Członek zarządu bez wynagrodzenia. Jak rozliczyć wydatki?

Zgodnie z przepisami kodeksu handlowego, każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki, powinien zatem aktywnie działać na rzecz spółki, niekoniecznie jednak za wynagrodzeniem. Jeżeli funkcje swoje sprawuje bez wynagrodzenia, powstaje kwestia rozpoznania po stronie spółki nieodpłatnego świadczenia.

Jak wskazał *Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 18 maja 2009 r. ( sygn. I SA/Wr 74/09): *_ Pojęcie nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy _. Próby definicji nieodpłatnych świadczeń dokonał również Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 27 kwietnia 2012 r. ( sygn. DD5/033/2/DZQ/2012/DD-134), w której stwierdził, że _ z uwagi na to, że przepisy ustawy nie zawierają legalnej definicji pojęcia „nieodpłatne świadczenia _, należy przyjąć takie rozumienie tego przepisu, jakie ukształtowało się w orzecznictwie sądowo-
administracyjnym.

W orzecznictwie tym prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym, pojęcie to na gruncie podatkowym, posiada szerszy zakres niż w prawie cywilnym i obejmuje wszelkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Ministerstwo finansów potwierdziło więc prawidłowość definicji nieodpłatnego świadczenia, przedstawianego w orzecznictwie sądowym.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Jeżeli wspólnik spółki, będący jednocześnie członkiem zarządu, wykonuje swoją pracę bez wynagrodzenia, nie można mówić o nieodpłatnym świadczeniu, ponieważ wspólnik działa bezpośrednio w celu osiągnięcia własnego przychodu.

Można zatem wyciągnąć wniosek, że praca członka zarządu, który jest jednocześnie wspólnikiem spółki, nie będzie rodzić negatywnych konsekwencji w postaci obowiązku rozpoznania przychodu do opodatkowania z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Natomiast w przypadku członków zarządu, którzy nie są jednocześnie wspólnikami, zdaniem organów podatkowych należy rozpoznać przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Podsumowując, świadczenie otrzymane przez Spółkę, w postaci pełnienia przez osobę niebędącą wspólnikiem tejże spółki funkcji członka zarządu bez wynagrodzenia jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 6 ustawy o CIT przychód z nieodpłatnych świadczeń ustala się zgodnie w oparciu o wartości rynkowe. W tej sytuacji zachodzi konieczność określenia wartości nieodpłatnego świadczenia w oparciu o ceny rynkowe stosowane przy świadczeniu tego samego rodzaju usług, z uwzględnieniem w szczególności czasu i miejsca ich udostępnienia. Należy podkreślić, że ustalenie wynagrodzenia w sposób symboliczny, np. za przysłowiową złotówkę, może zostać uznane przez organ podatkowy za nierynkowe i narazić nas na spór z organem podatkowym. Ciężar udowodnienia prawidłowości ustalenia zobowiązania podatkowego spoczywa na podatniku.