Prezydent Barack Obama udzielił pierwszego wywiadu konserwatywnej telewizji Fox News po okresie bojkotu tej stacji przez Biały Dom, który zarzucał jej stronniczość w opozycji do prezydenta.
Przebywający z wizytą w Azji Obama odpowiedział we wtorek wieczorem (czasu USA) na wiele pytań dotyczących problemów międzynarodowych i krajowych. Fox nada całość w środę wieczorem (czasu lokalnego), ale agencje informacyjne otrzymały stenogram rozmowy wcześniej.
Obama skrytykował m.in. Izrael za plany budowy osiedli w dzielnicy Gulio w Jerozolimie, zbudowanej poza granicami wytyczonymi po wojnie sześciodniowej z 1967 roku, a więc na palestyńskich ziemiach okupowanych.
"Budowa dodatkowych osiedli nie przyczynia się do bezpieczeństwa Izraela" - powiedział prezydent i dodał, że może to mieć "niebezpieczne" konsekwencje.
"Myślę, że to utrudnia im (tzn. Izraelowi) zawarcie pokoju z sąsiadami i wprawia Palestyńczyków w rozgoryczenie tak, że może to być w końcu bardzo niebezpieczne" - oświadczył.
Od czasu prezydentury George'a H.W. Busha (1989-1993), który przejściowo zablokował Izraelowi gwarancje kredytowe, żaden rząd USA nie próbował zastosować sankcji wobec tego kraju w odpowiedzi na budowę osiedli.
Obama udaje się w środę wieczorem do Korei Południowej, która jest ostatnim etapem jego podróży do Azji wschodniej.
W wywiadzie dla Fox News powiedział, że na spotkaniu z południowokoreańskim prezydentem Li Miung Bakiem zamierza dogadać się w sprawie problemów stojących jeszcze na drodze do zawarcia układu o wolnym handlu z Koreą Południową.
"Pewne szczegóły muszą być jeszcze dopracowane i pozostaje pytanie, czy możemy podpisać to porozumienie na początku przyszłego roku, czy pod koniec" - powiedział.
Stany Zjednoczone nalegają na rząd w Seulu, aby zapewnił m.in. szerszy dostęp samochodów amerykańskich na rynek Korei Południowej.
W części wywiadu poświęconej sprawom krajowym Obama ostrzegł m.in., że rosnący deficyt budżetu i związany z nim wzrost długu publicznego może doprowadzić do ponownej recesji.
Prezydent użył stosowanego przez ekonomistów określenia "double-dip recession", czyli recesji z podwójnym tąpnięciem PKB. Obecnie gospodarka amerykańska wydobywa się z recesji - wzrost w III kwartale był dodatni - ale ekonomiści ostrzegają, że grozi ponowny spadek.
Obama udzielił we wtorek wywiadów także innym sieciom telewizyjnym. W rozmowie z CNN powiedział m.in., że zbliża się moment, w którym ogłosi decyzję w sprawie dalszej strategii w Afganistanie.
Prezydent od końca sierpnia waha się, czy wysłać do Afganistanu dodatkowe wojska w liczbie 40 tysięcy, jak się tego domaga dowódca sił USA i NATO w tym kraju, generał Stanley McChrystal.
W wywiadzie dla telewizji NBC Obama skomentował kontrowersyjną decyzję wytoczenia procesu przed zwykłym sądem cywilnym w Nowym Jorku pięciu terrorystom z Al-Kaidy, z architektem ataku na USA 11 września 2001 roku Chalidem Szejkiem Muhamedem na czele.
Prezydent wyraził przekonanie, że Muhamed zostanie uznany za winnego i skazany. Jak powiedział, doświadczeni w sprawach terroryzmu prokuratorzy zapewnili go, że "skażą tego człowieka na podstawie dowodów, którymi dysponują".
Muhamed przyznał się w śledztwie do przygotowania zamachu, ale dopiero po torturach polegających na tzw. waterboardingu, czyli symulacji topienia przez wlewanie do ust wody po przywiązaniu przesłuchiwanego do deski głową w dół.
Oczekuje się, że adwokaci terrorysty będą podważali wartość tych zeznań jako wymuszonych torturami, które są nielegalne.
Muhamed i inni najgroźniejsi terroryści mieli być dotychczas sądzeni przed specjalnym trybunałem wojskowym w bazie amerykańskiej Guantanamo na Kubie, gdzie mieści się więzienie dla podejrzanych o terroryzm.
Obama potwierdził w wywiadzie dla Fox News, że zamierza zamknąć to więzienie.
Tomasz Zalewski(PAP)
tzal/ az/ kar/
