Prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz podpisał we wtorek ustawę o referendum, która otwiera drogę do zmian w konstytucji i - jak twierdzi opozycja - może posłużyć m.in. do wyłaniania szefa państwa w parlamencie, a nie poprzez wybory powszechne.
Przeciwnicy ekipy rządzącej na Ukrainie twierdzą, że dzięki odpowiedniemu doborowi pytań referendum może doprowadzić także do całkowitej zmiany zasad polityki zagranicznej państwa. Opozycja obawia się, by nie zostało to wykorzystane np. dla wejścia Ukrainy do Unii Celnej Rosji, Białorusi i Kazachstanu.
W ub. tygodniu chcąc zniechęcić Janukowycza do podpisania ustawy o referendum opozycja zaproponowała przeprowadzenie w pierwszej kolejności referendum na temat skasowania paragrafu kodeksu karnego, z którego w październiku ubiegłego roku skazano na siedem lat więzienia byłą premier Julię Tymoszenko.
"Prezydent miał zamiar wykorzystać ustawę o referendum dla zmiany konstytucji, ale nie pomyślał, że można jej będzie użyć jako instrumentu do uwolnienia Julii Tymoszenko. Sądzę, że gdy tylko to zrozumie, odmówi podpisania tego dokumentu" - mówił wówczas Jurij Odarczenko z partii Tymoszenko Batkiwszczyna (Ojczyzna).
Zgodnie z przegłosowaną wcześniej przez Radę Najwyższą Ukrainy ustawą o referendum dla jego przeprowadzenia należy zebrać 3 mln podpisów. Zdaniem Odarczenki w przypadku podpisów na rzecz Tymoszenko nie będzie to problemem. Polityk uważa, że pod głosowanie w referendum w myśl nowej ustawy można poddać na przykład sprawę impeachmentu prezydenta.
Zdaniem ekspertów na Ukrainie panuje zbyt niska kultura polityczna, by o sprawach najważniejszych dla państwa decydowano w łatwych do zmanipulowania referendach. Uważa tak politolog Wołodymyr Kuchar, który mówił niedawno PAP, że nowa ustawa o referendum pozwala na "wrzucanie do jednego koszyka różnych spraw", co może doprowadzić do tego, że wielu ludzi nie zrozumie, jaki jest właściwie przedmiot głosowania.
Z Kijowa Jarosław Junko (PAP)
jjk/ ro
