Przywódcy "27" mają zdecydować na szczycie UE o losie dalszej integracji z Bałkanami; projekt wniosków mówi o decyzji ws. warunkowego otwarcia negocjacji członkowskich z Serbią w czerwcu - dowiedziała się PAP. Grecja wciąż blokuje start negocjacji z Macedonią.
Zgodnie z nieostatecznym jeszcze projektem wniosków ze szczytu UE, organizowanego w czwartek i piątek, Serbia może liczyć na obietnicę otwarcia negocjacji członkowskich. Dokument, do którego dotarła PAP, mówi o "czerwcu 2013 r." jako terminie, kiedy miałaby zapaść ta decyzja. Ale data może się zmienić - zastrzegł w rozmowie z PAP unijny dyplomata.
Kilka państw UE łączy bowiem tę kwestię z postępem rozmów UE z byłą serbską prowincją, Kosowem, które jednostronnie ogłosiło niepodległość w lutym 2008 r. Komisja Europejska rekomendowała w swym październikowym raporcie o rozszerzeniu UE, by rozpocząć negocjacje w sprawie umowy stowarzyszeniowej z Kosowem, będącej pierwszym etapem ku ewentualnej integracji z UE. Państwa, które nie uznały niepodległości Kosowa, są jednak temu niechętne. KE nie zarekomendowała natomiast rozpoczęcia negocjacji członkowskich z Serbią, wymagając, by Belgrad poprawił wcześniej swe relacje z Kosowem.
Polska, jak powiedział w poniedziałek dziennikarzom w Brukseli minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, wspiera rozszerzenie UE o Bałkany Zachodnie.
"Uważamy, że integracja Bałkanów Zachodnich to wciąż niezakończony proces, który wspieramy, przy założeniu, że te kraje nas przekonują, że są zdolne do współpracy między sobą, rozwiążą istniejące różnice miedzy sobą i spełnią kryteria, tak jak wszyscy muszą je spełnić" - powiedział Sikorski przed wejściem na posiedzenie szefów dyplomacji UE.
Sikorski spotkał się wcześniej w poniedziałek z wicepremier Serbii Suzaną Grubjeszić; nie chciał jednak mówić o żadnych datach rozpoczęcia rozmów akcesyjnych, gdyż "wciąż pracujemy nad wnioskami" ze szczytu. "Ale główna praca musi być wykonana w Serbii" - zaznaczył. Jak dodał, chodzi m.in. o reformy systemu sprawiedliwości i policji, "by były tak bliskie unijnym, jak to możliwe".
Skomplikowana jest też kwestia Macedonii, czyli Byłej Jugosłowiańskiej Republiki Macedonii (ang. FYROM). KE kolejny raz zarekomendowała w październiku otwarcie negocjacji z Macedonią, która choć uzyskała status kandydata w 2005 r., to wciąż nie rozpoczęła negocjacji z uwagi na weto Grecji, z którą toczy spór o nazwę "Macedonia".
Jak powiedział PAP unijny dyplomata na czwartkowym posiedzeniu ambasadorów państw UE, aż piętnastu, w tym ambasador Austrii, naciskało, by negocjacje akcesyjne ze Skopje rozpocząć i oddzielić ten proces od problemu nazwy kraju. To podobno tak zdenerwowało ambasadora Grecji, że po niemiecku pouczał austriackiego dyplomatę, iż "imperium habsburskie już upadło" i nie powinien narzucać swoich wizji.
W swym raporcie w październiku KE ogłosiła, że zarekomenduje państwom UE rozpoczęcie negocjacji z Serbią dopiero, gdy uzna, że Belgrad poczynił wystarczające postępy w dialogu z Prisztiną. "Widoczna i trwała poprawa w stosunkach między Serbią i Kosowem jest potrzebna, aby oba kraje mogły kontynuować postępy na drodze do UE, unikając wzajemnego blokowania się w tych wysiłkach" - głosi raport. Dlatego też w projekcie wniosków ze szczytu mowa o "warunkowym otwarciu" negocjacji akcesyjnych z Serbią.
Komisarz UE ds. rozszerzenia Sztefan Fuele mówił w październiku, że jeśli Kosowo dokona postępu w takich obszarach, jak państwo prawa, zdolności administracyjne, ochrona mniejszości i handlu, to w czerwcu 2013 r. będzie mogło zrobić duży krok w długim procesie akcesji do UE. Zdaniem KE nie ma natomiast "przeszkody prawnej", by otworzyć negocjacje z Kosowem w sprawie umowy stowarzyszeniowej, pomimo różnic z Serbią na tle jego statusu.
Serbia otrzymała status oficjalnego kandydata do UE w marcu 2012 r. Niepodległość Kosowa uznało dotychczas 91 spośród 193 państw członkowskich ONZ. Spośród 27 państw UE nie uczyniły tego dotąd tylko Hiszpania, Słowacja, Rumunia, Grecja i Cypr.
Władze Serbii i Kosowa rozpoczęły dialog pod kierownictwem UE w marcu 2011 r.
W poniedziałek rano Serbia i Kosowo otworzyły dwa z czterech wspólnych punktów granicznych: w Jarinje i Merdare, co jest następstwem zeszłotygodniowego porozumienia stron pod egidą UE. Mimo obiekcji wyrażanych przez kosowskich Serbów nie doszło do incydentów.
Z Brukseli Inga Czerny (PAP)
icz/ stk/ cyk/ kar/
