Ekspozycja będąca hołdem dla ofiar niemieckich i sowieckich prześladowań okresu II wojny światowej, akcja teatralna "Jawne komplety" oraz koncert "W hołdzie Polsce" - to niektóre z planowanych elementów warszawskich obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Program obchodów zaprezentowano na środowej konferencji prasowej.
Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz podkreśliła, że obchody rocznicy wybuchu II wojny światowej powinny przypominać o polskiej tożsamości. "Jesteśmy winni wszystkim represjonowanym w II wojnie światowej ludziom i wszystkim jej ofiarom pamięć, jej pielęgnowanie" - mówiła w środę Gronkiewicz-Waltz.
Jednym z wydarzeń stołecznych obchodów będzie wystawa na placu Piłsudskiego pt. "Każdy z 12 milionów. Hołd ofiarom obu totalitaryzmów". Prezes Fundacji Ośrodka Karta Zbigniew Gluza, autor koncepcji merytorycznej ekspozycji, podkreślił, że będzie to "pierwsze, symboliczne uhonorowanie wszystkich obywateli II Rzeczypospolitej, ofiar niemieckich i sowieckich represji II wojny". Znajdą się tam m.in. biogramy niektórych ofiar.
Instalacja ma być punktem wyjścia do ogólnopolskiej akcji mobilizującej społeczeństwo do udokumentowania losów ich bliskich - ofiar totalitarnych represji w latach 1939-56. "Tych, co stracili życie i ucierpieli, było co najmniej 12 milionów: 11 milionów po stronie niemieckiej i milion po stronie sowieckiej. Rzetelnie udokumentowane z imienia i nazwiska są tylko dwa miliony osób. Zerwanie z anonimowością możliwie największej liczby pozostałych 10 mln osób to wielka powinność nas wszystkich" - mówił Gluza.
Przez cały wrzesień w Domu Spotkań z Historią działać będzie centrum informacji o represjonowanych przez oba totalitaryzmy, prowadzone przez ekspertów z Fundacji "Polsko-Niemiecko Pojednanie" (ofiary represji niemieckich) i Ośrodka Karta (ofiary represji sowieckich). Karta prowadzi od 1988 roku "Indeks represjonowanych" przez Sowietów; od 2006 roku program "Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką" prowadzi IPN.
Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz zaapelowała do wszystkich Polaków, aby przyłączyli się też do innej akcji. "Prosimy, żeby 1 i 17 września o godz. 21 Polacy zapalili w oknach świece lub znicze, w hołdzie ofiarom agresji niemieckiej i sowieckiej" - mówiła prezydent Warszawy.
1 września, na skwerze u zbiegu ulic Karowej i Krakowskiego Przedmieścia, rozpocznie się akcja teatralna "Jawne komplety - (nie)przerwana lekcja". Reżyser akcji Paweł Passini tłumaczył w środę, że o świcie rozstawionych zostanie 70 ławek szkolnych. "W południe rozpoczniemy +Jawne komplety+, które potrwają do godz. 20. Prosimy warszawiaków, by odezwali się do swoich nauczycieli, mistrzów, mentorów, wszystkich którzy zechcieliby poprowadzić krótkie 15-minutowe lekcje z łaciny, historii, poezji, języka polskiego, fizyki - wszystkiego, co chcielibyśmy ocalić od zapomnienia" - mówił Passini. Chętni mogą składać zgłoszenia za pośrednictwem strony www.jawnekomplety.pl.
Na 1 września zaplanowano także m.in. premierę albumu "Rok 1939. Rozbiór Polski", bogato ilustrowanego zdjęciami, plakatami i ulotkami z roku '39, fragmentami przedruków z ówczesnej prasy i relacjami świadków.
Na 17 września zaplanowano m.in. panel dyskusyjny w DSH na temat skutków agresji ZSRR na Polskę w 1939 roku oraz otwarcie wystawy "Człowiek człowiekowi... Niszczenie polskiej inteligencji w latach 1939-45 w Mauthausen-Gusen", na której zaprezentowane zostaną nieznane do tej pory materiały dokumentujące losy Polaków w niemieckich obozach koncentracyjnych. Wieczorem na dziedzińcu Zamku Królewskiego odbędzie się koncert "W hołdzie Polsce". Z utworami skomponowanymi z okazji 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej wystąpią m.in. Aga Zaryan, Tomasz Stańko i australijska wokalistka Lisa Gerard.
Szczegółowy program obchodów jest dostępny na stornie www.rocznice2009.pl. Głównym organizatorem warszawskich obchodów są Dom Spotkań z Historią i miasto st. Warszawa. (PAP)
agz/ hes/ gma/
