Najstarszy dokument rękopiśmienny w zbiorach Muzeum Technik Ceramicznych w Kole (Wielkopolska) wrócił do tej placówki po gruntownej konserwacji. Dokument z 1789 r. zawiera opis miasta w czasach króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Jest to sprawozdanie lustracyjne starostwa sporządzone przez kancelarię królewską dla zorientowania się jakim dysponuje majątkiem. Poszyt jest oprawiony w późniejszą papierową obwolutę, a sam egzemplarz uwierzytelniony okrągłą pieczęcią lakową - poinformował dyrektor muzeum dr Krzysztof Witkowski.
Z protokołu lustracji wynika, że w 59 domach przy trzech ulicach mieszkali Żydzi. "Opłacają podatek staroście w Tabelli miasta Koła wyszczególniony" - napisał lustrator. Informował, że w Kole znajduje się most z groblą na rzece Warcie, który muszą reperować sami mieszczanie.
Lustrator zwrócił uwagę, że do "pomieszkania nie masz ani placu prócz zamku na Łęgu", a austeria (zajazd, gospoda) jest zrujnowana, podobnie jak dwa starościańskie młyny. W centrum miasta jest 51 domów w dobrym stanie, 37 zdezelowanych i 75 pustych placów. Miasto nie posiadało żadnych borów "ani miejsc do obsiania onych" - napisał lustrator "pióro trzymający" Jan Nepo. Leszczyc Dobrzycki.
Rękopis był silnie zabrudzony, poplamiony, a obwoluta nie spełniała funkcji ochronnej: papier był brudny, pożółkły, pozaginany i poprzedzierany na krawędziach.
W trakcie konserwacji usunięto zanieczyszczenia i uboczne składniki rozkładu celulozy oraz kleju. "Zahamowało to procesy niszczenia, zabytkowi przywrócono wartość estetyczną i ekspozycyjną" - podkreślił dyrektor.
Kolskie muzeum jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Oprócz wystaw ceramicznych prezentuje też ekspozycje na temat historii miasta.(PAP)
zak/ ls/
