Zdjęcia i wspomnienia mieszkańców i makietę "praskiego MDM-u", osiedla w rejonie pl. Hallera na stołecznej Pradze można zobaczyć od soboty na wystawie w Koneserze. Przybliży ona mało znane historie związane z osiedlem o osiedlonej tam grupie Hiszpanów.
Ekspozycja "Praski MDM. Życie codzienne osiedla Praga II" przygotowana przez Muzeum Warszawskiej Pragi będzie prezentowana w sali wystawienniczej Konesera. Opowiada o powstałym po wojnie na Pradze, w rejonie ograniczonym ulicami Jagiellońską, Ratuszową, Namysłowską i Darwina osiedlu, ochrzczonym mianem "praskiego MDM-u".
"Wystawa powstawała już od zeszłego roku. Przez ten czas zbieraliśmy i nagrywaliśmy wspomnienia mieszkańców osiedla, zwłaszcza tych, którzy się tam wprowadzili jako pierwsi na początku lat 50. XX w. Ponieważ jest generalnie dość mało materiałów fotograficznych dokumentujących ten rejon, kopiowaliśmy także od mieszkańców zdjęcia z prywatnych, rodzinnych albumów pokazujące ich w przestrzeni pl. Hallera czy samą budowę osiedla" - powiedziała PAP kurator wystawy Katarzyna Kuzko-Zwierz.
W pierwszej z zajmowanych przez ekspozycję sal można się zapoznać z historią osiedla, które pierwotnie było nieco inaczej planowane i z czasem zostało dostosowane do wymogów socrealizmu, który w latach 50. już na dobre obowiązywał. Można tam zobaczyć zdjęcia dokumentujące proces budowy, który trwał dość długo. Pierwsi mieszkańcy wprowadzili się tam w 1951 r. jednak budowa trwała przez kolejne lata. "Dzisiaj kojarzymy je z obłożonymi płytami piaskowca, monumentalnymi blokami i mało kto pamięta, że przez wiele lat były to nieotynkowane budynki z czerwonej cegły, dlatego na początku to osiedle wyglądało zupełnie inaczej" - relacjonowała Kuzko-Zwierz.
Głównym elementem drugiej sali jest makieta osiedla, której będą towarzyszyć nagrania związane z konkretnymi miejscami rejonu. "Zależało nam, by pokazać jak taki projekt urbanistyczny napełniał się życiem. Tam od początku był dosyć bogaty program usługowy. Szybko powstała restauracja +Pod Niedźwiedziem+ i bar +Miś+, który później zamienił się w +Piosenkę+, a następnie w +Filipinkę+. Niestety została już zamknięta, jednak wiele osób wspomina te charakterystyczne miejsca, takie jak również hotel Nowa Praga, posiadający też restaurację czy dwa kina +Mewa+ i +Albatros+. Były tam także delikatesy ze specjalnym działem, gdzie można było zamówić te lepsze produkty, a nawet dzielnicowy klub PZPR, który mieścił się w rejonie obecnego Domu Kultury przy ul. Dąbrowszczaków i mnóstwo innych ciekawych miejsc" - mówiła kurator.
"Na ekspozycji znalazły się również dwie ławeczki, na których można usiąść i posłuchać jak to było mieszkać na budującym się osiedlu. W tej sali umieszczono także +okulary+, w które można zajrzeć i obejrzeć mnóstwo zdjęć z prywatnych albumów, pokazujących różne miejsca na osiedlu m.in. neon restauracji +Pod Niedźwiedziem+ zrobiony przez jednego z mieszkańców. W ostatniej z sal wystawowych zaaranżowanej w formie pokoju jest miejsce, gdzie można wygodnie usiąść i na maszynie projekcyjnej z dawnych czasów obejrzeć slajdy z osiedlowych wnętrz, okolicy, spacerów po ZOO czy nad Wisłę. Przygotowaliśmy także foldery z mapkami i fragmentami opowieści, z którymi goście wystawy mogą pójść w teren i pozwiedzać" - zaakcentowała Kuzko-Zwierz.
Jednym z ciekawych i mało znanych wątków dziejów osiedla, jest historia grupy Hiszpanów, która została tam osiedlona w 1951 r. Było to ok. 100 osób, które po wojnie domowej w Hiszpanii w latach 30. wyemigrowały do Francji. "Na początku lat 50. mieli zostać stamtąd wydaleni na żądanie władz hiszpańskich. Ale na skutek protestów społecznych postanowiono znaleźć kraj, który przyjmie emigrantów i Polska wyraziła na to zgodę. Grupa liczyła ok. 200 osób, z czego ok. 100 trafiło na Osiedle Praga II, do pierwszych zbudowanych budynków, a większość dorosłych znalazło zatrudnienie w FSO. Ich losy również przybliżamy na wystawie" - dodała kurator.
Otwarcie wystawy poprzedzi spacer pod hasłem "Historyczny rewanż kozaków z Nowej Pragi", którego uczestnicy będą poszukiwać śladów wybudowanego jeszcze dla armii rosyjskiej kompleksu magazynowo-koszarowego, który zajmował rejon obecnego "praskiego MDM-u". (PAP)
akn/ ula/
