Warto wiedzieć, że Kodeks cywilny nie określa definicji dóbr osobistych. Istotne jest jednak to, że prawo wskazuje rodzaje dóbr objętych ochroną. Chodzi tu np. o wolność, nazwisko lub pseudonim albo wizerunek. Innymi słowy, można więc uznać, że dobra osobiste związane są z uznanymi przez społeczeństwo wartościami, obejmującymi integralność człowieka. Chodzi tu o jego indywidualność, godność oraz pozycję w społeczeństwie.
Rodzaje dóbr osobistych
Jak już powiedzieliśmy, dobra osobiste nie mają definicji, ale ich katalog jest ciągle rozbudowywany.
Kodeks cywilny określa kilka rodzajów dóbr osobistych. Są to szczególnie:
- zdrowie,
- wolność,
- cześć,
- a także swoboda sumienia, jak i nazwisko lub pseudonim.
Ochronie podlegają też wizerunek, tajemnica korespondencji, mienie i twórczość naukowa i artystyczna.
Trzeba wiedzieć, że zakres dóbr osobistych jest bezwzględny i niezbywalny. Kodeks cywilny chroni wszystkie dobra osobiste. Prawa osobiste zaliczane są do praw niemajątkowych. Wszystko dlatego, że nie jesteśmy w stanie określić ich wartości w pieniądzach.
Warto wiedzieć, że żeby wyegzekwować zadośćuczynienie w przypadku podejrzenia naruszenia dóbr osobistych, to trzeba wskazać zawsze konkretne dobro, które zostało naruszone. W takim wypadku można spróbować użyć katalogu dóbr, które są wymienione w Kodeksie cywilnym. Jeśli mimo tego nie ma konkretnej podstawy prawnej, to warto spróbować samodzielnie określić prawa, które zostały naruszone. Warto pamiętać, że kwestia naruszenia takich dóbr osobistych zawsze rozpatrywana jest indywidualnie.
Moje dobra osobiste zostały naruszone. Co robić?
Jeśli czyjeś dobro osobiste zostało zagrożone przez cudze działanie, można zażądać, żeby takie działanie zostało zaniechane. Chyba że takie działanie nie jest bezprawne. Jest to podstawa do tego, żeby zapobiegać naruszeniu dobra, a nie tylko naprawieniu szkody, która powstała.
Oceniając fakt, czy do naruszenia dobra osobistego doszło, musimy wiedzieć, że decyduje o tym nie to, jakie ma subiektywne odczucie osoby fizycznej, ale raczej to, jaka jest reakcja społeczeństwa na naruszenie dóbr.
Co grozi za naruszenie dóbr osobistych?
Jeśli dojdzie do naruszenia dóbr osobistych, można zażądać:
- żeby zaniechano naruszania dóbr;
- żeby dopełniono czynności, które są potrzebne do tego, żeby usunąć skutki naruszenia dobra osobistego;
- zadośćuczynienia.
Warto wiedzieć, że sprawca naruszenia może być zwolniony od odpowiedzialności, jeśli działanie nie nosiło cech bezprawności. Jako przykład można podać dziennikarza, który publikuje materiały, które naruszają dobra osobiste, w sytuacji, gdy broni on interesu społecznego. W takiej sytuacji musi on jednak zachować wyjątkową staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu tego materiału.
Na koniec warto podać, że katalog dóbr osobistych, które są objęte ochroną, cały czas jest modyfikowany. Dzięki temu jest ich coraz więcej.