Polska jest gotowa przyjąć do wiadomości, że pełne rozszerzenie strefy Schengen nie nastąpi w przewidzianym na jesień 2007 roku terminie, ale chce gwarancji, że nie będzie dalszych opóźnień - wynika z wypowiedzi polskich dyplomatów w Brukseli.
Sprawę tę ma "bardzo stanowczo" poruszyć wicepremier Ludwik Dorn podczas nieformalnego posiedzenia szefów resortów spraw wewnętrznych w Tampere w Finlandii w przyszłym tygodniu. Opóźnienie rozszerzenia strefy będzie głównym tematem spotkania.
Polsce zależy na jak najszybszym wejściu do strefy Schengen, co oznaczać będzie całkowite zniesienie kontroli na wewnętrznych granicach UE. Komisja Europejska potwierdziła, że techniczne "trudności" spowodowały opóźnienie w przyjęciu nowych członków UE do tej grupy. Według urzędników KE nie udało się rozbudować centralnej bazy danych strefy Schengen (tzw. SIS II) w Strasburgu. Bez tej bazy system nie będzie w pełni "operacyjny". Dopóki to nie nastąpi, kontrole na granicach wewnętrznych UE nie zostaną zniesione. KE wysłała do krajów członkowskich dokument, z którego wynika, że system SIS II wystartuje w połowie 2008 roku.
Między połączeniem systemów informatycznych wszystkich krajów strefy Schengen i uruchomieniem SIS II a całkowitym zniesieniem kontroli na granicach musi minąć kilka miesięcy. Komisja Europejska zapewnia, że robi wszystko, by opóźnienie było jak najmniejsze. Centrala SIS II mieści się w Strasburgu, ale Francja zaklina się, że wina nie leży po jej stronie. System wciąż rodzi się w bólach, a kraje członkowskie i Komisja Europejska wzajemnie obwiniają się o spowodowanie opóźnień.
"Opóźnienie jest niekorzystne i niezrozumiałe" - powiedział w czwartek jeden z dyplomatów. Podkreślił, że Polska oczekuje "bardziej szczegółowych wyjaśnień i powodów, oraz deklaracji, co będzie, jeśli w przyszłości nastąpi kolejne opóźnienie". Nie krył obaw, że "sytuacja powtórzy się za rok".
Polska, podobnie jak jej partnerzy z Grupy Wyszehradzkiej, zapewnia, że jest gotowa do wejścia do SIS II w przewidzianym terminie, tj. w marcu 2007 roku, i zniesienia kontroli granicznych w październiku.
W niedzielę po spotkaniu premiera Jarosława Kaczyńskiego z czeskim premierem Mirkiem Topolankiem w Helsinkach rzecznik rządu Jan Dziedziczak powiedział PAP, że obaj szefowie rządów zgadzają się, że problem wejścia do Schengen nie ma charakteru merytorycznego, lecz czysto polityczny. "Ten problem nie leży w Europie Środkowej, tylko w Brukseli" - dodał.
W czwartek premier Topolanek wraz premierem Słowacji Robertem Fico wyraził niezadowolenie z powodu opóźnienia wejścia nowych członków do strefy.
"Domagamy się, aby wszyscy członkowie Unii Europejskiej, bez względu na to, jak długo w niej są, mieli równe prawa" - oświadczył szef słowackiego rządu. "Absolutnie z tym się zgadzam" - dodał czeski premier.
Na razie jednak nie ma planów wspólnej ofensywy nowych krajów członkowskich, by przyspieszyć wejście do Schengen. Polscy dyplomaci przyznają też, że jeśli są "problemy techniczne", to trudno z tym polemizować. Problem polega na tym, że w sensie prawnym Komisji Europejskiej nie wiążą żadne terminy rozszerzenia strefy, gdyż wszystkie podawane dotąd miały charakter deklaracji czysto politycznych. Nie zmienia to faktu, że Polska musi wejść do Schengen, bowiem przyjęła na siebie taki obowiązek wstępując do UE.
Skomplikowana budowa SIS II jest niezbędna, bo funkcjonujący obecnie system SIS nie jest w stanie pomieścić danych z nowych krajów członkowskich. Obecnie gromadzi on informacje - np. o osobach poszukiwanych - z 15 krajów: starych członków UE poza Wielką Brytanią i Irlandią oraz z Norwegii i Islandii. Do nich ma dołączyć Polska i inne nowe kraje członkowskie.
Michał Kot (PAP)
kot/ mc/ rod/
