Specyfika darowizny i jej odwołania
Umowa darowizny charakteryzuje się tym, że jest nieodpłatna. Najczęściej dokonywana jest pomiędzy członkami rodziny. Darowizna jest związana często z bliską relacją darczyńcy i obdarowanego. Jak to jednak z relacjami bywa, mogą się one pogorszyć. Jeśli dojdzie do tzw. rażącej niewdzięczności obdarowanego, możliwe jest odwołanie darowizny.
Niewdzięczność obdarowanego może się przejawiać np. w nieudzielaniu pomocy w chorobie, pogorszeniu stosunków między darczyńcą a obdarowanym. Darowiznę odwołać może również spadkobierca. Jeśli chcemy odwołać darowiznę z powodu niewdzięczności, trzeba wykazać, że niewdzięczność jest rażąca i znacząco pogarsza stosunki między obdarowanym a darczyńcą. Chodzi o to, że obdarowany zachowując się źle, robi to umyślnie. Powodem do odwołania darowizny nie mogą być codzienne spory i kłótnie.
Odwołanie darowizny niewykonanej
Jeśli chcemy odwołać darowiznę, która nie została wykonana, czyli jeśli się nie przekazało się jeszcze obdarowanemu przedmiotu darowizny, to nic nie trzeba robić. Umowa darowizny samoczynnie się rozwiązuje. Jeśli obdarowany nie zgadza się z taką decyzją, może wystąpić do sądu z pozwem o to, żeby otrzymać przedmiot darowizny. Wtedy darczyńca musi się bronić i udowodnić, darowizna została odwołana.
Jeśli chcemy odwołać darowiznę, która już została wykonana, czyli gdy np. zostały już przekazane pieniądze to w przypadku odwołania darowizny, stajesz się ponownie właścicielem rzeczy, która została wcześniej podarowana.
Nieco bardziej skomplikowane są zasady, które odnoszą się do odwołania darowizny nieruchomości w porównaniu do darowizny pieniędzy lub ruchomości.
Odwołanie darowizny nieruchomości
Odwołanie darowizny nieruchomości jest skomplikowane dlatego, że w każdym momencie musi być wiadomo, kto jest właścicielem danej nieruchomości. Po dokonaniu darowizny nieruchomości, obdarowany wpisywany jest do księgi wieczystej jako jej nowy właściciel. Po odwołaniu darowizny potrzebne będzie trzeba ponownie wpisać jako jej właściciela, tego, który jest darczyńca. A trzeba pamiętać, że sąd może wprowadzić zmiany w księdze wieczystej wyłącznie na podstawie dokumentów formalnych (np. umów notarialnych czy wyroku sądu).
Samo oświadczenie o odwołaniu darowizny to dla procedury wpisu do ksiąg wieczystych stanowczo za mało.
W takim przypadku można zawrzeć z darczyńcą odpowiednią umowę zwrotnego przeniesienia własności tej nieruchomości. W takiej sytuacji umowa powinna być zawarta przed notariuszem w formie aktu notarialnego. Można też pójść do sądu i rozwiązać taki spór uzyskując odpowiedni wyrok.
Trzeba pamiętać, że darowizny nie można odwołać po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. Termin nie może zostać przywrócony czy przedłużony. Odwołanie darowizny wymaga tylko i wyłącznie złożenia odpowiedniego oświadczenia przez obdarowanego najlepiej w formie pisemnej. W jego treści darczyńca powinien wezwać obdarowanego do złożenia oświadczenia o zwrotnym przeniesieniu własności nieruchomości i wyznaczyć mu w tym celu odpowiednią datę i miejsce – ustaloną wcześniej kancelarię notarialną. Ponadto w oświadczeniu o odwołaniu darowizny należy wskazać przyczynę odwołania. Jeżeli obdarowany nie zastosuje się do wezwania, trzeba skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. W takiej sytuacji na darczyńcy ciążył będzie obowiązek wykazania, że spełnione zostały przesłanki odwołania darowizny.