Wystawy, wydawnictwa książkowe oraz konferencje naukowe zaplanowano we Wrocławiu w związku z ogłoszeniem przez Senat roku 2014 Rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Wydarzenia związane z Rokiem Jana Nowaka-Jeziorańskiego przygotowują: Zakład Narodowy im. Ossolińskich oraz Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Ossolineum dysponuje kolekcją sztuki gromadzonej przez całe życie przez Nowaka-Jeziorańskiego. Wycinek tych zbiorów pokazywany jest w Gabinecie Jana i Jadwigi Nowak-Jeziorańskich, który powstał w Ossolineum w 2000 r. Stanowi on część Gabinetów Świadków Historii, w ich skład wchodzi również Gabinet Władysława i Zofii Bartoszewskich.
Jak powiedział PAP kierownik Gabinetów Świadków Historii Mariusz Urbanek, w ramach obchodów Roku Jana Nowaka-Jeziorańskiego zostanie zorganizowana wystawa grafik pochodzących z kolekcji współtwórcy i dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. "Ta kolekcja obejmuje zespół 260 grafik, których tematem jest kultura i historia Polski" - mówił Urbanek. Otwarcie wystawy planowane jest na jesień. 3 października minie sto lat od urodzin Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Organizatorzy wrocławskich obchodów planują również przygotowanie wystawy objazdowej, która będzie pokazywana w większych miastach w Polsce. Na wielkoformatowych planszach zostaną przedstawione kluczowe wydarzenia z życia Nowaka-Jeziorańskiego - okres II wojny światowej, czas kiedy kierował Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa oraz okres kiedy pracował w Kongresie Polonii Amerykańskiej.
Zaplanowano również komiks zatytułowany "Kurier z Warszawy". "Będzie to opowieść o trzech misjach Nowaka-Jeziorańskiego jako kuriera pomiędzy Komendą Główną Armii Krajowej a rządem na uchodźstwie" - powiedział Urbanek.
Wydana zostanie też książka, w której znajdą się wspomnienia osób, które znały Nowaka-Jeziorańskiego. "Będą to krótkie, anegdotyczne opowieści kilkudziesięciu osób, które miały z nim styczność" - tłumaczył Urbanek.
W planach jest także wydanie zapisów filmowych z rozmów z Nowakiem-Jeziorańskim. Być może powstanie film na podstawie istniejącego scenariusza, który napisał Juliusz Machulski. "Ten scenariusz do tej pory nie został zrealizowany; jest szansa, że powstanie kilkuodcinkowy serial" - mówił Urbanek.
Oprócz tego zorganizowana ma zostać konferencja naukowa poświęcona działalności Nowaka-Jeziorańskiego.
Jan Nowak-Jeziorański, właściwie Zdzisław Antoni Jeziorański, był politykiem, działaczem społecznym, dziennikarzem i żołnierzem Armii Krajowej. Odbył m.in. pięć wypraw na trasie Warszawa-Londyn, jako kurier Komendanta Głównego AK i jego łącznik z londyńskim rządem polskim.
Po wojnie pozostał za granicą, mieszkał w Londynie, Monachium i pod Waszyngtonem. W roku 1952 został szefem utworzonej wówczas polskiej sekcji Radia Wolna Europa. Po odejściu z RWE w 1976 roku przez 20 lat działał w Kongresie Polonii Amerykańskiej, a także jako konsultant Narodowej Rady Bezpieczeństwa USA, odgrywając istotną rolę w przyjęciu Polski do NATO.
W lipcu 2002 r., po 58 latach, wrócił do Polski, a swoje bogate zbiory archiwalne przekazał Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich. Autor książek m.in. "Kurier z Warszawy", "Wojna w eterze", "Polska z oddali", "W poszukiwaniu nadziei", "Rozmowy o Polsce" i "Fakty, wydarzenia, opinie". Zmarł 20 stycznia 2005 r. w Warszawie. (PAP)
pdo/ as/ jra/
