Do końca 2015 r. ze środków unijnych wyremontowane będą cztery z sześciu śluz Kanału Gliwickiego. Warty 175 mln zł projekt jest pierwszym z kilku etapów modernizacji Kanału. Efektem ma być przesunięcie tam części transportu z równoległych torów i dróg.
We wtorek wartą 32,7 mln zł brutto umowę na remont śluzy Rudziniec podpisali w Gliwicach przedstawiciele tamtejszego Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej i firmy Skanska. To ostatnia z serii umów na remonty śluz w ramach projektu "Modernizacja śluz odrzańskich na odcinku będącym w zarządzie RZGW Gliwice - przystosowanie do III kl. drogi wodnej". Przedsięwzięcie jest dofinansowywane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko kwotą niespełna 149 mln zł.
Firma Skanska w ramach unijnego projektu prócz śluzy Rudziniec wyremontuje północną komorę śluzy Kłodnica (wartą ok. 21,6 mln zł umowę podpisano w listopadzie - wcześniej w latach 2004-2008 ze środków rządowego Programu dla Odry Skanska zmodernizowała już południową komorę tego obiektu). W październiku i grudniu podpisano natomiast umowy z wykonawcą remontów śluz Dzierżno i Łabędy (firma Navimor-Invest za odpowiednio 34,1 mln zł i 46,5 mln zł).
Kanał Gliwicki o długości ponad 41 km zbudowano w latach 1933-39 w miejsce istniejącego od początku XIX wieku Kanału Kłodnickiego. Droga wodna o szerokości od 38 m do 41 m i głębokości do 3,5 m łączy Gliwice z portem na Odrze w Koźlu. Pokonanie różnicy wysokości 43,6 m na początku i końcu kanału umożliwia sześć śluz (o różnicy poziomów od 4,2 do 10,4 m). Każda z tych śluz ma dwie bliźniacze komory o długości 71,5 m i szerokości 12 m.
Kanał przez lata został wyeksploatowany i zdekapitalizowany. Środki administratora nie wystarczały na większe remonty i modernizacje. W ramach Programu dla Odry 2006 udało się w latach 2004-2008 wyremontować południową komorę śluzy Kłodnica. Dopiero środki unijne umożliwiły rozpoczęcie gruntownych modernizacji śluz Łabędy, Dzierżno, Rudziniec i Kłodnica.
Śluzy te wybrano jako najbardziej potrzebujące interwencji - roboty powinny zostać przeprowadzone do końca 2015 r. Pozostałe obiekty - Sławięcice i Nowa Wieś - przewidziano do modernizacji w drugim etapie prac (odpowiedni projekt na liście rezerwowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013). Pozostałe elementy Kanału Gliwickiego, m.in. koryto żeglugowe, jazy, przelewy awaryjne i syfony mają być modernizowane w przyszłej unijnej perspektywie finansowej.
Modernizacja śluz Kanału Gliwickiego obejmuje m.in. naprawę elementów konstrukcyjnych, remonty, nabrzeży i przepompowni, a także zastąpienie przestarzałych rozwiązań technicznych nowymi. Wyremontowane zostaną budynki techniczne i sterownie śluz. Część wrót, zasuw śluz i instalacji będzie wymieniona, odtworzone zostaną też zasuwy międzykomorowe umożliwiające oszczędzanie wody.
Remonty śluz mają zmniejszyć awaryjność tych obiektów, skrócić czas śluzowań i zmniejszyć ilość zużywanej wody. Zgodnie z założeniami unijnego projektu poprawa warunków transportu wodnego Kanałem Gliwickim zwiększy bezpieczeństwo ruchu na torach i drogach, zmniejszy natomiast związane z tymi formami transportu uciążliwości i emisję zanieczyszczeń.
Z doświadczeń europejskich wynika, że zwiększanie przepustowości dróg wodnych wiąże się z rozwojem centrów logistycznych pozwalających na współpracę różnych gałęzi transportu, rozwojem transportu kombinowanego i przewozów morsko-rzecznych. Chodzi nie tylko o transport międzynarodowy, ale też regionalny i międzyregionalny - w tym wypadku głównie wzdłuż Odry i Kanału Gliwickiego.
Ponieważ wszystkie śluzy na Kanale Gliwickim są dwukomorowe, prace mają być organizowane tak, by w sezonie nawigacyjnym utrzymać żeglugę przez akurat nieremontowane komory. Sezon nawigacyjny na Kanale trwa od połowy marca do połowy grudnia, śluzowanie możliwe jest wówczas każdego dnia prócz niedziel i świąt. Kanał umożliwia żeglugę wodną z Gliwic poprzez Odrę i europejską sieć śródlądowych dróg wodnych, np. do Berlina czy Amsterdamu, a nawet Marsylii.(PAP)
mtb/ je/
