Kto musi nosić maseczki? Pracodawcy mogą karać finansowo za ich brak

Jeśli pracownik odmawia noszenia maseczki w trakcie wykonywania obowiązków służbowych, pracodawca ma prawo ukarać go karą pieniężną. Z kolei gdyby pracownik zakaził się COVID-19 w miejscu pracy, pracodawca ponosi pełną odpowiedzialność prawną i finansową za takie zdarzenie - ostrzegają prawnicy.

Rząd nakazał pracownikom noszenie maseczek w pracy aż do odwołania
Źródło zdjęć: © East News
142

Kasjerka z jednej ze stacji benzynowych na Śląsku poinformowała nas, że pracodawca zmusza ją do noszenia przez 12 godzin (tyle trwa jedna zmiana) rękawiczek, przyłbicy i maseczki. Grozi, że ci, który nie podporządkują się tym wytycznym, zostaną ukarani grzywną w wysokości 400 zł.

Ponieważ kobieta - jak twierdzi - ma problemy ze zdrowiem i 12-godzinna praca w maseczce jest dla niej dużym obciążeniem, odmówiła jej zakładania. Pracodawca skierował ją więc do lekarza, by ten wystawił zaświadczenie, że nie może pracować w maseczce.

Lekarz jednak odmówił wydania takiego dokumentu, ponieważ kasjerka wcześniej nie zgłaszała żadnych problemów z oddychaniem i nie cierpi na żadną chorobę przewlekłą układu oddechowego.

Eksperci na temat pracy zdalnej w czasie pandemii koronawirusa

Pracodawca ma prawo ukarać za brak maseczki?

Takie sytuacje mają miejsce coraz częściej w zakładach pracy. Pracownicy skarżą się, że są przymuszani przez przełożonych do zakładania maseczek, co przy wysokich temperaturach i braku dostępu do świeżego powietrza jest w biurach, urzędach czy sklepach trudne do zniesienia.

Czy pracodawcy mają prawo przymuszać pracowników do noszenia maseczek? Odpowiedź brzmi: tak, mają prawo.

Jak przypomina mec. Miłosława Strzelec-Gwóźdź, partner zarządzający w gpkancelaria.pl, zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy pracownik ma obowiązek przestrzegania przepisów bhp m.in. do stosowania środków ochrony zbiorowej, w tym do używania przydzielonych przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem. To podstawowy obowiązek pracownika.

Ponadto obowiązek noszenia maseczki nakłada na kasjerów rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. W art. 3 pkt 2 czytamy, że: "obsługa kas zakrywa usta i nos za pomocą maski, maseczki lub przyłbicy oraz obsługuje klientów w rękawiczkach jednorazowych”.

- Pracodawca może wymagać od pracowników mających kontakt z klientami, aby nosili rękawiczki i maseczki lub przyłbice - mówi Sławomir Paruch, radca prawny i współzałożyciel kancelarii prawnej PCS Legal. I dodaje: - Jeśli pracownicy nie wywiązują się z tego obowiązku, pracodawca może ich dyscyplinować, w tym nakładać na nich kary porządkowe.

A co z pozostałymi pracownikami, którzy nie mają bezpośredniego kontaktu z klientami? Opisane wyżej rozporządzenie również odnosi się do nich. Art. 18 rozporządzenia stanowi, że: "do odwołania nakłada się obowiązek zakrywania, przy pomocy odzieży lub jej części, maski, maseczki, przyłbicy albo kasku ochronnego w miejscach ogólnodostępnych, w tym we wszystkich zakładach pracy".

Pracodawcy się boją

Jednak to wyłącznie od pracodawcy zależy, jak zorganizuje pracę podwładnych. Kodeks pracy nakłada na pracodawców obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

- Jeżeli chodzi o odpowiedzialność pracodawcy, to pracownik może domagać się odszkodowania w przypadku wykazania, że zarażenie nastąpiło w zakładzie pracy i z winy pracodawcy - mówi Miłosława Strzelec-Gwóźdź. Dodaje, że aktualnie COVID-19 nie jest wprost wskazany, jako choroba zawodowa (w rozporządzeniu do kodeksu pracy wskazano ogólnie choroby zakaźne). Nie ma też jednolitego stanowiska w tej kwestii.

Co to oznacza? To, że pracodawca może odpowiadać za zarażenie pracownika koronawirusem w związku z wykonywaną pracą. A fakt, że najprawdopodobniej zdarzenie to nie będzie uznane za wypadek przy pracy, nie jest dla niego żadną pociechą.

- Ustawodawca zdejmuje bowiem z ZUS odpowiedzialność materialną za tego typu zdarzenia. Poniesie ją w całości pracodawca. Warto więc znać zasady odpowiedzialności i odpowiednio się zabezpieczyć – doradza pracodawcom Sławomir Paruch.

Jednocześnie prawnik uczula, by chroniąc się przed ewentualną odpowiedzialnością prawną, pracodawcy nie zapominali o stworzeniu znośnych warunków pracy, bo jesteśmy tylko ludźmi.

- Zakładam, że w ramach 12-godzinnej zmiany, pracownik ma czas na odpoczynek, w tym na zdjęcie maski i rękawiczek. Być może rozważyć warto dodatkowe, choćby krótkie przerwy lub rotowanie zespołów tak, aby zdjąć z ludzi obowiązek permanentnego noszenia masek lub przyłbic. Zależy to oczywiście od możliwości organizacyjnych w danym zakładzie pracy - mówi Sławomir Paruch.

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.

Masz newsa, zdjęcie, filmik? Wyślij go nam na #dziejesie

Wybrane dla Ciebie

Tysiące Polaków mogą zyskać nawet 4 tys. zł. ZUS przeliczy czerwcowe emerytury
Tysiące Polaków mogą zyskać nawet 4 tys. zł. ZUS przeliczy czerwcowe emerytury
Przychody skoczyły im do 200 mln zł. Przejął ich polski miliarder
Przychody skoczyły im do 200 mln zł. Przejął ich polski miliarder
Nadchodzi nowy obowiązek dla firm. Rząd zdecydował
Nadchodzi nowy obowiązek dla firm. Rząd zdecydował
Prezesi najważniejszych firm naftowych biją na alarm. Trzeszczą globalne dostawy
Prezesi najważniejszych firm naftowych biją na alarm. Trzeszczą globalne dostawy
"Zakręcamy kurek na dobre". Europa wdroży odcięcie od gazu z Rosji
"Zakręcamy kurek na dobre". Europa wdroży odcięcie od gazu z Rosji
Europejskie kraje ostrzegają przed zakłóceniami nawigacyjnymi. "Nie są przypadkowymi incydentami"
Europejskie kraje ostrzegają przed zakłóceniami nawigacyjnymi. "Nie są przypadkowymi incydentami"
Armatorzy unikają Cieśniny Ormuz. Konflikt eskaluje
Armatorzy unikają Cieśniny Ormuz. Konflikt eskaluje
Poseł był w areszcie i nie złożył oświadczenia majątkowego. Ma zapłacić karę
Poseł był w areszcie i nie złożył oświadczenia majątkowego. Ma zapłacić karę
Ceny ropy w górę. Granica 75 dolarów za baryłkę już przekroczona
Ceny ropy w górę. Granica 75 dolarów za baryłkę już przekroczona
60-latka zamarła. Otworzyła list z ZUS z prognozą emerytury
60-latka zamarła. Otworzyła list z ZUS z prognozą emerytury
Nie żyje prof. Jan Czekaj. Był członkiem RPP, czołowym ekonomistą czasów przemian
Nie żyje prof. Jan Czekaj. Był członkiem RPP, czołowym ekonomistą czasów przemian
"Element wojny hybrydowej". Wicepremier: Rosja dzisiaj traktuje Polskę jak wroga
"Element wojny hybrydowej". Wicepremier: Rosja dzisiaj traktuje Polskę jak wroga