Unia Europejska może odpowiedzieć wzajemnością na nowe amerykańskie przepisy wprowadzające obowiązek elektronicznej rejestracji dla podróżujących do USA - powiedział w czwartek rzecznik komisarza ds. sprawiedliwości, swobód obywatelskich i bezpieczeństwa Franco Frattniego, Friso Roscam Abbing.
Abbing zdradził, że Frattini wysłał pod koniec czerwca list do amerykańskiego ministra bezpieczeństwa krajowego Michaela Chertoffa, prosząc o wyjaśnienia dotyczące planowanej legislacji, która ma zreformować obecny Visa Waiver Program (VWP), rozszerzając go m.in. na kraje Europy Środkowowschodniej, których obywatele obecnie muszą starać się o wizy.
"Pozytywne jest to, że ten nowy program nie będzie różnicować starych i nowych członków UE. Wszystkie 27 państw byłoby traktowane jednakowo" - powiedział Abbing.
Przyznał jednak, że Amerykanie proponują w zamian "szereg środków kompensacyjnych", jak wprowadzenie elektronicznych pozwoleń na podróż dla wszystkich obywateli UE, nawet tych, którzy dziś podróżują bez wiz, jak Francuzi czy Włosi. We Francji, gdzie ten nowy system budzi wiele sprzeciwu, wprost nazywany jest "elektroniczną wizą" - tyle że nie ma pieczątki w paszporcie i nie trzeba stać w kolejce do konsulatu.
"Poprosiliśmy o wyjaśnienia, na czym ten system ma polegać, i zauważyliśmy, że na zasadzie wzajemności możemy rozważyć wprowadzenie takiego samego systemu w UE" - Abbing relacjonował dziennikarzom treść listu Frattiniego do Chertoffa.
Chodzi o uchwaloną w marcu przez Senat i czekającą na głosowanie w Izbie Reprezentantów ustawę przewidującą wprowadzenie elektronicznej autoryzacji podróży, zainspirowaną podobnym systemem obowiązującym w Australii. Każdy podróżujący będzie musiał rejestrować się w Internecie na 48 godzin przed podróżą do USA, informując władze amerykańskie o swych planach i podając pewne informacje na swój temat. Na podstawie informacji zawartych w paszporcie i karcie kredytowej podróżnego, centralny komputer sprawdzi, czy osoba pragnąca przyjechać do USA nie znajduje się na liście podejrzanych.
"Ten system z technicznego punktu widzenia byłby krokiem wstecz dla krajów dziś zwolnionych z obowiązku wizowego. Dla Polski czy Czech byłby to z pewnością krok do przodu" - przyznał PAP unijny dyplomata. Oznaczałby skrócenie czasu oczekiwania na odpowiedź na wniosek wizowy i mniejsze koszty.
Na razie amerykańskie propozycje budzą jednak więcej pytań niż entuzjazmu także wśród polskich dyplomatów. "Wciąż nie wiadomo bowiem, według jakich kryteriów rozpatrywane byłby wnioski i na jakiej podstawie udzielano by zgody na wjazd do USA" - przyznał PAP polski dyplomata. Nie wiadomo, jaką rolę odgrywałoby kryterium ekonomiczne, które mogłoby zamknąć drogę do USA wielu Polakom.
Dokładne kryteria programu są jeszcze przedmiotem sporów w Kongresie. Przedmiotem dyskusji jest także kwestia, czy odsetek odmów podań o wizę miałby decydować o udziale kraju w nowym programie.
Dotychczas programem ruchu bezwizowego objęte są kraje, których nie więcej niż 3 procent obywateli nie otrzymuje wiz na podstawie decyzji konsulatów amerykańskich.
Niepokój w Polsce budzi zapis o 10-procentowym progu odmów wizowych, wprowadzony do projektu przez demokratyczną senator z Kalifornii Dianne Feinstein. Polska ma dużo większy odsetek odmów, bo wynoszący 26 proc., ale Czechy już niższy - 9,6 proc.
Trudno powiedzieć, jak kraje członkowskie zareagują na propozycje Frattiniego, by wprowadzić podobny system elektronicznych rejestracji wobec obywateli USA. Na razie nie odbyła się na ten temat żadna debata w gronie "27". KE, przy zgodzie państw członkowskich, postanowiła poczekać z dyskusją na przyjęcie ustawy w Kongresie.
Amerykanie tłumaczą nowe przepisy względami bezpieczeństwa po ataku terrorystycznym z 11 września 2001 r. Argumentują, że rejestracja zajmie podróżnym tylko pięć minut, a uzyskane informacje zmniejszą ryzyko opóźnień samolotów z powodu wątpliwości co do wpuszczenia na pokład niektórych pasażerów ze względów bezpieczeństwa.
Obecnie z obowiązku wizowego zwolnieni są obywatele wszystkich starych państw UE, z wyjątkiem Grecji, oraz Słowenia.
Inga Czerny (PAP)
icz/ kot/ mc/
