ZUS dał, teraz każe zwracać. Tysiące decyzji ws. świadczenia

Jak poinformowało PAP biuro prasowe ZUS, na podstawie przepisów Tarczy Antykryzysowej w całym kraju wypłacono osobom fizycznym 6,5 mld złotych w ramach tzw. świadczenia postojowego. W tej kwocie 5,5 mld stanowiły osoby prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze, a miliard złotych wypłacono osobom, które pracowały na umowę cywilnoprawną.

Do tej pory, w ramach weryfikacji zgodności wypłat z obowiązującym prawem, ZUS podjął 15 967 tysięcy decyzji o zwrocie nienależnie wypłaconych świadczeń na łączną kwotę 51 mln złotych. Odzyskano już 26 mln złotych, z czego 9,4 mln złotych w drodze windykacji, 16,5 mln w ramach dobrowolnych wpłat i 273 tys. złotych w wyniku potrąceń ze świadczeń.

Do otrzymania tzw. postojowego w czasie pandemii COVID-19 uprawnione były osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do których zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia i osoby wykonujące pracę na podstawie umowy o dzieło.

Było to świadczenie w wysokości 80 proc. minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2020 r. (2080 zł). Świadczenie nie podlegało oskładkowaniu i opodatkowaniu ze względu na jego socjalny charakter.

Jak przypomina ZUS, świadczenie przysługiwało, gdy w następstwie wystąpienia COVID-19 doszło do przestoju w prowadzeniu działalności, odpowiednio przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą albo przez zleceniodawcę lub zamawiającego, z którymi została zawarta umowa cywilnoprawna.

Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego było wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana we wniosku nie uległa poprawie, a przyznanie świadczenia następowało na podstawie wniosku.

Wstępna weryfikacja wniosku odbywała się już na etapie wypełniania wniosku na Platformie Usług Elektronicznych (PUE ZUS), a następnie - po przesłaniu wniosku - w oparciu o dane zgromadzone w ZUS oraz dane udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) dotyczące kodu PKD wnioskodawcy. W przypadku pozytywnej weryfikacji ZUS wypłacał świadczenie postojowe. Gdy weryfikacja była negatywna, ZUS wydawał decyzję o odmowie wypłaty świadczenia postojowego.

Osoby, które nienależnie pobrały świadczenie postojowe, zostały zobowiązane przepisami ustawy do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Za nienależnie pobrane świadczenie postojowe uważa się świadczenie: przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenie lub odpowiednio zleceniodawcę lub zamawiającego; wypłacone osobie innej niż osoba uprawniona; wypłacone w kwocie wyższej niż należna.

Jak poinformował ZUS, jeżeli świadczenie postojowe zostało wypłacone na skutek błędu pracownika ZUS, nie ma podstaw prawnych do żądania jego zwrotu. Takie świadczenie nie jest nienależnie pobranym świadczeniem, o którym mowa w ustawie. Natomiast, w przypadku potwierdzenia braku spełnienia przez osobę warunków uprawniających do wypłaty świadczenia ZUS wyda decyzje zobowiązującą do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia. Taką decyzje ubezpieczyciel wyda nie później niż w terminie 5 lat od dnia przyznania świadczenia.