Wymianę płyt nagrobnych z wykonanych z piaskowca na granitowe, utworzenie Ściany Pamięci z nazwiskami ofiar Powstania i bramy od strony ul. Wolskiej oraz uporządkowanie zieleni zakłada projekt modernizacji Cmentarza Powstańców Warszawy na stołecznej Woli.
"Zasadnicze zręby projektu modernizacji cmentarzu zostały już zaakceptowane przez wojewodę mazowieckiego, przedstawicieli miasta oraz Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, która podjęła się na początek renowacji dwóch nagrobków, które będą pewnym wzorcem pozwalającym pokazać, jak się to wszystko zmieni w dalszej perspektywie. Zależy nam by do roku 2014, kiedy mija 70. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, udało się zakończyć prace modernizacyjne" - powiedział PAP w środę naczelnik wydziału krajowego ROPWiM Adam Siwek.
Jak zaznaczył, zakładają one nowe urządzenie wszystkich grobów, powstanie Ściany Pamięci, na której znalazłyby się nazwiska ofiar, o których wiadomo, że są pochowane na tym cmentarzu, a ich miejsca pochówku nie można wskazać. "Chodzi zwłaszcza o ofiary pochowane pod pomnikiem Polegli Niepokonani" - zaznaczył Siwek.
W ramach zmian dotyczących nagrobków planowana jest przede wszystkim wymiana przykrywających je obecnie tablic wykonanych z piaskowca na granitowe. Zmieniona ma zostać także znajdująca się na nich symbolika.
"Umieszczone w okresie PRL-u symbole krzyży czy mieczy Grunwaldu zastąpi znak Polski Walczącej i symbol krzyża. Planujemy także uporządkowanie nadmiernie rozrosłej zieleni m.in. usuniemy tuje i jałowce zasłaniające mogiły. Zostanie także przeprowadzona wymiana nasady roślin. Nie chcemy wprowadzać jakichś rewolucyjnych zmian ani naruszać układu przestrzennego cmentarza. Będziemy się jedynie starali opracować jakieś bardziej efektowne i monumentalne wejście na cmentarz od strony ul. Wolskiej, ponieważ tam go brakuje i cmentarz jest właściwie niewidoczny. Nie ma tu jeszcze jednak projektu, być może powstanie on w drodze ogłoszonego konkursu" - wyjaśnił Siwek.
Pierwszym elementem prac na cmentarzu jest renowacja dwóch zbiorowych mogił, znajdujących się w narożniku nekropolii, w sąsiedztwie pomnika Polegli Niepokonani. Mają być one gotowe przed zbliżającą się rocznicą wybuchu Powstania.
"Podobne prace przeprowadzimy później na największych nagrobkach w pasie od strony ul. Wolskiej, a następnie w linii mniejszych mogił rozłożonych wzdłuż granicy cmentarza. Prace zaczynamy własnymi środkami, natomiast całe przedsięwzięcie jest bardzo duże, a jego koszt szacujemy na ok. 5,5 mln zł. Liczymy więc na wsparcie i współpracę z mazowieckim urzędem wojewódzkim i władzami Warszawy" - podkreślił Siwek.
Zwrócił się równocześnie z apelem do rodaków w kraju i za granicą o pomoc w przywracaniu tożsamości ofiarom spoczywającym na cmentarzu. "Dotychczas ustalono zaledwie ponad 3300 nazwisk poległych i pomordowanych, które zostaną umieszczone na symbolicznej Ścianie Pamięci. Istnieje jednak wielka potrzeba zidentyfikowania oraz ustalenia imion i nazwisk wszystkich ofiar, których prochy spoczywają na cemntarzu" - zaakcentował Siwek.
Jak zaznaczają przedstawiciele Rady większość rodaków, nie tylko mieszkańców Warszawy, nie zdaje sobie sprawy, że wolski Cmentarz Powstańców Warszawy jest największą powstańczą nekropolią, gdzie spoczywają prochy 104 tys. żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i cywilnej ludności stolicy. Dlatego też głównym celem modernizacji cmentarza ma być przywrócenie temu szczególnemu dla pamięci narodowej miejscu należytej rangi oraz godne uczczenie pamięci spoczywających tam ofiar, zamordowanych przez Niemców w Powstaniu Warszawskim. (PAP)
akn/ hes/
