"Wartość udzielonych pożyczek rosła konsekwentnie aż do 2018 roku, przy czym zauważalny był w analizowanym okresie spadek dynamiki tych wzrostów. I półrocze 2019 r. jest pierwszym okresem, w którym zanotowano spadek wartości pożyczek (porównując I półrocza poprzednich lat), co może też sygnalizować spadek także w całym 2019 roku w porównaniu do roku poprzedniego" - czytamy w komunikacie.
Wartość portfela pożyczek, raportowana przez firmy objęte badaniem, notowała konsekwentny wzrost w całym okresie analizy, w tym również w ostatnim półroczu. Na koniec I połowy br. jego wartość wyniosła 2,28 mld zł i jest to więcej o 1,3% niż pół roku wcześniej oraz o 13,9% więcej niż na koniec I połowy 2018 r. Zauważalna jest jednocześnie malejąca dynamika zmian w tym obszarze, bowiem wzrost w I półroczu 2018 względem I półrocza 2017 był na poziomie 26,1%, odpowiednio rok wcześniej 29,4%, a we wcześniejszych latach nawet powyżej 60%.
Liczba pożyczek, udzielonych przez biorących udział w badaniu członków ZPF, w I połowie 2019 roku wyniosła 300,3 tys. szt. W przeciwieństwie do wartości tych produktów ich liczba od kilku już lat nie rośnie, lecz notuje spadki. Szczytowy poziom - ponad 1 mln szt. - został odnotowany w 2016 roku. Do tego okresu liczba sprzedawanych pożyczek rosła w przeciętnym tempie r/r na poziomie 42,5%, po tym zaś okresie obserwuje się spadki na średnim poziomie o 15% r/r. Również w pierwszych półroczach ostatnich 4 lat obserwowane są spadki i to o coraz większej dynamice, podano również.
Średnia jednostkowa wartość pożyczek udzielonych przez firmy objęte badaniem konsekwentnie rosła w niemal całym analizowanym okresie i w I połowie 2019 roku wyniosła 2,79 tys. zł - jest to wartość o 1,4% wyższa niż w całym 2018 roku oraz o 12% wyższa niż w I połowie 2018 r.
"Na koniec I półrocza br. firmy objęte badaniem obsługiwały blisko 827,5 tys. klientów. Jest to stan nieco niższy niż na koniec 2018 roku (o 42,4 tys., a względnie o 4,9%), ale wyższy niż na koniec I półrocza ubiegłego roku (o 73,1 tys. i względnie o 9,7%). Liczba obsługiwanych klientów dynamicznie rosła aż do 2016 roku (z zaledwie 37 tys. w 2008 do 774 tys. w 2016 r.), zaś od tego okresu podlega wahaniom między 720 a 870 tys." - czytamy dalej.
W I połowie 2019 roku największy udział w strukturze wartościowej pożyczek mają te udzielane na okres od 1 roku do 2 lat - jest to obecnie 44% ogólnej wartości sprzedanych produktów w tym okresie. W dalszej kolejności są pożyczki na okres powyżej 2 lat, stanowiące 1/3 łącznej wartości. Około 18% wartości to obecnie pożyczki udzielone na okres od 3 miesięcy do 1 roku, najmniejszy zaś udział mają produkty najkrótsze, do 3 miesięcy i jest to jedynie 5% wartości sprzedanych produktów, wskazano.
W analizowanym okresie wyraźnie zauważalna jest tendencja zmniejszania się udziału pożyczek udzielanych na krótsze okresy, poniżej 1 roku, na rzecz zwiększania się udziału tych dłuższych. Zwiększający się udział obserwowany jest zarówno w grupie produktów udzielanych na okres od 1 roku do 2 lat, jak i tych powyżej 2 lat. W przeciwnym kierunku zmiany następują w grupie produktów krótszych niż okres 1 roku.
"Spośród kanałów dystrybucji rozpatrywanych w badaniu największy udział w sprzedaży pożyczek w I półroczu br. miały oddziały partnerskie - ponad 1/3 łącznej wartości udzielonych pożyczek przez firmy uczestniczące w ankiecie. Na kolejnym miejscu znalazły się kanały zdalne, stanowiące łącznie 29,5%, z czego 25% to Internet, a 4,6% to telefon. Mniej niż 1/5 łącznej wartości sprzedaży stanowiły pożyczki udzielane w modelu home credit, wreszcie niecałe 13% wartości przypadało na oddziały własne. W analizowanych przez ZPF latach najbardziej zauważalną tendencją jest zmniejszanie się udziału w dwóch kategoriach: oddziały własne oraz obsługa w domu. Największy, ponad 6-krotny, wzrost miał miejsce w kategorii kanały zdalne (Internet i telefon)" - czytamy.
Warto zauważyć, że choć wartościowo sprzedaż przez telefon ma obecnie stosunkowo niewielki udział w wartości udzielonych pożyczek, to jest to kanał, z którego korzystanie deklaruje aż 50% firm objętych badaniem (choć rok wcześniej było to aż blisko 70%). Najwięcej, 75% z firm deklaruje sprzedaż produktów przez Internet, nieco mniej, 67% firm sprzedaje produkty za pośrednictwem oddziałów partnerskich. 25% prowadzi sprzedaż w modelu home credit, zaś jedynie 17% deklaruje sprzedaż w oddziałach własnych.
Bieżąca edycja badania ZPF jest kolejną, której wyniki potwierdzają, że uczestniczące w badaniu instytucje pożyczkowe należą do firm o wysokim profesjonalizmie działania, przejawiającym się w podejściu do zarządzania ryzykiem kredytowym oraz do badania zdolności kredytowej i wiarygodności swoich klientów (92% firm uczestniczących w badaniu korzysta z zewnętrznych baz danych, a po 85% wykorzystuje wewnętrzne bazy danych i systemy scoringowe). Wysoki jest także poziom odmów udzielenia pożyczki, stanowiący prawie 60% wszystkich wniosków o udzielenie pożyczki.
Niestety, nastroje w branży nie są optymistyczne i nic nie wskazuje na to, by w najbliższej przyszłości miały się poprawić. W bieżącym badaniu w porównaniu do badania sprzed roku oceny dotyczące sytuacji w okresie najbliższego roku wyraźnie się pogorszyły. Przeważają już nie oceny neutralne, ale raczej złe - tych pierwszych jest 33%, a drugich 42%. Pozostałe wskazania rozłożyły się po równo między wskazania skrajnie złe, raczej dobre i dobre, podsumowano.
Raport "Sektor firm pożyczkowych w Polsce. I połowa 2019" jest wynikiem XIV edycji projektu badawczego prowadzonego przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce od 2012 roku. Badanie to jest jednym z kilku cyklicznych projektów, realizowanych przez ZPF dla opisania sytuacji na rynku finansowym w Polsce. Bieżący raport o sektorze instytucji pożyczkowych obejmuje syntetyczne dane przekazane przez 13 firm, członków ZPF, dotyczące pożyczek na cele konsumpcyjne.
