Spór o aborcję w Kongresie USA okazuje się obecnie największą przeszkodą do uchwalenia ustawy o reformie opieki zdrowotnej. Nie wygląda w związku z tym, by wyznaczony ostatnio przez Biały Dom termin jej uchwalenia - 18 marca - mógł być dotrzymany.
Wynika to ze skomplikowanej sytuacji, która powstała w Kongresie po zablokowaniu procedury legislacyjnej przez republikańską opozycję.
Grupa konserwatywnych demokratycznych kongresmanów z Bartem Stupakiem na czele nie chce się zgodzić z zapisem ustawy o reformie w wersji uchwalonej przez Senat, gdzie dopuszcza się możliwość dotowania z budżetu ubezpieczeń medycznych, które oferują m.in. pokrycie kosztów przerywania ciąży
Reforma zakłada bowiem, że rodziny o niższych dochodach, które będą musiały wykupić ubezpieczenia na prywatnym rynku - gdyż zakład pracy ich nie gwarantuje albo chodzi o osoby pracujące na własny rachunek - dostaną pomoc od państwa na pokrycie wysokich kosztów tych ubezpieczeń.
Finansowanie aborcji z ubezpieczeń dotowanych przez państwo nie jest dozwolone w ustawie wersji uchwalonej przez Izbę Reprezentantów. Jednak w wyniku impasu w Kongresie, gdzie reforma utknęła, Izba Reprezentantów musi uchwalić reformę w bardziej liberalnej wersji Senatu.
Dominujący w Kongresie Demokraci chcą bowiem przeforsować reformę tak, aby ominąć opozycję ze strony Republikanów, którzy zapowiadają zgodne głosowanie przeciw. Oznacza to, że Partia Republikańska może zablokować w Senacie ustawę przez obstrukcję parlamentarną (tzw. filibuster, czyli przedłużanie debaty w celu niedopuszczenia do końcowego głosowania), ponieważ Demokraci nie mają już w Senacie "superwiększości" 60 głosów potrzebnej do zakończenia debaty.
W tej sytuacji Demokraci postanowili, że Izba Reprezentantów uchwali ustawę w wersji zatwierdzonej przez Senat. Senat następnie uchwali osobną ustawę, w której znajdą się poprawki zgodne z życzeniami kongresmanów niezadowolonych z ustawy senackiej, m.in. w kwestii finansowania aborcji.
Ustawa ta byłaby uchwalona w procedurze zwanej "reconciliation", umożliwiającej jej przegłosowanie zwykłą większością głosów, a więc z ominięciem obstrukcji parlamentarnej.
Problem polega na tym, że w trybie tym można uchwalać jedynie ustawy budżetowe - tymczasem trudno argumentować, że aborcja to problem dotyczący budżetu.
Politycy Partii Demokratycznej usiłują teraz znaleźć kompromisowe rozwiązanie dla tego problemu.
Być może - zastanawiają się komentatorzy - kongresmana Stupaka uda się jednak przekonać do zaakceptowania ustawy Senatu.
Mówi ona wprawdzie, że firmy ubezpieczeniowe mogą oferować osobom, które korzystają z subwencji, ubezpieczenia z pokryciem kosztów aborcji, ale zastrzega, że za aborcję kobieta będzie musiała płacić sama.
Tomasz Zalewski(PAP)
tzal/ awl/ kar/
