O mieszkańcach Nowej Huty, którzy 50 lat temu stanęli w obronie krzyża i przez lata walczyli o budowę kościoła w swojej dzielnicy, ma przypomnieć kampania "W imię wolności. Nowa Huta '60", prowadzona w Krakowie, Warszawie i Gdańsku.
Kampanię informacyjną przygotowało krakowskie Muzeum PRL-u, będące oddziałem Muzeum Historii Polski.
W krakowskich autobusach i tramwajach, w warszawskim metrze oraz na ekranach w Gdańsku pokazywany będzie 30-sekundowy film przypominający wydarzenia sprzed 50 lat.
"Obrona krzyża żyje w pamięci mieszkańców Nowej Huty, Polacy o niej nie wiedzą lub zapominają. Po raz pierwszy ci, którzy mieli być beneficjentami systemu - robotnicy, którzy dostali pracę, mieszkania, miejsca w szkołach dla swoich dzieci - stanęli wtedy w obronie wolności sumienia. Warto o tym przypominać" - mówiła na poniedziałkowej konferencji prasowej w Krakowie szefowa Muzeum PRL-u Jadwiga Emilewicz.
Jak poinformowała, kampania jest prowadzona także w Warszawie i Gdańsku, bo właśnie w tych miastach są ważne dla Polaków krzyże symbolizujące walkę o wolność: krzyż na pl. Piłsudskiego w Warszawie, gdzie papież wygłosił homilię podczas pierwszej pielgrzymki do Polski w 1979 r., oraz Pomnik Stoczniowców w Gdańsku w formie krzyży, upamiętniający wydarzenia z 1970 r.
PRL-owskie władze chciały, aby Nowa Huta była miastem bez Boga. Obiecywały zgodę na budowę kościoła w tej najmłodszej dzielnicy Krakowa, ale potem ją cofały, w końcu zaś nakazały usunąć drewniany krzyż, ustawiony w miejscu, gdzie miał powstać pierwszy nowohucki kościół. W kwietniu 1960 r. mieszkańcy stanęli w obronie krzyża. Doszło do starcia z milicją.
W najbliższą środę w Krakowie odbędzie się debata oksfordzka z udziałem licealistów, którzy szukać będą argumentów za i przeciw postawionemu prowokacyjnie pytaniu: "Czy krzyże powinny zostać usunięte z miejsc publicznych w Polsce?".
Punktem kulminacyjnym obchodów organizowanych przez Muzeum PRL-u będzie sobotni spektakl-koncert "Miasto bez Boga walczy o krzyż" w hali ocynowni ArcelorMittal w Nowej Hucie. W pierwszej części koncertu wystąpi Chór Polskiego Radia oraz Andrzej Białko. Utwory estońskiego kompozytora Arvo Paerta przeplatane będą fragmentami "Króla-Ducha" Juliusza Słowackiego, które przeczyta Jan Frycz. W drugiej części koncertu wystąpią zespoły: Voo Voo, 2Tm2,3 oraz Marcin Bzyk i goście.
Wstęp na koncert jest bezpłatny po odebraniu wejściówek w Punktach Informacji Miejskiej w Krakowie lub w Muzeum PRL. Ponieważ koncert odbywa się na terenie ocynowni huty, publiczność będzie dowożona ma miejsce autobusami spod bramy zakładu.
"Koncert pierwotnie był dedykowany bohaterom walk o krzyż sprzed 60 lat. Po katastrofie pod Smoleńskiem zastanawialiśmy się, czy powinien się odbyć, ale zdecydowaliśmy, że te tragiczne wydarzenia wpisują się również w naszą opowieść o wolności. Do krzyży w Krakowie, Gdańsku i Warszawie dopisał się krzyż w Katyniu. Dlatego ten koncert dedykujemy także wszystkim ofiarom tej tragedii" - mówiła Emilewicz.
27 kwietnia w Nowej Hucie, dokładnie w rocznicę obrony krzyża, o godz. 13.45 grupa studentów pokaże inscenizację historycznych wydarzeń. "Nie będzie to rekonstrukcja, bo bardzo trudno byłoby wiernie odtworzyć tamte wydarzenia" - zastrzegła Emilewicz.
Partnerami kampanii "W imię wolności. Nowa Huta '60" są ArcelorMittal Poland, Krakowskie Biuro Festiwalowe, TVN, Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie i Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku.(PAP)
wos/ hes/ jbr/
