Liceum Ogólnokształcące z ukraińskim językiem nauczania w Górowie Iławeckim (Warmińsko-mazurskie) świętuje swoje 40-lecie. Szkoła przyczyniła się do utrzymania tożsamości narodowej i kulturowej Ukraińców przesiedlonych w 1947 roku do woj. warmińsko-mazurskiego w ramach Akcji "Wisła".
W ramach uroczystości jubileuszowych w piątek w Górowie Iławeckim odbyła się konferencja naukowa poświęcona życiu mniejszości ukraińskiej, na sobotę zaplanowano występy artystyczne i spotkanie absolwentów, których jest ponad 1600. "W tej grupie jest m.in. 16 grecko-katolickich księży, są nauczyciele, urzędnicy, lekarze, prawnicy i artyści" - powiedziała PAP zastępca dyrektora ukraińskiego liceum w Górowie, Aleksandra Łapanyszyn.
Ukraińskie liceum nie zawsze było odrębną szkołą. W 1968 roku z inicjatywy działaczy ukraińskich Teofila Szczerby i jego żony Olgi przy liceum w Górowie Iławeckim powstała jedna klasa z wykładowym językiem ukraińskim. "Utworzenie tej klasy stało się możliwe m.in. dzięki temu, że państwo Szczerbowie mieli za sobą grono rodziców-przesiedleńców z Akcji +Wisła+, którzy chcieli, by ich dzieci uczyły się języka ukraińskiego, by poznały ukraińską kulturę i tradycję" - powiedziała PAP Łapanyszyn.
Dopiero w 1990 roku staraniem Mirona Sycza, dziś posła PO, utworzono w Górowie odrębną szkołę z wykładowym językiem ukraińskim. "Rok przemian, tj. 1989, w pełni uświadomił władzy istnienie mniejszości narodowych. To dało nam szanse na stworzenie szkoły i wykorzystaliśmy je. Było ciężko, ale było warto. Gdyby nie ta szkoła, mniejszość ukraińska na Warmii, Mazurach i w całej Polsce nie miałaby takich osiągnięć, jakie ma" - ocenił w rozmowie z PAP Sycz. Jak zaznaczył, od lat mury szkoły opuszczają ludzie świadomi swej ukraińskiej tożsamości narodowej i kulturowej, którzy jednocześnie są doskonałymi fachowcami w swoich dziedzinach i pracują dla dobra Polski.
"Ta szkoła pełni ważną funkcję kulturotwórczą w środowisku ukraińskim, bo przyczynia się do podtrzymania tradycji, kultury i języka, ale także jest ważna dla społeczności w regionie, bo jest prowadzona na wysokim poziomie, jest w niej dużo zajęć pozalekcyjnych, słowem: jest to dobra szkoła" - ocenił w rozmowie z PAP szef sejmiku województwa warmińsko-mazurskiego Wiktor Leyk - Mazur z pochodzenia.
W liceum w Górowie Iławeckim większość uczniów stanowią wnuki przesiedlonych na Warmię i Mazury w 1947 roku w Akcji "Wisła" (przesiedlono wówczas ok. 60 tys. osób) oraz Ukraińcy z innych regionów Polski - są to osoby znające język i ukraińskie tradycje. Ale od kilku lat do szkoły coraz chętniej zapisują się także Polacy, którzy nie znają nawet podstaw języka ukraińskiego. "Dlatego w naszej szkole zaczynamy naukę języka od alfabetu, od podstaw. Mamy spore osiągnięcia w nauczaniu ukraińskiego, bo zdawalność matury z ukraińskiego wynosi u nas 100 procent" - powiedziała PAP Łapanyszyn.
W szkole w Górowie oprócz języka ukraińskiego i historii Ukrainy uczniowie na zajęciach dodatkowych mogą uczyć się tradycyjnego rękodzieła (wyszywania, malowania na szkle i płótnie), gry na ludowych instrumentach oraz tańca. Znany w Polsce i na świecie jest zwłaszcza szkolny zespół pieśni i tańca "Dumka".
Ze szkoły w Górowie wywodzą się także muzycy znanych w kraju folkowych zespołów: Horpyny, Hutira, Hopaka, czy Krainy Mrij.
Mniejszość ukraińska jest najliczniejszą mniejszością narodową na Warmii i Mazurach. Ukraińcy szacują, że jest ich od 85 do 100 tys., choć podczas ostatniego spisu narodowego do swojej narodowości przyznało się zaledwie 11 tys. osób. (PAP)
jwo/ hes/ jbr/
