Rola pamięci społecznej w stanowieniu prawa i związane z tym doświadczenia krajów byłego bloku wschodniego to temat tegorocznej edycji konferencji naukowej z cyklu "Genealogie Pamięci". Badacze omówią m.in. problem rozliczenia sprawców zbrodni komunistycznych.
W środę w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczęła się międzynarodowa konferencja "Prawne ramy pamięci: sprawiedliwość okresu transformacji w Europie Środkowej i Wschodniej". Konferencja, której celem jest m.in. omówienie roli pamięci społecznej w procesach stanowienia prawa, potrwa do piątku i jest ona elementem rozpoczętego w 2011 r. projektu "Genealogie Pamięci".
"Projekt +Genealogie Pamięci+ to jeden z tych ważnych projektów naukowych, które próbują zmierzyć się z problemem pamięci o totalitaryzmach Europy Środkowo-Wschodniej i okresie transformacji. Polska ma niestety wielkie doświadczenia w tej kwestii, ale nie jesteśmy jedyni w Europie, dlatego chętnie słuchamy jak swoje dzieje przeżyli nasi sąsiedzi" - powiedziała otwierając konferencję wiceminister kultury Małgorzata Omilanowska. Podkreśliła też, że problem sprawiedliwości i związane z nim kwestie prawne, które będą głównym tematem tegorocznych obrad, są kluczowe dla zrozumienia wielu procesów zachodzących w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
Wiceminister sprawiedliwości Wojciech Węgrzyn przypomniał podczas inauguracji, że "po upadku komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej nowe demokratyczne rządy musiały stawić czoła kwestii rozliczeń ze sprawcami represji i naruszeń praw człowieka". "Pluralizm polityczny, wolność gospodarcza dały wreszcie możliwość otwartej debaty nad wydarzeniami lat powojennych oraz dokonania ich oceny prawnej" - mówił Węgrzyn. Według niego, ocena ta w krajach byłego bloku wschodniego przybrała formę mniej gwałtowną oraz przyniosła mniej kosztów społecznych i gospodarczych w porównaniu z innymi krajami np. Ameryki Łacińskiej.
Tegoroczna edycja konferencji będzie poruszać takie zagadnienia jak: rozumienie i realizacja sprawiedliwości okresu transformacji w krajach postkomunistycznych, regulacje prawne dotyczące własności i ich wpływ na pamięć o przeszłości, a także problem rozliczenia sprawców zbrodni komunistycznych. Badacze omówią też rolę archiwów w kształtowaniu polityki i pamięci historycznej, działania społeczeństwa obywatelskiego jako narzędzia w wymierzaniu sprawiedliwości, a także rolę sądownictwa w edukacji historycznej. Więcej informacji wraz z programem konferencji znajduje się na stronie internetowej www.genealogies.enrs.eu.
Konferencję organizuje Europejska Sieć Pamięć i Solidarność, która realizuje "Genealogie Pamięci". To spotkanie kilkudziesięciu naukowców, którzy rozmawiają o zjawiskach związanych z rozliczeniami po okresie komunizmu, m.in. o dekomunizacji i lustracji, rehabilitacji więźniów politycznych, restytucji znacjonalizowanego mienia, a także instytutach pamięci narodowej i problemie dostępu do archiwów. W tym roku Europejska Sieć Pamięć i Solidarność realizuje projekt "Genealogie Pamięci" wspólnie z Collegium Civitas i Instytutem Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego. (PAP)
nno/ ls/
