Administracja amerykańska ufa, że uda się ostatecznie przekonać Rosję, aby pogodziła się z umieszczeniem amerykańskiego systemu obrony antyrakietowej w Polsce i Czechach, jeśli tylko USA i Europa będą zajmowały jednolite stanowisko w tej sprawie.
Zdaniem dyrektora ds. Europy i Eurazji w Departamencie Stanu Daniela Frieda, który w piątek rozmawiał o tarczy antyrakietowej z dziennikarzami, w ostatnich tygodniach nastąpił wyraźny postęp w rozmowach z przywódcami europejskimi z NATO, które mają doprowadzić do stworzenia wspólnego frontu w kwestii NMD.
Fried poinformował, że na jesieni odbędą się rozmowy między USA a Rosją na szczeblu ministrów obrony i spraw zagranicznych, w których oprócz tarczy będą omawiane także sprawy układów rozbrojeniowych między obu krajami.
Według Moskwy, amerykańskie plany budowy baz NMD w Polsce i Czechach zakłócają równowagę strategiczną na starym kontynencie.
Na jesieni zatem - prawdopodobnie już we wrześniu - rozpoczną się, jak powiedział Fried, rosyjsko-amerykańskie "rozmowy strategiczne" w grupach roboczych. Jedna z nich będzie zajmować się tarczą antyrakietową, druga - układem o ograniczeniu sił konwencjonalnych w Europie (CFE), trzecia - układem o redukcji strategicznej broni nuklearnej (START), a czwarta - sprawą modyfikacji rakiet Trident.
Zapytany, czy rozmowy te nie wpłyną negatywnie na warunki ewentualnego umieszczenia w Polsce i Czechach tarczy, Fried dał do zrozumienia, że oba kraje będą informowane o ich przebiegu.
"Czasy negocjowania o was bez was się skończyły" - powiedział.
Dyrektor wydziału europejskiego sugerował również, że wstrzymanie w środę planowanych tegorocznych funduszy na budowę silosów do rakiet przechwytujących w Polsce (160 milionów dolarów) przez komisję Izby Reprezentantów nie przesądza jeszcze wcale, że budowa bazy zostanie zahamowana.
Fried podkreślał, że proces legislacyjny jest w USA długi i skomplikowany. W czwartek podczas przesłuchań przed podkomisją ds. europejskich w Izbie Reprezentantów powiedział PAP, że administracja obawiała się nawet znaczniejszej redukcji funduszy - także na budowę radaru w Czechach, do czego nie doszło.
Na przesłuchaniach jednak demokratyczni kongresmani - kierujący teraz komisjami w Kongresie - ostro krytykowali plany budowy tarczy w Europie. Ich zdaniem jest to system zawodny, obliczony na odparcie zagrożenia bardzo odległego w czasie (ze strony Iranu), i niepotrzebnie naraża na szwank stosunki USA z Rosją.
Demokratyczny przewodniczący podkomisji ds. europejskich Robert Wexler zapowiedział, że będzie dążył do całkowitego zablokowania funduszy na NMD w Polsce i Czechach.
Tomasz Zalewski (PAP)
tzal/ mc/
