Warzywa niewinne? Drugie zakażenie w Polsce

Ekspert WHO ds. bezpieczeństwa żywności Hilde Kruse powiedział, że ten nowy szczep nabył zdolność wytwarzania szczególnie niebezpiecznej toksyny. Dodał też, że nigdy wcześnie nie został on wyizolowany z organizmu chorego.

Tymczasem minister zdrowia Ewa Kopacz podała informację o możliwym, drugim zakażeniu w Polsce. Mężczyzna, który trafił do szpitala w Szczecinie cierpi na krwista biegunkę.

Dr Paweł Grzesiowski z Instytutu Profilaktyki Zakażeń nie jest zaskoczony tymi doniesieniami. _ - Od początku nie było wątpliwości, że powstał nowy, groźny mutant bakterii E. coli (pałeczki okrężnicy) _ - powiedział. Jego zdaniem, najważniejsza jest teraz odpowiedź na pytanie: skąd się w ogóle wziął. A na to potrzeba czasu, konieczne jest bowiem przeprowadzenie odpowiedniego dochodzenia epidemiologicznego.

Prof. Marek Jagielski, kierownik Zakładu Bakteriologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie, wyjaśnia, że groźne mutanty bakterii powstają wtedy, gdy przejmą geny od innych drobnoustrojów i nabywają nowych właściwości. Prawdopodobnie tak też było w przypadku szczepu E. coli, który wywołał epidemię w Niemczech.

_ - Pałeczka okrężnicy należy do tych odmian bakterii, które dość łatwo przechwytują fragmenty DNA od innych mikrobów. Nowy szczep mógł zatem występować już wcześniej, ale nie dawał o sobie znać dopóki nie zaczął wytwarzać nowej, groźnej dla ludzi toksyny _ - dodał.

Według dr. Grzesiowskiego, zastanawiające jest dlaczego szczep 0104 atakuje głównie dorosłe kobiety, a nie dzieci i osoby starsze z osłabioną odpornością. - _ Czy odgrywały w tym jakąś rolę żeńskie hormony lub receptory albo może odmienne od mężczyzn zwyczaje żywieniowe? _ - pyta dr Grzesiowski.

Prof. Jagielski nie wyklucza możliwości, że źródłem zakażenia wcale nie były warzywa, np. ogórki, jak się podejrzewa, lecz niedopieczone mięso.

Według oświadczenia Instytutu Oceny Ryzyka w Berlinie, na który powołuje się internetowe wydanie _ Der Spiegel _, w czterech pobranych do badania ogórkach w Hamburgu odkryto pałeczki okrężnicy, ale żaden z nich nie należał do groźnego szczepu 0104.

_ Der Spiegel _ informuje też, że nawet najbardziej doświadczeni niemieccy lekarze są zaskoczeni przebiegiem choroby u zakażonych tym szczepem osób. _ - Mamy do czynienia z objawami choroby, z jakimi nigdy wcześnie się nie zetknęliśmy _ - powiedział Hendrik Lehnert z kliniki uniwersyteckiej w Szlezwiku-Holsztynie.

Według _ Der Spiegel _, bakterie szczepu 0104 po spożyciu zakażonej żywności przedostają się bez trudu z żołądka do jelita grubego, gdyż są odporne na działanie kwasów żołądkowych. Gdy zagnieżdżają się już w jelitach, wytwarzają szczególnie niebezpieczne toksyny, tzw. shiga-like, tzn. czerwonko-podobne. Te toksyny przenikają do komórek naczyń krwionośnych jelit i mogą wywołać tzw. zespół hemolityczno-mocznicowy (wynikający z uszkodzenia mikrokapilarnych naczyń krwionośnych w nerkach, a także w płucach, mózgu i sercu).

_ - Zespół hemolityczno-mocznicowy objawia się rozpadem krwinek czerwonych oraz niewydolnością nerek, często wymagającą zastosowania dializ (oczyszczania krwi z trujących toksyn - PAP) _ - powiedział dr Grzesiowski.

Hendrik Lehnert wyjaśnił w rozmowie z _ Der Spiegel _, że u chorych z zespołem hemolityczno-mocznicowym po trzech, czterech dniach dochodzi do zaburzeń mózgu. U niektórych z nich objawia się to jedynie bólami głowy, ale u innych dochodzi do zakłócenia pamięci, zaburzeń mowy, a nawet ataków padaczki.

• Na drugiej stronie czytaj o tym, dlaczego w Niemczech powinniśmy zachowywać się jak w krajach tropikalnych

Osoby wyjeżdżające do Niemiec powinny zachować szczególną ostrożność, tak jak w krajach tropikalnych - podkreśla Główny Inspektorat Sanitarny. GIS zaleca jedzenie w tym kraju wyłącznie żywności poddanej obróbce termicznej.

Służby sanitarne apelują także, by unikać jedzenia surowego mięsa, szczególnie, gdy pochodzi ono z niepewnego źródła. GIS informuje także, że Państwowy Zakład Higieny posiada serotyp bakterii Escherichia coli typu 0104, która jest powodem zachorowań w Niemczech.

Minister zdrowia Ewa Kopacz poinformowała w czwartek, że druga osoba z biegunką krwistą, mogącą być objawem zakażenia bakterią Escherichia coli typu 0104, znajduje się w szpitalu w Szczecinie. Rzeczniczka tamtejszego Sanepidu powiedziała PAP, że jest to mężczyzna, który kilka dni temu wrócił z Niemiec. Jego stan jest dobry.

Szef GIS Przemysław Biliński wyjechał do Niemiec, gdzie spotka się z dyrektorem Instytutu im. Roberta Kocha. Rozmowy mają dotyczyć szczegółów badań bakterii wywołującej zakażenia.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) poinformowała, że za falę zakażeń pałeczką okrężnicy EHEC, która spowodowała już śmierć 17 osób, jest odpowiedzialny nowy szczep bakterii, którego nigdy wcześniej nie widziano.

Kopacz zapewnia, że polskie stacje sanitarne pracują w stanie podwyższonej gotowości, a sytuacja epidemiologiczna jest na bieżąco monitorowana. Inspektorzy sanitarni kontrolują targowiska, sklepy, hurtownie i uprawy warzyw.

W Niemczech - szczególnie na północy kraju - nadal wzrasta liczba zakażeń bakterią, jak i przypadków groźnego dla życia zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS), wywołanego przez toksyny bakterii. Przypadki zatruć odnotowano także m. in. we Francji, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Holandii. Nadal nie jest znane bezpośrednie źródło zakażeń.

Zakażenie może przenosić się przez skażoną wodę, świeże warzywa, surowe mleko, sery z niepasteryzowanego mleka, bliski kontakt z osobą zakażoną (np. w domu), w wyniku zaniedbań higienicznych, a także poprzez kontakt ze zakażonymi zwierzętami.

Główny Inspektorat Sanitarny przypomina o konieczności zachowania zasad higieny podczas przygotowywania żywności, w szczególności świeżych owoców i warzyw. Powinny być namoczone, a następnie każda ich część dokładnie i wielokrotnie umyta. Ponadto, biorąc pod uwagę możliwość przeniesienia się zakażenia z człowieka na człowieka drogą pokarmową, zwłaszcza między osobami mającymi ze sobą bliski kontakt, istotne jest również zachowanie zasad higieny osobistej.

Właściwa obróbka termiczna żywności prowadzi do zabicia prawie wszystkich niebezpiecznych mikroorganizmów (także Escherichia coli). Żywność powinna być podgrzana do temperatury 70 st. C. Szczególną uwagę trzeba zwracać na mięso mielone, duże partie mięsa i cały drób.

Sanepid wydał specjalne zalecenia dla lekarzy. W przypadku podejrzenia zachorowania wskazane jest wykonanie badań w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego - Państwowym Zakładzie Higieny. W przypadku rozpoznania u pacjenta krwawej biegunki lub zespołu hemolityczno-mocznicowego lekarze powinni zgłaszać to do powiatowego inspektora sanitarnego.

GIS zaleca osobom wyjeżdżającym do Niemiec unikanie spożywania surowych warzyw (ogórków, pomidorów i sałaty). Służby sanitarne podkreślają, że wskazana jest szczególna ostrożność w spożywaniu warzyw importowanych z obszarów dotkniętych zachorowaniami lub z krajów wskazywanych jako możliwe źródło zakażenia - chodzi przede wszystkim o ich dokładne mycie