Nauczyciele i uczniowie warszawskich szkół złożyli hołd nauczycielom prowadzącym komplety. Uroczystość w rocznicę wybuchu II wojny światowej odbyła się w środę przed stołecznym pomnikiem upamiętniającym Tajną Organizację Nauczycielską (TON).
Uroczystość, odbywającą się już po raz 10., poprowadził Jerzy Wiśniewski, prezes Okręgu Mazowieckiego ZNP. Zaznaczył, że zapalając znicze oddajemy hołd bohaterom dawnych czasów. W swojej wypowiedzi zwrócił się również do obecnych uczniów: "Droga młodzieży, życzę wam byście na fundamentach stawianych przez waszych dziadków i rodziców budowali Polskę jeszcze lepszą".
Na uroczystości obecna była nauczycielka tajnego nauczania w latach wojny i okupacji - Ludmiła Mosiewicz. W imieniu prezydent Warszawy kwiaty pod pomnikiem złożyła Jolanta Lipszyc - dyrektor Biura Edukacji w ratuszu.
Tajna Organizacja Nauczycielska (TON) była organizacją konspiracyjną. Utworzona została w październiku 1939 r. Do organizatorów TON należeli przedwojenni działacze Związku Nauczycielstwa Polskiego: Zygmunt Nowicki, Kazimierz Maj, Wacław Tułodziecki, Teofil Wojeński i Czesław Wycech. Wspierała tajne nauczanie, organizowała opiekę nad nauczycielami i ich rodzinami, gromadziła i wydawała podręczniki, współpracowała z ruchem oporu.
Efektem działalności nauczycieli skupionych w TON było uruchomienie zlikwidowanych przez okupanta szkół średnich, zakładów kształcenia nauczycieli, szkół wyższych, które z konieczności musiały funkcjonować w konspiracji. Prowadzono także tajne lekcje historii, geografii i literatury ojczystej w szkołach powszechnych, które zostały usunięte decyzją władz okupacyjnych.
Z TON związanych było ponad 20 tys. nauczycieli szkół powszechnych, średnich i wyższych. Działali zarówno na terenie Generalnego Gubernatorstwa, jak i na obszarach bezpośrednio wcielonych do III Rzeszy oraz leżących za Bugiem. Prawie 10 tys. spośród nich przypłaciło to życiem.
W roku szkolnym 1943/1944 na terenie GG tajnym nauczaniem na poziomie szkoły powszechnej objętych było 110 tys. uczniów, a na poziomie szkoły średniej 83,8 tys. uczniów. Największym ośrodkiem tajnego nauczania akademickiego była Warszawa, gdzie na kompletach kształciło się 4,5 tys. studentów. Tajne nauczanie akademickie odbywało się też w Krakowie, Wilnie, Lwowie, Częstochowie i Kielcach. Dyplomy tajnych studiów uzyskało 6,5 tys. osób. (PAP)
dsr/ mvm/ hes/ mow/
