Senat Włoch udzielił w środę wotum zaufania rządowi Enrico Letty, co zażegnało kryzys polityczny, do którego doszło, gdy przywódca centroprawicy Silvio Berlusconi wycofał z gabinetu ministrów ze swej partii. Berlusconi w ostatniej chwili poparł jednak rząd.
Rząd poparło 235 senatorów, przeciwko było 70, wśród nich kilkoro z Ludu Wolności byłego premiera.
Podczas debaty poprzedzającej głosowanie Silvio Berlusconi, który w ostatnich dniach bardzo ostro krytykował rząd Letty i zarzucał koalicjantowi z centrolewicy wrogość, dokonał nagłego, spektakularnego zdaniem komentatorów zwrotu i mimo wcześniejszych apeli o głosowanie przeciwko gabinetowi wezwał swą partię, by go poparła.
Przywódca centroprawicy zmienił zdanie w obliczu pogłębiającego się rozłamu w swym ugrupowaniu, którego duża część nie chciała doprowadzić do upadku rządu i nie poparła jego nawoływań do rozpisania nowych wyborów. Pięcioro ministrów mimo złożenia nieodwołalnych dymisji potem się rozmyśliło. Enrico Letta nie przyjął ich rezygnacji. Rząd pozostaje zatem w niezmienionym składzie.
Na czele bezprecedensowego buntu w bloku Berlusconiego stanął wicepremier i szef MSW w rządzie Letty, sekretarz generalny Ludu Wolności Angelino Alfano. Był on uważany za jednego z najwierniejszych współpracowników czy wręcz następcę 77-letniego lidera.
W porannym przemówieniu w Senacie premier Letta powiedział, że pogrążone w kryzysie Włochy są "wyczerpane z powodu tysięcy konfliktów, polityki prowadzonej w stylu kanonady, coraz bardziej skłóconej klasy politycznej, zajętej tylko sobą".
"Kieruję apel przede wszystkim do siebie samego: koniec z polityką prowadzoną w okopach" - oświadczył premier. Ostrzegł, że bez rządu Włochy zostałyby narażone na ryzyko braku stabilności, które mogłoby okazać się "fatalne w skutkach".
"Włosi krzyczą nam, że nie zniosą dłużej krwi i areny, polityków, którzy się zarzynają, a potem nic się nie zmienia" - mówił premier.
Letta wyraził przekonanie, że "należy dążyć do stabilności jako wartości absolutnej". Przypomniał, że kraj musi wywiązać się ze zobowiązań wobec Unii Europejskiej, między innymi w sprawie redukcji zadłużenia.
Przypomniał również, że 1 lipca przyszłego roku Włochy obejmują półroczne przewodnictwo w UE. Jego zdaniem w tak decydującym momencie kraj musi zaprezentować się jako silny, wiarygodny i z mocnym głosem. Ale aby cel ten osiągnąć - zaznaczył - potrzebna jest stabilność polityczna i jasne cele.
Letta ostro skrytykował Berlusconiego, zarzucając mu, że doprowadził do tego, iż wpływ na losy rządu miały jego sprawy sądowe. W ich rezultacie jako osoba prawomocnie skazana może on zostać wkrótce usunięty z Senatu. "Losy rządu i sprawy sądowe Berlusconiego nie mogą się na siebie nakładać" - oświadczył premier.
"W demokratycznym kraju kary należy stosować" - mówił Letta, odnosząc się do wyroku 4 lat więzienia dla lidera koalicyjnego ugrupowania za oszustwa podatkowe.
Podczas debaty senatorowie dawnej komunistycznej lewicy, choć przeciwni rządowi Letty, apelowali do centroprawicy, by zamknęła rozdział "berlusconizmu" we włoskiej polityce. O odpowiedzialność do polityków Ludu Wolności i samego Berlusconiego i głosowanie za wotum apelował gorąco były premier, senator Mario Monti.
Odpowiadając w sali obrad podczas debaty Berlusconi, który jeszcze kilka minut wcześniej apelował o wotum nieufności, oświadczył nieoczekiwanie: "Biorąc pod uwagę oczekiwania oraz to, że Włochy potrzebują rządu przeprowadzającego reformy instytucjonalne i strukturalne, postanowiliśmy, nie bez wewnętrznych udręk, głosować za wotum zaufania".
Deklaracją tą zaskoczył całkowicie zarówno zbuntowanych polityków ze swego ugrupowania, jak i koalicjanta z centrolewicy. Premier Letta wręcz z niedowierzaniem słuchał b. szefa rządu.
Wychodząc z Senatu, Berlusconi powiedział dziennikarzom: "To nie jest żaden krok wstecz". Na placu przed gmachem izby wyższej został wygwizdany przez grupę manifestantów.
W centrolewicy dominuje zaś przekonanie, że środowe wydarzenia przypieczętowują polityczną porażkę lidera Ludu Wolności. Tak jego nagły zwrot podsumował przewodniczący klubu Partii Demokratycznej w Senacie Luigi Zanda.
"Berlusconi przegrał na całej linii" - ocenił polityk Partii Demokratycznej, wiceminister finansów Stefano Fassina. "Od dzisiaj stracił on polityczne znaczenie" - dodał.
Włoskie media podkreślają, że ugrupowanie magnata medialnego pogrążyło się w chaosie, a jego przywódcza rola została po raz pierwszy tak poważnie zakwestionowana.
Jeszcze w środę głosowanie nad wotum zaufania ma się odbyć w Izbie Deputowanych. Tam również wynik jest już przesądzony; kryzysu rządowego nie będzie.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ awl/ mc/
