Ponad 80 zdjęć znanej przedwojennej fotografki Zofii Chomętowskiej przybliżających krajobrazy i życie codzienne mieszkańców leżącego na Kresach II Rzeczpospolitej Polesia będzie można od wtorku oglądać na wystawie w stołecznym Domu Spotkań z Historią.
Wystawa "Między kadrami. Fotografie Zofii Chomętowskiej z Polesia 1925-1939" przygotowana wspólnie przez Fundację Archeologii Fotografii i Dom Spotkań z Historią jest pierwszą od ponad 30 lat tak obszerną prezentacją zdjęć Zofii Chomętowskiej w Polsce. Artystka należała do najbardziej znanych i nagradzanych fotografek lat 30. XX w. Na wystawie znajdzie się ponad 80 fotografii z Polesia, gdzie Chomętowska urodziła się i mieszkała wiele lat. Tam też zaczęła fotografować zarówno swoich najbliższych, odwiedzających rodzinne posiadłości przyjaciół, jak i mieszkańców poleskich wsi oraz kresowe krajobrazy.
Jak podkreślają organizatorzy ekspozycji, prezentacja materiału jest również okazją do przypomnienia historii niezwykłego, wielokulturowego Polesia, zamieszkanego przez Poleszuków, Polaków, Białorusinów, Ukraińców i Żydów. "Na wystawie pokazujemy nieznane dotąd fotografie artystki oraz przypominamy jej najbardziej znane zdjęcia, wielokrotnie nagradzane w okresie dwudziestolecia międzywojennego" - mówi kuratorka wystawy Karolina Puchała-Rojek.
Fotograficzne archiwum Zofii Chomętowskiej, przechowywane przez artystkę w Buenos Aires, gdzie zamieszkała w 1948 roku, przez niemal 70 lat pozostawało niedostępne. Prezentowane na wystawie zdjęcia pochodzą m.in. z archiwum rodzinnego opracowywanego przez Fundację Archeologia Fotografii. Prace Fundacji nad archiwum fotografki prowadzone od 2008 roku, pozwoliły po raz pierwszy zaprezentować tak duży materiał szerokiej publiczności w kraju.
Ekspozycji towarzyszy obszerna publikacja złożona z ponad dwustu zdjęć i tekstów, które przybliżają twórczość fotografki i historię terenów - pogranicza Rzeczypospolitej Polski. Wydawnictwo dostępne jest w wersji polsko-angielskiej.
Zofia Chomętowska, z domu Drucka-Lubecka (ur. 1902 r. w Porochońsku, zm. w 1991 r. w Buenos Aires). Urodziła się i wychowała na Polesiu. Malownicze terytoria oraz mieszkający tam ludzie stali się pierwszą inspiracją dla jej zdjęć, wykonywanych początkowo skrzynkowym Kodakiem, a od 1928 roku samodzielnie kupioną Leicą. Fotografowała rodzinę i życie codzienne mieszkańców. Po przeprowadzce do Warszawy w jej fotografii zaczęła dominować architektura stolicy, przede wszystkim wnętrza pałaców. W 1937 roku otworzyła własne studio fotograficzne, wykonywała na zlecenie fotografię reklamową, przez rok była redaktorką artystyczną miesięcznika "Kobiety w Pracy" (1938).
W 1936 roku, w anonimowym konkursie na stanowisko fotografa w Ministerstwie Komunikacji zdobyła pierwszą nagrodę. W ramach tego zlecenia wykonała serię zdjęć propagującą piękno polskiej kultury i natury, która zawisnąć miała w przedziałach wagonów kolejowych. Na wystawie z 1945 roku w Muzeum Narodowym "Warszawa oskarża" pokazywała zdjęcia zrujnowanej stolicy i powracających do niej ludzi. W 1947 roku wraz z ekspozycją wyjechała do Londynu, a stamtąd, ściągnąwszy z kraju córkę i syna, wyemigrowała do Argentyny. Archiwum negatywów Zofii Chomętowskiej w 2010 roku zostało sprowadzone do Polski wysiłkiem Fundacji Archeologia Fotografii, która od tego czasu zajmuje się opracowaniem zbioru.
Wystawa "Między kadrami. Fotografie Zofii Chomętowskiej z Polesia 1925-1939" będzie czynna do 9 września. (PAP)
akn/ ls/
