KE przyjęła nowy plan działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym

Plan ten koncentruje się na zmianie produkcji w taki sposób, by móc korzystać z zasobów, które - w taki czy inny sposób - nadają się do ponownego użycia.

"Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r., zachowanie naszego środowiska naturalnego i wzmocnienie konkurencyjności gospodarki wymaga wdrożenia gospodarki o obiegu zamkniętym" - powiedział wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Frans Timmermans, cytowany w komunikacie.

Dziś nasza gospodarka ma nadal charakter linearny, a jedynie 12% użytych materiałów i zasobów jest przywracanych do gospodarki. Wiele produktów rozpada się zbyt łatwo, nie można ich ponownie użyć, naprawić lub poddać recyklingowi. Są też takie, które są przeznaczone wyłącznie do jednorazowego użytku" -

W jego ocenie "istnieje ogromny potencjał do wykorzystania zarówno dla przedsiębiorstw, jak i konsumentów". Nowy plan działań ma na celu "zmianę sposobu wytwarzania produktów", tak by konsumenci mogli z nich korzystać ponownie.

"Nowy plan sprawi, że cykliczność stanie się głównym nurtem naszego życia i przyspieszy zielone przejście w naszej gospodarce. Proponujemy zdecydowane działania, aby zmienić łańcuch zrównoważonego rozwoju - projekt produktu. Działania ukierunkowane na przyszłość stworzą możliwości biznesowe i nowe miejsca pracy, dadzą europejskim konsumentom nowe prawa, wykorzystają innowacje i cyfryzację oraz (..) sprawią, że nic się nie zmarnuje" - powiedział z kolei komisarz ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevicius, cytowany w komunikacie.

Komisja zapowiedziała, że zaproponuje przepisy dotyczące polityki zrównoważonego produktu, aby zagwarantować, że produkty wprowadzane na rynek UE mają mogły być używane dłużej, by były łatwiejsze do ponownego użycia, naprawy i recyklingu oraz by zawierały jak najwięcej materiałów z recyklingu zamiast surowców pierwotnych. Konsumenci mają mieć dostęp do informacji na temat np. możliwości naprawy i trwałości produktów.

Komisja planuje działania w dziedzinie:

- elektroniki i technologi informacyjno-komunikacyjnych, aby wydłużyć okres używania produktów oraz poprawić zbieranie i przetwarzanie odpadów

- akumulatorów i pojazdów - nowe regulacje dotyczące akumulatorów mają przyczynić się do zwiększenia zrównoważonego rozwoju i zwiększenia potencjału akumulatorów w obiegu zamkniętym

- opakowań - planowane są nowe regulacje, dotyczące dopuszczalnych produktów na rynku UE, w tym ograniczenie zbyt dużej liczby opakowań

- tworzyw sztucznych - planowane są nowe wymogi, dotyczące materiałów pochodzących z recyklingu oraz zwrócenie szczególnej uwagi na mikroplastiki, a także tworzywa sztuczne na bazie biologicznej i biodegradowalne

- tekstyliów - nowa strategia UE w tym zakresie ma wzmocnić konkurencyjność i innowacyjność w sektorze oraz zwiększyć rynek ponownego wykorzystania tekstyliów

- budownictwa i budynków - kompleksowa strategia na rzecz zrównoważonego budownictwa, ma promować zasady gospodarki o obiegu zamkniętym także w budynkach

- żywności - nowa inicjatywa legislacyjna ma dotyczyć zastąpienia sztućców i zastaw jednorazowych, sztućcami i produktami wielokrotnego użytku w gastronomii

Komisja zapowiada także, że zbada możliwość ustanowienie ogólnounijnego, zharmonizowanego modelu selektywnej zbiórki odpadów i etykietowania.

Plan działania na rzecz gospodarki modeli zamkniętego zakłada również szereg działań mających na celu zminimalizowanie wywozu odpadów z UE i walkę z nielegalnym ich przemieszczaniem.

Poprzedni plan działań przyjęto kilka lat temu; obejmował kilkadziesiąt działań, które miały doprowadzić m.in. "zamknięciu obiegu" cyklu życia produktów: od produkcji i konsumpcji do gospodarki odpadami i rynku surowców wtórnych. Wskazano wówczas sektory priorytetowe, które miały przyspieszyć przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym w całym jej łańcuchu wartości (tworzywa sztuczne, odpady spożywcze, surowce krytyczne, odpady z budowy i rozbiórki, biomasa i bioprodukty).

Z opublikowanego w roku ubiegłym raportu Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego, dotyczącego planu działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, wynika, że w 2016 r. sektory właściwe dla gospodarki o obiegu zamkniętym zatrudniały w UE ponad 4 mln pracowników, co stanowiło wzrost o 6% w porównaniu z 2012 r.

W 2016 r. działania takie jak naprawa, ponowne użycie lub recykling, wygenerowały wartość dodaną prawie 147 mld euro, co stanowiło inwestycje o wartości około 17,5 mld euro.

W raporcie podano, że w Europie recykling odpadów komunalnych w latach 2008-2016 wzrósł znacząco, a udział materiałów pochodzących z recyklingu w ogólnym zapotrzebowaniu na materiały odnotowuje stały wzrosty. Jednak średnio materiały z recyklingu pokrywają tylko mniej niż 12% zapotrzebowania UE na materiały.

Według raportu, pełny obieg zamknięty miałby zastosowanie jedynie do 9% światowej gospodarki, natomiast wiele branż wymaga zdecydowanych działań, zmierzających do wprowadzania elementów gospodarki o obiegu zamkniętym.