Podatek od darowizn i spadków. Rząd szykuje zmiany

Rząd chce złagodzić przepisy dotyczące podatku od spadków i darowizn. Obecnie, aby uniknąć podatku, np. od przelewu pieniędzy od matki czy ojca, trzeba spełnić dwa warunki: zgłosić darowiznę w ciągu sześciu miesięcy i udokumentować przekazanie środków przelewem bankowym lub przekazem pocztowym - czytamy.

Nowy projekt zakłada, że nawet jeśli termin zgłoszenia darowizny zostanie przekroczony, podatnik będzie mógł wystąpić do urzędu skarbowego z wnioskiem o jego przywrócenie. Trzeba będzie jednak wykazać, że niedopełnienie formalności wynikało z niezawinionych sytuacji losowych, np. choroby, klęski żywiołowej, wypadku drogowego czy zdarzeń losowych takich jak rabunek lub pożar.

- To sytuacje niezależne od woli podatnika, np. nagłe zachorowanie, przewlekła choroba, powódź czy zamknięcie dróg po wypadku - tłumaczy doradca podatkowy Przemysław Hinc. Jego zdaniem zmiany idą w dobrym kierunku, ale idą zbyt wolno. - Skoro i tak chodzi tylko o najbliższą rodzinę, to może warto całkowicie znieść obowiązek zgłaszania takich darowizn do urzędu - przekonuje.

Jak dodaje "Gazeta Wyborcza", nie wszyscy się z tym zgadzają. - Uważam, że ten projekt to niepotrzebne zamieszanie - mówi dr Marcin Wojewódka, radca prawny. - Sześć miesięcy to wystarczający termin. Obecne zasady są przejrzyste. A teraz wprowadza się niejasność i uznaniowość - ocenia.

Rząd przewiduje, że projekt zmian trafi do Rady Ministrów w III kwartale 2025 r.

Na dziś wysokość podatku od darowizny lub spadku zależy od stopnia pokrewieństwa. Przepisy dzielą podatników na trzy grupy podatkowe:

• I grupa: najbliższa rodzina, czyli małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, synowa, zięć - tu kwota wolna od podatku to 36 120 zł (w ciągu 5 lat).
• II grupa: dalsza rodzina - dzieci rodzeństwa, wnuki rodzeństwa, rodzeństwo rodziców (wujowie, ciotki), małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i ich rodzeństwo. Tu kwota wolna to 27 090 zł.
• III grupa: osoby niespokrewnione - kwota wolna wynosi tylko 5733 zł.

Pierwsza grupa nie musi jednak płacić podatku. Warunkiem jest zgłoszenie darowizny do Urzędu Skarbowego w przeciągu sześciu miesięcy oraz udokumentowanie przekazania darowizny. Jeśli wartość darowizny przekracza 36 120 zł, należy złożyć wniosek SD-Z2, a w przypadku darowizn pieniężnych — dodatkowo wymagana jest dokumentacja przelewu.

Przekroczenie tych progów oznacza obowiązek zapłaty podatku - i to według rosnącej skali. Dla I grupy podatkowej stawki podatku od nadwyżki wynoszą od 3 do 7 proc., dla II grupy - od 7 do 12 proc., a dla III grupy - od 12 do 20 proc., w zależności od wysokości otrzymanej darowizny lub spadku.