W poniedziałek o godz. 6 rano w całym kraju rozpoczęła się dwudniowa żałoba narodowa, którą ogłosił prezydent Lech Kaczyński w związku z piątkową katastrofą w kopalni "Wujek-Śląsk".
W czasie żałoby narodowej flagi państwowe na gmachach publicznych zostają opuszczone do połowy masztu i przepasane kirem. Na czas trwania żałoby odwoływane są imprezy masowe, rozrywkowe, koncerty i imprezy sportowe. Do uczczenia pamięci zobowiązane są też media, poprzez ograniczenie nadawania programów rozrywkowych.
W piątkowej katastrofie w rudzkiej części kopalni "Wujek" zginęło 13 górników. Katastrofę spowodował - według wstępnych ocen - zapłon metanu w wyrobisku. Na razie nie wiadomo co było jego przyczyną. Do zapłonu metanu doszło ok. godz. 10.10 w ścianie V w pokładzie 409 na poziomie 1050 ruchu "Śląsk" połączonej kopalni "Wujek-Śląsk", należącej do Katowickiego Holdingu Węglowego. To dawna kopalnia "Śląsk" w Rudzie Śląskiej Kochłowicach.
W Polsce żałobę narodową ogłasza prezydent w formie rozporządzenia, z kontrasygnatą premiera. Rozporządzenie powinno określać przyczynę wprowadzenia żałoby narodowej, a także czas jej trwania. Podstawą prawną do wprowadzenia żałoby narodowej jest art. 11 ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie oraz o pieczęciach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej.
Od odzyskania niepodległości przez Polskę, żałoba narodowa była ogłaszana 20 razy, z czego 12 razy w ciągu ostatnich 12 lat: 6 razy podczas prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego i 6 razy podczas prezydentury Lecha Kaczyńskiego. Przed wojną żałobę narodową ogłoszono m.in. po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego, w czasie okupacji - po upadku powstania warszawskiego. W latach 1945-89 żałobę ogłaszano 4 razy, m.in. po śmierci Józefa Stalina i Bolesława Bieruta, a także prymasa Stefana Wyszyńskiego.
W 1997 r. żałobą narodową uczczono ofiary powodzi, w 2001 r. - zamachu na World Trade Center, w 2005 r. żałobę ogłoszono po śmierci papieża Jana Pawła II oraz po zamachu terrorystycznym w Londynie. W 2006 r. żałobę ogłaszano 2 razy: po katastrofie budowlanej hali MTK w Katowicach i po katastrofie górniczej w kopalni Halemba.
W ostatnich trzech latach żałobą narodową uczczono m.in.: wypadek polskiego autokaru we Francji (2007 r.), katastrofę lotniczą w Mirosławcu (2008 r.) oraz pożar hotelu socjalnego w Mirosławcu (2009 r.). (PAP)
agy/ jra/
