Tablicę upamiętniającą 30. rocznicę rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS) odsłonięto w piątek na Uniwersytecie Warszawskim. Wydarzenie było częścią ogólnopolskich obchodów upamiętniających NZS, które trwają od początku roku 2011.
"W 30. rocznicę zarejestrowania Niezależnego Zrzeszenia Studentów, powstałego na fali strajków w obronie praw społeczności akademickiej" - głosi tekst odsłoniętej w piątek tablicy.
"To, co działo się na Uniwersytecie Warszawskim w drugiej połowie lat 80. wyprzedziło wydarzenia, które nastąpiły po roku 89. Na tej małej wysepce przy Krakowskim Przedmieściu mieliśmy poczucie, że jesteśmy wolnymi ludźmi. Tu była wolna Polska, zanim jeszcze nastąpił rok 89" - powiedział podczas uroczystości odsłonięcia tablicy wiceprzewodniczący NSZ na UW w czasach delegalizacji Związku Mariusz Kamiński.
Jak ocenił, na Uniwersytecie Warszawskim toczyło się wolne życie. "Każdy kto przyszedł tutaj z ulicy mógł dostać niezależną prasę, tu odbywał się koncerty panele dyskusyjne, opozycja spotykała się jawnie" - przypomniał Kamiński.
Przewodniczący Niezależnego Zrzeszenia Studentów UW Tomasz Gontarz zaznaczył, że walka obecnych studentów nie wymaga wyrzeczeń takich jak kiedyś. "W obecnych czasach nikt nie wydali nas z uczelni za obronę praw studentów, nie stracimy zdrowia i życia. Nie możemy przez to dać się uśpić" - powiedział Gontarz.
Zaznaczył, że NZS jest w przededniu dyskusji czy deklaracja ideowa Zrzeszenia jest jedynie dokumentem historycznym czy nadal obwiązującym credo. "Od wyniku tej dyskusji będzie zależał dalszy rozwój organizacji. Uważam, że powinniśmy podzielać idee, które przyświecały założycielom NZS 30 lat temu. Nie zapominając o przeszłości, spoglądamy w przyszłość" - podkreślił przewodniczący NZS.
Niezależne Zrzeszenie Studentów zostało utworzone 22 września 1980. "W roku 1980 studenci wykorzystali szanse daną im przez wybuch masowych strajków włączając się czynnie do tworzenia przemian zachodzących w Polsce" - powiedziała w piątek prorektor ds. studenckich prof. Marta Kicińska-Habior.
Działacze NZS domagali się demokratyzacji życia akademickiego, przestrzegania podstawowych swobód politycznych w kraju oraz praw człowieka, szanowania polskich tradycji niepodległościowych i patriotycznych. Oprócz realizowania działań związanych ściśle ze sprawami studenckimi członkowie organizacji angażowali się także we wspieranie działań politycznych "Solidarności".
Przez długi czas władze PRL zwlekały z rejestracją NZS. Dopiero zmuszony falą strajków studenckich w miastach ówczesny rząd zgodził się na rejestrację Zrzeszenia 17 lutego 1981 r. Pierwszym szefem NZS został Jarosław Guzy. Po wprowadzeniu stanu wojennego NZS został zdelegalizowany, a wielu jego działaczy aresztowanych. Po roku 1989 NZS ponownie zalegalizowano.
Obecnie organizacja działa na wszystkich większych uczelniach w kraju, należy do niej 15 tys. studentów. Przez 30 lat w działalność NZS zaangażowało się ponad 190 tys. studentów. Obecnie NZS jest organizatorem i inicjatorem m.in. corocznych akcji zbiórki krwi "Wampiriada", debat społeczno-politycznych, wydarzeń kulturalnych, Kiermaszu Książki Przecenionej "Tanie Czytanie", wydarzeń edukacyjnych, konkursów, wspiera również uniwersyteckie koła naukowe. (PAP)
ekr/ abe/
