIX-wieczne źródła metrykalne dotyczące Bohonik. Takie źródła są np. jeśli chodzi o sąsiadujące z Bohonikami Kruszyniany. W Bohonikach i Kruszynianah istnieją zabytkowe drewniane meczety i mizary.
Konopacki mówi, że na mizarze w Bohonikach są rzadkie na tatarskim cmentarzu nagrobki z piaskowca, można też zobaczyć granitowe z napisami cyrylicą. "To duże pole badawcze i cenne źródło do wielu badań" - ocenia Konopacki.
Podkreśla, że jedynym cmentarzem muzułmańskim w Polsce, który ma kompletną inwentaryzację, jest cmentarz w Warszawie.
W całym regionie dofinansowanych zostanie 51 remontów różnych zabytków. Podlaski Urząd Marszałkowski rozdysponował na ten cel łącznie 1,4 mln zł. Remontowane będą m.in. dachy i stolarka na kościołach czy cerkwiach, poddane renowacji zostaną ikony, krucyfiksy, rzeźby, dzwonnice, ołtarze, a także ogrodzenia i kamienne posadzki.(PAP)
kow/ rof/ hes/ mow/
