Tylko 4,7 proc. osób dorosłych w Polsce kontynuuje naukę, zarówno w sposób formalny, jak i nieformalny, podczas gdy odsetek takich osób w UE wynosi 9,5 proc., a w krajach skandynawskich około 30 proc. - wynika z diagnozy towarzyszącej strategii "Europa 2020".
Diagnozę omówiła w czwartek wiceminister edukacji Lilla Jaroń na posiedzeniu sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.
Z dokumentu wynika, że jeśli chodzi o stan realizacji celów zapisanych w strategii, Polska już przed 2010 r. osiągnęła cztery z pięciu najważniejszych wskaźników dotyczących edukacji. Jedynym celem niezrealizowanym jest wskaźnik uczestnictwa osób dorosłych w kształceniu przez całe życie.
I tak wśród celów już osiągniętych przez Polskę znalazło się obniżenie o co najmniej 20 proc. liczby młodzieży z niskimi umiejętnościami w czytaniu; w naszym kraju - według badania PISA - liczba takich uczniów zmniejszyła się o 30 proc. W strategii zapisano też obniżenie do co najmniej 10 proc. liczby osób w wieku 20-24 lata bez wykształcenia średniego lub zasadniczego, które porzuciły naukę; w Polsce ten odsetek wynosi 5 proc. i jest najniższy w UE.
Strategia zakłada także zwiększenie do co najmniej 85 proc. liczby osób w wieku 20-24 lata z wykształceniem przynajmniej na poziomie średnim lub zasadniczym. W Polsce wskaźnik ten wynosi 91,3 proc. i jest najlepszy w UE. Zgodnie ze strategią co najmniej o 15 proc. ma być zwiększona liczba absolwentów kierunków matematycznych, nauk przyrodniczych i technicznych. W Polsce udało się osiągnąć wskaźnik 123 proc.
Tylko w liczbie osób w wieku 25-64 lata uczestniczących w kształceniu lub w szkoleniu Polski wskaźnik jest niższy niż zakładany w strategii. Zapisano tam, że ma on wynosić co najmniej 12,5 proc.
"Młodzi ludzie są aktywni, mają wysokie aspiracje, dążą do wyznaczonych sobie celów (...) chcą studiować i studiują. Dorośli, niestety, nie korzystają ze istniejących możliwości zdobywania dodatkowych umiejętności, kwalifikacji czy wręcz przekwalifikowywania się" - mówiła Jaroń. Zapewniła, że Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej pracuje się nad metodami aktywizacji osób dorosłych.
Jaroń mówiła także, że osiągnięcie przez Polskę wysokich wskaźników dotyczących czterech z celów nie oznacza, że nie będą prowadzone dalsze działania na tym polu. I tak np. w ramach strategii Polska zobowiązała się do zmniejszenia odsetka osób wcześnie porzucających naukę do 4,5 proc. oraz do zwiększenia odsetka osób w wieku 30-34 lata mających wykształcenie wyższe do 45 proc.
Strategia "Europa 2020", ogłoszona w ubiegłym roku przez Komisję Europejską, wyznacza kierunki rozwoju Unii Europejskiej w perspektywie 2020 r. Określa priorytety i cele ogólne UE, które mają zostać osiągnięte w tym czasie. Wśród priorytetów jest rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji. Wśród siedmiu projektów przewodnich, tzw. flagowych, znalazły się m.in. "Młodzież w drodze" oraz "Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia".
W pierwszym z nich chodzi o działania na rzecz poprawy wyników systemów edukacji oraz ułatwiania młodzieży wejścia na rynek pracy. Drugi z projektów dotyczy m.in. wzmocnienia pozycji osób dorosłych na rynku pracy poprzez stały rozwój ich umiejętności na wszystkich etapach życia.
Wśród pięciu tzw. celów wymiernych strategii znalazło się dążenie do osiągnięcia wskaźnika zatrudnienia w wysokości 75 proc. wśród kobiet i mężczyzn w wieku 20-64 lata. Ustalono także m.in. że podejmie się działania mające na celu podniesienie poziomu wykształcenia: w szczególności poprzez dążenie do zmniejszenia odsetka osób wcześnie kończących naukę do poziomu niższego niż 10 proc. oraz zwiększenie odsetka osób mających wykształcenie wyższe lub równoważne do poziomu przynajmniej 40 proc.
Rada Europejska uzgodniła, że w świetle tych wymiernych celów dla całej UE państwa członkowskie ustala cele krajowe, uwzględniające swoje pozycje wyjściowe i specyficzne uwarunkowania. (PAP)
dsr/ ls/ bk/
