Co robić, gdy zdarzy się wypadek w pracy

W polskich przedsiębiorstwach wizja wypadku przy pracy jest zawsze oddalana, wynika to może z dużego zaufania względem kompetencji pracowników bądź bagatelizowanie ryzyka zaistnienia takiej ewentualności.

Przede wszystkim należy ustalić co jest rozumiane pod terminem wypadku przy pracy, zgodnie z art. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych określany jest jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
  • podczas wykonywania lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
  • w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Do powyższych ewentualności należy również dodać, że przepis tak samo dotyczy się pracowników odbywających podróż służbową (w trakcie gdy wykonuje powierzone mu zadania). W ramach wypadków przy pracy wyróżniamy: śmiertelny wypadek przy pracy, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku, oraz ciężki wypadek przy pracy, na skutek którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej, inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie, trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała. Istnieje również pojęcie wypadku zbiorowego, o którym można mówić w chwili, gdy w wyniku tego samego wypadku ucierpiały co najmniej dwie osoby.

Procedurami następczymi po momencie wypadku są przede wszystkim zgłoszenie faktu o zdarzeniu oraz zabezpieczenie miejsca wypadku. Pracownik powinien natychmiast zawiadomić pracodawcę o wypadku, a świadkowie incydentu mają obowiązek poinformować przełożonego o wydarzeniu, ich zgłoszenie powinno być dostarczone niezwłocznie w formie pisemnej przełożonemu poszkodowanego.

Pracodawca ma obowiązek zabezpieczyć miejsce wypadku i zapewnić pierwszą pomoc poszkodowanym. Ponadto musi on podjąć działania mające zredukować do minimum możliwość powtórzenia się tej samej sytuacji.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/87/t87383.jpg ) ] (http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/termin;rozpoczecia;pracy;-;nie;musi;byc;w;umowie,168,0,797352.html) Termin rozpoczęcia pracy - nie musi być w umowie
W razie poważniejszego wypadku wznowienie prac i uruchomienie maszyn w zakładzie pracy następuje dopiero po zezwoleniu społecznego inspektoratu pracy. W razie wypadku śmiertelnego, ciężkiego lub zbiorowego, obowiązkiem pracodawcy jest zawiadomienie odpowiedniego inspektora pracy i prokuratora.

Po otrzymaniu zgłoszenia o wypadku przy pracy powołuje się zespół powypadkowy, którego zadaniem jest zbadanie okoliczności, przyczyn oraz związku wypadku z pracą. Skład takiego zespołu jest zależny od pracodawcy, jednakże najczęściej można wyróżnić poniższą strukturę:

• pracownik kierujący komórką służby BHP oraz zakładowy społeczny inspektor pracy - przy wypadkach śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, pracownik służby BHP oraz oddziałowy społeczny inspektor pracy - przy pozostałych wypadkach,
  • pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby BHP, albo specjalista spoza zakładu - u pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby BHP,
  • przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie BHP zamiast społecznego inspektora pracy - w przypadku pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy.

Gdy zakład jest zbyt mały, przez co nie może utworzyć tak dużego zespołu powypadkowego, powołuje się 2 osobowy skład, w którego wchodzi pracodawca oraz zewnętrzny specjalista. Niezależnie od ilości członków zespołu, należy wypełnić następujące obowiązki:

• dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,
  • sporządzić szkice, fotografie miejsca wypadku (jeśli jest to konieczne),
  • wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeśli pozwala na to stan jego zdrowia,
  • zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku,
  • zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów,w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku,
  • zebrać inne dowody dotyczące wypadku,
  • dokonać prawnej kwalifikacji wypadku,
  • określić środki profilaktyczne oraz wyciągnąć wnioski, zwłaszcza wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.

Koszty powstałe w wyniku działań zespołu ponosi pracodawca, jednakże wyniki dochodzenia mogą ujawnić okoliczności, które wpłyną na dalsze losy zakładu pracy, dlatego warto dokładnie przeanalizować całe zdarzenie wypadku.

W terminie nie późniejszym niż 14 dni od wypadku musi zostać sporządzona dokumentacja powypadkowa, czyli protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Taki protokół tworzy się według wzoru ustalonego w przepisach rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. z 2004 r., nr 227, poz. 2298).

Każdy członek zespołu powypadkowego ma prawo dołożyć do protokołu swoje indywidualne zdanie. W razie jakichkolwiek rozbieżności zdań członków zespołu, o treści ostatecznej zawartej w protokole, decyduje pracodawca. Zespół powypadkowy jest obowiązany również zapoznać poszkodowanego (lub rodzinę pracownika w przypadku śmierci) z treścią protokołu powypadkowego przed jego zatwierdzeniem.

Poszkodowanemu czy rodzinie zmarłego pracownika przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń, uwag oraz wyjaśnień do ustaleń zawartych w protokole. Poszkodowany ma prawo wglądu do akt sprawy i sporządzania z nich notatek, odpisów czy kopii na potrzeby własne.

Protokół powypadkowy musi zostać zatwierdzony przez pracodawcę poszkodowanego w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Zatwierdzony protokół powypadkowy niezwłocznie doręcza się poszkodowanemu, a w razie wypadku śmiertelnego - jego rodzinie. Protokół powypadkowy dotyczący wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych, pracodawca dostarcza także właściwemu inspektorowi pracy.

[ ( http://static1.money.pl/i/h/104/t100456.jpg ) ] (http://msp.money.pl/wiadomosci/kadry/artykul/kiedy;mozna;prowadzic;elektroniczna;liste;plac,60,0,788028.html) Kiedy można prowadzić elektroniczną listę płac
W momencie, gdy śledztwo wykaże , że wypadek nie jest wypadkiem przy pracy albo że zachodzą okoliczności, które mogą mieć wpływ na prawo pracownika do świadczeń przysługujących mu z tytułu wypadku (np. był pod wpływem środków odurzających), wymaga szczegółowego uzasadnienia i wskazania konkretnych dowodów potwierdzających takie stwierdzenie.

Biorąc wszystkie protokoły sprawy, pracodawca wprowadza wypadek do rejestru wypadków pracy (który jest obowiązkowy w każdym zakładzie pracy). Dane jakie należy wprowadzić to: imię i nazwisko poszkodowanego, miejsce i datę wypadku, informacje dotyczące skutków wypadku dla poszkodowanego, datę sporządzenia protokołu powypadkowego, stwierdzenie, czy wypadek jest wypadkiem przy pracy, datę przekazania do ZUS wniosku o świadczenia z tytułu wypadku przy pracy, liczbę dni niezdolności do pracy, inne informacje niebędące danymi osobowymi, których zamieszczenie w rejestrze jest celowe (w tym wnioski i zalecenia profilaktyczne zespołu powypadkowego). Pracodawca jest zobowiązany przeprowadzania analiz rejestru oraz podejmowania wszelkich działań mogących zapobiec podobnym zdarzeniom.