Sprawniejszy dostęp do ksiąg wieczystych przez internet przewiduje zmiana przepisów autorstwa resortu sprawiedliwości, która w piątek trafiła do podpisu prezydenta. Sejm odrzucił dwie poprawki do tych przepisów zaproponowane przez Senat.
Zgodnie z nowelą ustawy o księgach wieczystych i hipotece będzie można składać drogą elektroniczną wnioski o wydanie odpisu lub wyciągu z księgi wieczystej i dokonanie wydruku takiego dokumentu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Taki wydruk będzie miał moc dokumentu wydawanego w sposób tradycyjny przez sąd.
Przeglądarka ksiąg wieczystych działa w internecie od czerwca 2010 r. pod adresem http://ekw.ms.gov.pl; można na nią również trafić z odnośnika na głównej stronie resortu. Dostęp do ksiąg jest powszechny (dotychczas - na podstawie przepisów wykonawczych; teraz reguluje to ustawa). Aby sprawdzić w internecie konkretną księgę, trzeba znać jej numer.
Nowela daje jednak niektórym instytucjom podstawy prawne do elektronicznego wyszukiwania ksiąg nie tylko według ich numerów, ale też szczegółowych kryteriów np. nazwy właściciela, adresu nieruchomości, danych z ewidencji gruntów. Prawo do takiego wyszukiwania mają uzyskać m.in.: policja, organy kontroli skarbowej, organy podatkowe, NIK, ZUS, Prokuratoria Generalna, sądy, prokuratura, notariusze i komornicy, którzy mieli już możliwość takiego wglądu w ramach testów pilotażowych.
"Wprowadzenie możliwości wyszukania ksiąg wieczystych np. po danych osobowych właściciela, ułatwi i przyspieszy ustalenie majątku dłużnika, a w efekcie zwiększy efektywność egzekucji i bezpieczeństwo finansowe podmiotów gospodarczych" - argumentował w uzasadnieniu nowelizacji resort sprawiedliwości.
W jednej z senackich poprawek zaproponowano rozszerzenie grupy podmiotów uprawnionych do wielokrotnego i szczegółowego wyszukiwania ksiąg także dla adwokatów i radców prawnych. "Oba samorządy zawodowe spełniają ważną rolę w systemie wymiaru sprawiedliwości, sprawność ich funkcjonowania wpływa bezpośrednio na wzrost bezpieczeństwa prawnego obywateli" - uzasadniał Senat.
Posłowie, odrzucając tę poprawkę, podzielili stanowisko sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka, według którego "adwokaci i radcowie prawni nie realizują żadnych ustawowych zadań państwa, które uzasadniałyby przyznanie im tego rodzaju prawa dostępu do ksiąg wieczystych".
W nowelizacji zawarto też przepisy, które umożliwią pobieranie opłaty m.in. od wniosku o wydanie wyciągu z księgi wieczystej.
Nowe przepisy wejdą w życie od początku grudnia. Do sposobu prowadzenia ksiąg wieczystych i dokonywania wpisów w księgach, których treść nie została przeniesiona do systemu informatycznego, mają być stosowane przepisy dotychczasowe.
Centralna Baza Danych Ksiąg Wieczystych tworzona jest od blisko 10 lat. Na początku lipca minister sprawiedliwości Marek Biernacki informował, że z końcem roku w całej Polsce pracę kończą ośrodki migracji ksiąg wieczystych. Ich pracownicy zajmowali się przenoszeniem informacji zawartych w papierowych księgach wieczystych do systemu informatycznego. (PAP)
mja/ bno/ jbr/
