Rok 2014 będzie Rokiem świętego Jana z Dukli zdecydował w piątek Sejm, przyjmując uchwałę w tej sprawie. W 2014 r. przypada 600-lecie urodzin świętego oraz 275. rocznica ustanowienia go patronem Polski.
Za przyjęciem uchwały w tej sprawie głosowało 390 posłów, 42 było przeciw, 18 posłów wstrzymało się od głosu.
"Z okazji 600. rocznicy urodzin św. Jana z Dukli, patrona Polski, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze zasługi świętego dla naszego kraju, oddaje mu hołd" - napisano w uchwale.
"275. rocznica ustanowienia św. Jana z Dukli patronem Polski wpisuje się w szereg działań władz polskich, które doceniały jego walkę o prawdę, wierność Bożym przykazaniom oraz o ofiarną miłość do Ojczyzny. Niech pamięć jego działań, zmierzających do troski całego Narodu o wspólne dobro w duchu sprawiedliwości społecznej i miłości bliźniego, będzie fundamentem naszej tożsamości w Europie" - zaznaczono.
Wcześniej Sejm odrzucił poprawkę do tekstu uchwały zgłoszoną przez posłów PiS. Za przyjęciem poprawki głosowało 183 posłów, 251 było przeciw, ośmioro posłów wstrzymało się od głosu. Miała ona przywrócić sformułowanie znajdujące się w pierwotnej wersji projektu: "będzie fundamentem naszej katolickiej tożsamości w Europie".
Przed głosowaniami tym Piotr Babinetz (PiS) pytał, dlaczego sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu wykreśliła z projektu słowo "katolickiej". "Przecież św. Jan z Dukli to święty Kościoła katolickiego, przecież katolicka tożsamość Polaków jest naszym głównym wyróżnikiem, tym co tworzy naszą wspólnotę narodową" - podkreślił. "Nie wiem, dlaczego chcą państwo uparli się by zawężać patrona roku tylko dla katolików i dla tożsamości katolickiej Europy. To jest postać tak ważna, że powinna być wzorem do naśladowania dla całej Europy i dla wszystkich Polaków" - odpowiedziała mu Małgorzata Kidawa-Błońska (PO).
"Doceniam działalność św. Jana Z Dukli, który 600 lat temu był skromnym zakonnikiem (...), ale chciałem powiedzieć, że Sejm przyjmuje zbyt dużo uchwał dotyczących świętych" - ocenił Tadeusz Iwiński (SLD). Przypomniał, że klub SLD złożył wniosek o ustanowienie 2014 r. Rokiem obecności Polski w Unii Europejskiej. Zaproponował by Sejm albo odrzucił projekt w sprawie ustanowienia Roku św. Jana z Dukli, ale wprowadził możliwości przyjęcia więcej niż trzech uchwał ustanawiających patronów danego roku.
Z kolei Roman Kotliński (Twój Ruch) pytał o fragment uzasadnienia uchwały dotyczący cudu podczas oblężenia Lwowa. "To niespodziewane ocalenie miasta opinia publiczna przypisała Błogosławionemu. Powyższy sąd został dodatkowo wsparty świadectwem mieszczan: Macieja Szykowicza i Mikołaja Bernecika, złożonym najpierw wobec rady miejskiej (1648), później przed królem Janem Kazimierzem (1649). Stwierdzili oni, że podczas oblężenia Lwowa widzieli Jana unoszącego się w powietrzu nad klasztorem bernardynów. Przerażeni tym widokiem wrogowie ustąpili spod miasta" - brzmi ten fragment.
"W uzasadnieniu czytamy, że największą zasługą Jana z Dukli było to, że obronił Lwów przed najazdem Kozaków w XVII wieku 200 lat po swojej śmierci. Mianowicie lewitował nad Lwowem, fruwał, czy latał (...) Dlatego pytam się, w jaki sposób lewitował: czy samoczynnie, czy na machinie latającej? Czy przebadano świadków tego lotu, i jak ocenia ten lot komisja Antoniego Macierewicza?" - pytał Kotliński.
Jan z Dukli urodził się około 1414 roku w rodzinie mieszczańskiej w małopolskim mieście Dukla leżącym na szlaku handlowym z Polski na Węgry. Uczył się w rodzinnym mieście, a później w Krakowie. W młodości przebywał w pustelni na wzgórzu Zaśpit w Trzcianie koło Dukli. Opuściwszy pustelnię (ok. 1434) wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych - franciszkanów. Studiował w Krakowie. W zakonie pełnił funkcję gwardiana klasztoru w Krośnie w l. 1438-1440, gdzie rozbudował świątynię, oraz od r. 1444 we Lwowie. Prowadził też działalność duszpasterską i zasłynął z porywających kazań.
W wieku 60 lat Jan z Dukli przeszedł do surowszej gałęzi zakonu franciszkanów, zwanej w Polsce bernardynami (od imienia św. Bernardyna ze Sieny). Pełnił tam również funkcje kaznodziei i spowiednika w klasztorach w Poznaniu i Lwowie. Pod koniec życia poważnie chorował i utracił wzrok. Zmarł 29 września 1484 roku i został pochowany we Lwowie w tamtejszym kościele bernardyńskim.
Po śmierci zakonnika rozwinął się jego kult. Do jego grobu pielgrzymowali nawet królowie: Zygmunt III Waza, Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki czy Jan Sobieski. Jana z Dukli szczególnie czcili żołnierze, zwłaszcza po roku 1648, kiedy Bohdan Chmielnicki wraz z chanem tatarskim Tuhaj Bejem rozpoczęli oblężenie Lwowa. Szanse na obronę miasta były znikome, ludność zgromadzona m.in. w klasztorze bernardynów modliła się o wstawiennictwo Jana z Dukli. Niespodziewanie Chmielnicki odstąpił od oblężenia, przyjął od miasta okup i skierował się z wojskami w stronę Zamościa. To niespodziewane ocalenie miasta uznano za cud, co potwierdziły zeznania mieszczan przed królem Janem Kazimierzem. Zeznali oni, że widzieli podczas oblężenia postać Jana z Dukli unoszącą się nad miastem i że to właśnie ten widok skłonił wrogów do zaprzestania oblężenia.
Po tych wydarzeniach Jana z Dukli zaczęto nazywać Błogosławionym, a bernardyni podjęli starania o jego kanoniczną beatyfikację, co stało się w roku 1733. Sześć lat później - 5 września 1739 roku - błogosławiony Jan z Dukli został patronem Polski. Starania o jego kanonizacje podjęto jeszcze w XVIII wieku, ale ostatecznie Jana z Dukli wyniósł na ołtarze dopiero Jan Paweł II 10 czerwca 1997 roku.
Św. Jan z Dukli jest patronem Polski, a także archidiecezji przemyskiej, Lwowa i rycerstwa polskiego. Patronuje również (od 2010 roku) Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej.
Zgodnie z regulaminem Sejmu uchwały w sprawie ustanowienia danego roku rokiem wydarzenia lub osoby są szczególnym rodzajem uchwał. Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu może rekomendować Sejmowi ustanowienie najwyżej trzech patronów roku. Na rok 2014 rekomendowała Oskara Kolberga, Jana Karskiego i św. Jana z Dukli.(PAP)
dsr/ agz/ aszw/ ls/
