Woj. śląskie rozważa możliwość umieszczenia w nowym Regionalnym Programie Operacyjnym mechanizmu wzorowanego na Lokalnych Grupach Działania. Chodzi o rozwiązanie, w którym lokalne społeczności same decydują o swoich potrzebach i kierują na nie środki UE.
Dotąd rozwiązanie oparte o Lokalne Grupy Działania (LGD) funkcjonowało od 2004 r. tylko w krajowym Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW). Chodzi o tzw. podejście Leader, dzięki któremu Lokalne Grupy Działania (złożone z samorządowców, społeczników oraz przedsiębiorców i obejmujące zwykle tereny kilku gmin) przeprowadzały mniejsze projekty, realizując tzw. lokalne strategie rozwoju.
LGD działały dotąd tylko na terenach wiejskich, ale dzięki odpowiednim zapisom w Regionalnym Programie Operacyjnym (RPO), mogłyby funkcjonować również na terenach miejskich.
Zdaniem członka zarządu woj. śląskiego Stanisława Dąbrowy (PSL), w ten sposób można by pokryć wiele "białych plam" w regionie. Chodzi o typowo wiejskie dzielnice miast, które dotąd nie mogły korzystać z narzędzia Leader, ponieważ znajdują się w administracyjnych granicach miast (to np. sytuacja peryferiów Zawiercia). LGD mogłyby też działać w dużych miastach.
Podobny postulat wysunął na początku lutego br. Związek Miast Polskich. Związek zwrócił się do zarządów województw o uwzględnienie w nowych RPO narzędzia "Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność".
Możliwość wykorzystania tego narzędzia - rozszerzającego dotychczasowe podejście Leader w PROW - przewidziano w Umowie Partnerskiej z UE, ale jej wykorzystanie jest obligatoryjne tylko w zakresie funduszu rolnego. W odniesieniu do funduszy społecznego i rozwoju regionalnego pozostawiono to w kompetencji władz wojewódzkich. Dotąd tylko zarządy woj. kujawsko-pomorskiego i podlaskiego jednoznacznie zadeklarowały chęć jego wykorzystania.
Według przedstawicieli Związku Miast Polskich mechanizm oparty o LGD okazał się w polskich warunkach jednym z najskuteczniejszych sposobów włączania organizacji pozarządowych i przedsiębiorców do współdecydowania o kierunkach rozwoju i rozdziale środków na przedsięwzięcia rozwojowe.
Przedstawiciele ZMP oceniają, że narzędzie "Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność" w miastach sprawdziłoby się m.in. przy projektach rewitalizacyjnych na obszarach zdegradowanych i problemowych. Pomogłoby też w lepszej współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz włączeniu do wspólnych działań społeczności miejskich i podmiejskich, które w naturalny sposób często antagonizują się, zamiast współpracować w obliczu wspólnych problemów.
Już w lipcu ub. roku o uwzględnienie w nowych RPO "Rozwoju Lokalnego Kierowany przez Społeczność" apelowała też Polska Sieć Lokalnych Grup Działania.
Przedstawiciele woj. śląskiego argumentują m.in., że wydzielenie środków na LGD w RPO pozwoliłoby w skali regionu co najmniej na utrzymanie skali unijnego wsparcia rozdzielanego taką metodą. Kwota w nowym PROW na podejście Leader w woj. śląskim oscyluje bowiem wokół 120 mln zł, podczas gdy w dotychczasowym PROW było to blisko 160 mln zł.
Inna postulowana przez Dąbrowę zmiana w nowym RPO ma dotyczyć możliwości finansowania np. inwestycji w kanalizację i wodociągi także na terenach wiejskich. Te przedsięwzięcia - możliwe w PROW na lata 2007-2014 - z nowego programu krajowego dla wsi wypadły.
Dąbrowa przypomniał, że woj. śląskie zdecydowało już o innych specyficznych w skali kraju rozwiązaniach. To m.in. podział środków na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT), oparte o strategie rozwoju czterech subregionów województwa. Przez ZIT-y w całym regionie ma przejść ok. 30 proc. ogólnych środków śląskiego RPO - ok. 1,1 mld euro.
Wyjątkowa w skali kraju była też decyzja, by w woj. śląskim znaczne środki nowego RPO skierować na duże inwestycje na drogach powiatowych.
Na podejście Leader w latach 2007-2013 w woj. śląskim przewidziano 155,9 mln zł. Działa tam 15 LGD, w całej Polsce - 336 LGD, w Europie - ponad 2,4 tys.(PAP)
mtb/ mok/ gma/
