Średni miesięczny dochód do dyspozycji przypadający na jednego domownika w gospodarstwie domowym, w którym jest osoba z niepełnosprawnością, wynosi 1 482 zł, podczas gdy w innych gospodarstwach domowych jest istotnie wyższy i wynosi 1 832 zł, wynika z danych GUS za 2019 rok.
Jeśli przyjrzymy się świadczeniom emerytalno-rentowym dla osób z niepełnosprawnością, okazuje się, że najwyższe otrzymują osoby wieku 65-69 lat, podaje GUS. W starszym wieku dominującym świadczeniem jest bowiem emerytura, która jest pochodną zarobków w okresie aktywności zawodowej i która przeciętnie przynosi wyższy dochód niż renta.
Mimo że wyższa niż renta, przeciętna emerytura osoby z niepełnosprawnością jest niższa od "średniej krajowej". W 2019 roku wyniosła nieco ponad 1 840 zł i była o ok. 500 zł niższa od średniej emerytury wypłacanej przez ZUS (2 353 zł brutto).
Wśród osób z niepełnosprawnością widać sporą różnicę w wysokości emerytur pomiędzy kobietami a mężczyznami. Kobieta dostaje średnio niecałe 1500 zł, podczas gdy mężczyzna - ponad 2 200 zł. To ponad 700 zł różnicy.
Poza wypłacaną z ZUS rentą jest kilka innych rodzajów świadczeń. - System ten jest złożony i mało transparentny m.in. z uwagi na fakt dualnego orzecznictwa o niepełnosprawności (ZUS i powiatowe zespoły orzecznictwa o niepełnosprawności) - mówi Agnieszki Sowa-Kofta, prof. Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.
- Ryzyko popadnięcia w sferę niedostatku i ubóstwo w rodzinach z osobą niepełnosprawną jest stosunkowo wysokie, zarówno z uwagi na fakt, że świadczenia dla osób niepełnosprawnych nie są wysokie, jak i ustawowe ograniczenia w łączeniu pracy zawodowej opiekuna i pobierania świadczenia - dodaje.
Wysokość świadczeń jest zróżnicowana, przy czym stosunkowo najwyższe, na poziomie minimalnego dochodu netto, jest świadczenie pielęgnacyjne. Obecnie wynosi 1830 zł miesięcznie, a od stycznia 2021 roku wzrośnie do 1971 zł.
Jednak aby je otrzymać, opiekun osoby z niepełnosprawnością musi zrezygnować z pracy zarobkowej, także zdalnej czy dorywczej. A kwota świadczenia, nawet zsumowana z innymi zasiłkami, nie jest duża.
Zatrudnienie
Część osób z niepełnosprawnością podejmuje zatrudnienie. Na koniec 2019 roku takich osób było łącznie 344 tys., wynika z danych GUS, które dotyczą firm zatrudniających co najmniej 10 pracowników.
W jakich branżach pracują? Prawie jedna czwarta w przetwórstwie przemysłowym (24 proc.), 20 proc. w działalności detektywistycznej i ochroniarskiej, a 10 proc. w opiece zdrowotnej i pomocy społecznej.
Niezdolność do pracy, częściowa czy też całkowita, nie jest zakazem pracy. Osoby pobierające rentę z tytułu niezdolności do pracy mogą podjąć dodatkowe zatrudnienie. Jednak w zależności od zarobków, renta może ulec zmniejszeniu lub zawieszeniu.
GUS podaje także, że najwięcej osób z orzeczeniem o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy w stosunku do wszystkich mieszkańców jest w województwie lubuskim, wielkopolskim oraz świętokrzyskim.