Nowelizacja ustawy o urzędzie ministra obrony narodowej, która ma zreformować system kierowania i dowodzenia wojskiem, trafi do prezydenta - zdecydowali w piątek senatorowie. Złożony przez PiS wniosek o odrzucenie noweli nie uzyskał większości.
Za wnioskiem o odrzucenie nowelizacji zagłosowało 25 senatorów. Przeciw było 55, a jeden senator się wstrzymał. W kolejnym głosowaniu - w sprawie przyjęcia ustawy bez poprawek - 56 senatorów zagłosowało za, 24 - przeciw, a wstrzymało się trzech.
Zgodnie z ustawą zmienić się ma rola Sztabu Generalnego, kompetencje dowództwa operacyjnego zostaną rozszerzone, a w miejsce dowództw rodzajów sił zbrojnych ma powstać połączone dowództwo generalne.
Zdaniem PiS, które zgłosiło wniosek o odrzucenie ustawy, jest ona niezgodna z artykułem konstytucji, który mówi, że prezydent mianuje szefa Sztabu Generalnego i dowódców rodzajów sił zbrojnych.
Uchwalona w czerwcu przez Sejm nowelizacja ustawy o urzędzie MON zakłada zmniejszenie liczby centralnych dowództw, a struktury dowodzenia mają być takie same w czasie pokoju i kryzysu lub wojny. Zamiast obecnych dowództw rodzajów sił zbrojnych - Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych - opracowana przez MON i BBN reforma przewiduje powołanie dwóch: Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, odpowiedzialnego za przygotowanie armii do działań i jej funkcjonowanie w czasie pokoju oraz Dowództwa Operacyjnego RSZ, które przejmuje dowodzenie w czasie kryzysów, wojny i - tak jak obecnie - nad siłami wydzielonymi do misji zagranicznych. Rodzaje sił zbrojnych mają mieć swoje inspektoraty w Dowództwie Generalnym. Temu dowództwu zostanie też podporządkowany odpowiadający za logistykę Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych.
Ustawa zmienia rolę Sztabu Generalnego. Obecnie minister obrony kieruje armią za pośrednictwem szefa Sztabu Generalnego. Po reformie Sztab ma się skupić na planowaniu strategicznym, opracowywaniu wieloletnich programów rozwoju sił zbrojnych oraz doradzaniu ministrowi obrony, premierowi i prezydentowi. Po reformie minister będzie kierował armią poprzez dwóch najwyższych dowódców i szefa SGWP. Ministrowi będą podlegać Żandarmeria Wojskowa, Służba Kontrwywiadu Wojskowego i Służba Wywiadu Wojskowego.
Jak podkreśla MON, reforma zmniejszy liczbę centralnych dowództw, których w ostatnich latach przybywało, podczas gdy liczebność armii spadała, wprowadzi tożsamych struktur na czas pokoju, kryzysu i wojny, wzmocni cywilną kontrolę nad armią oraz umożliwi szkolenie i użycie sił zbrojnych w wariancie połączonym, czyli współdziałania różnych rodzajów sił zbrojnych.
Założenia reformy resort obrony przyjął w lipcu ubiegłego roku, w grudniu zaakceptowała je Rada Ministrów. Reforma dowództw była dwukrotnie tematem posiedzeń RBN. Opinie o potrzebie reformy pojawiały się w chwili wstępowania Polski do NATO w 1999 r.; na potrzebę zmian wskazywali autorzy pierwszego Strategicznego Przeglądu Obronnego, rozpoczętego w 2005 r. O konieczności zmian mówił w 2011 r. prezydent Komorowski, a szef BBN Stanisław Koziej wskazywał, że zbyt rozproszony system dowodzenia oraz skupienie w Sztabie Generalnym funkcji planowania, dowodzenia i rozliczania z postawionych zadań przyczyniły się do tego, że w lotnictwie wojskowym zawiódł system nadzoru, a po katastrofie samolotu CASA doszło do katastrofy smoleńskiej.(PAP)
ral/ kno/ pz/ jbr/
