Podczas szczytu UE-Ukraina w piątek w Helsinkach zostanie parafowana umowa o readmisji oraz ułatwieniach wizowych dla Ukraińców podróżujących do krajów Unii Europejskiej.
Głównym tematem rozmów będzie "nowe pogłębione porozumienie" UE z Ukrainą, które ma zastąpić obecną Umowę o Partnerstwie i Współpracy (PCA), wygasającą z początkiem 2008 roku. Jak podkreśliła w czwartek Komisja Europejska, porozumienie to "nie przesądza ani w jedną ani w drugą stronę" o aspiracjach Ukrainy do członkostwa w Unii Europejskiej.
Ukraina oczekuje tymczasem jasnego sygnału ze strony Unii Europejskiej, potwierdzającego realność tych aspiracji. "Rozumiemy trudności Europy. Domagamy się jedynie tego, aby nas wysłuchano... abyśmy wiedzieli i mogli odczuć, że Ukraina ma w Europie perspektywy" - mówił niedawno w wywiadzie dla "Financial Times" prezydent Ukrainy Wiktor Juszczenko.
Choć przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Barroso kilkakrotnie zapewniał, że Ukraina ma "europejską przyszłość", i powtórzył to w wywiadzie dla kilku dzienników europejskich w środę, "to na razie członkostwa Ukrainy w UE nie ma w naszej agendzie" - powiedział w czwartek jego rzecznik Johannes Laitenberger.
Celem nowego porozumienia z Ukrainą (nie ma ono jeszcze oficjalnej nazwy), które przewiduje utworzenie strefy wolnego handlu UE i Ukrainy, jest zacieśnianie współpracy między Unią a Ukrainą w wielu dziedzinach, jak energetyka, bezpieczeństwo, transport i środowisko.
Negocjacje nowego pogłębionego porozumienia powinny się rozpocząć na początku przyszłego roku. Natomiast już na piątkowym szczycie zostanie parafowana umowa o readmisji oraz ułatwieniach wizowych dla Ukraińców.
Dzięki tej umowie procedura wydawania trzymiesięcznych wiz ma trwać najwyżej 10 dni. Ponadto Ukraińcy będą płacić za wizy 35 euro, a nie 60 euro - ile standardowo będzie kosztować od 1 stycznia 2007 wiza Schengen w krajach, które nie zawarły umowy z UE. Z opłaty zwolnieni będą krewni mieszkańców krajów Unii, studenci, dziennikarze, niepełnosprawni i emeryci. Grupy te, a także biznesmeni i kierowcy ciężarówek będą korzystać z dodatkowych ułatwień w staraniach o wizy wielokrotnego wjazdu. Z obowiązku wizowego będą zwolnieni dyplomaci.
W zamian za ułatwienia wizowe Ukraińcy zgodzili się na zawarcie umowy readmisyjnej, czyli wydalanie na Ukrainę z państw UE nielegalnie przebywających tam Ukraińców (lub obywateli innych krajów, którzy nielegalnie dostali się do Unii z ukraińskiego terytorium). Dopiero w środę osiągnięto ostateczny kompromis w tej sprawie. Przewiduje on, że Kijów będzie miał dwa lata (od czasu podpisania umowy) na wdrożenie w życie readmisyjnych zapisów. Wcześniej KE domagała się rocznego, a Ukraina trzyletniego okresu przejściowego, czyli takiego samego, jaki niedawno otrzymała Rosja w podobnej umowie z Unią. Ostatecznie zgodzono się na dwuletni okres przejściowy.
"To mniej niż uzyskała Rosja, ale Ukraina otrzymała dodatkowe przywileje w umowie o ułatwieniach wizowych, więcej grup osób zwolniono z opłat" - powiedziała PAP Emma Udwin, rzeczniczka komisarz ds. zewnętrznych Benity Ferrero-Waldner.
Umowy o readmisji i ułatwieniach wizowych zostaną podpisane za kilka miesięcy, potem kraje UE i Ukraina będą usiały je jeszcze ratyfikować, co oznacza, że z przywilejów wizowych Ukraińcy zaczną korzystać mniej więcej za rok.
"Bardzo się cieszę, że osiągnięto porozumienie o ułatwieniach wizowych i readmisji. To oznacza, że Ukraińcy będą mogli teraz łatwiej podróżować, przy jednoczesnym zachowaniu środków przeciwko nielegalnej imigracji" - powiedział w czwartek szef Komisji Europejskiej Jose Barroso.
To on, a także komisarz Benita Ferrero-Waldner oraz premier przewodniczącej obecnie UE Finlandii Matti Vanhanen i koordynator unijnej dyplomacji Javier Solana będą reprezentować Unię na szczycie. Ukrainę będzie reprezentował prezydent Wiktor Juszczenko.
Inga Czerny (PAP)
icz/ mc/
