Pomoc Ukraińcom. Sejm przegłosował specustawę

Sejm uchwalił w środę ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Specustawa reguluje m.in. kwestie związane z legalnością pobytu ukraińskich uchodźców w Polsce, a także udzielaną im pomocą. Za ustawą głosowało 439 posłów, przeciw było 12, a trzech wstrzymało się od głosu.

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa reguluje kwestie związane z legalnością pobytu Ukraińców w Polsce. Zgodnie z regulacją ukraińscy uchodźcy, którzy przybyli do Polski będą mogli m.in. otrzymać numer PESEL, a ich pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy.

Legalny będzie także pobyt dzieci urodzonych przez Ukrainki, które uciekły przed wojną, już w Polsce. Ukraińcy będą mogli podjąć tutaj pracę i uzyskać dostęp do opieki zdrowotnej. Ukraińscy uczniowie oraz studenci będą mogli kontynuować naukę w polskich szkołach oraz uczelniach. Specustawa zaostrza też kary za przestępstwa związane z handlem ludźmi i sutenerstwem popełnione w czasie wojny na Ukrainie.

Dzięki regulacji osobom i podmiotom, które zapewnią zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną wypłacane będą świadczenia pieniężne w kwocie 40 zł dziennie, czyli ok 1200 zł miesięcznie. Świadczenia będą wypłacane maksymalnie przez 60 dni. Pomoc finansowa będzie przysługiwała też uchodźcom z Ukrainy. Zgodnie z ustawą, dostaną oni jednorazowo 300 zł na osobę.

Zgodnie z przyjętymi przepisami w Banku Gospodarstwa Krajowego powstanie ponadto specjalny fundusz, z którego finansowana ma być pomoc na rzecz Ukrainy. Utworzona też zostanie rezerwy celowa w budżecie.

Sejm przegłosował w środę szereg poprawek, choć większość ze 108 zgłoszonych w drugim czytaniu została odrzucona.

Jedna z przyjętych poprawek przywróciła pierwotny tytuł ustawy "o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa". W pracach w komisji po pierwszym czytaniu zmieniono tytuł ustawy na "o pomocy obywatelom Ukrainy i ich rodzinom w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa". Taka zmiana w efekcie miała umożliwić objęcie postanowieniami ustawy także małżonków Ukrainek i Ukraińców przybyłych do Polski, którzy nie są obywatelami Ukrainy.

Ponadto przyjęta została m.in. poprawka PiS gwarantująca funkcjonariuszom publicznym bezkarność za złamanie dyscypliny finansów publicznych i złe gospodarowanie pieniędzmi, jeśli popełniliby czyn zabroniony działając m.in. w celu ochrony życia lub zdrowia wielu osób, w czasie wojny napastniczej przeciwko Polsce lub działań zbrojnych na terytorium RP, terytorium państwa członkowskiego UE, NATO, albo innego państwa graniczącego z Polską lub okupacji na tych terytoriach.

Odrzucona została poprawka PiS wprowadzająca taką zasadę również w okresie stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, stanu wojennego i stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego.

Podobna poprawka, zgłoszona przez PiS, została wprowadzona do Prawa przedsiębiorców, ale w tym przypadku bezkarność będzie dotyczyła oprócz czasu wojny przeciwko Polsce i działań zbrojnych na jej terytorium oraz terytorium państw UE, NATO, albo państwa graniczącego z Polską, także czasu obowiązywania na terytorium RP stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, albo stanu wojennego, a także stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Przeszła m.in. poprawka zwalniająca niektóre zamówienia publiczne związane z pomocą dla obywateli Ukrainy z przetargów. Przegłosowano przepisy, że jeżeli obywatelom Ukrainy kończy się niedługo po 24 lutego br. zezwolenie na pobyt lub wiza, ulegają one automatycznemu przedłużeniu do końca roku.

Przyjęte zostały też poprawki, umożliwiające ministrowi cyfryzacji zakup sprzętu komputerowego dla gmin, udzielających pomocy obywatelom Ukrainy, a także poprawki umożliwiające wykonanie przez obywateli Ukrainy darmowych fotografii do niezbędnych dokumentów. Przegłosowano również, że do rezerwy celowej na pomoc obywatelom Ukrainy będą mogły być przeniesione środki, które w myśl ustawy o finansach publicznych są zablokowane.

Po głosowaniu zadowolenie z jego wyniku wyrażał wiceszef MSWiA Maciej Wąsik.

- Ponad 400 posłów poparło tę ustawę, nie tylko partia rządząca, ale także duża część opozycji. Czekamy na tę ustawę, bo dzięki niej będziemy mogli pomagać efektywniej uchodźcom z Ukrainy, będziemy mogli przeznaczać środki na ich zakwaterowanie, wyżywienie i transport w miejsca docelowe - mówił Wąsik. - Będziemy też mogli refundować część kosztów Polakom, którzy mają rodziny ukraińskie w swoich domach, to będzie około 40 zł od osoby za dzień" - dodał.

Już w czwartek ustawą ma się zająć Senat. - Jestem przekonany, że jeszcze w tym tygodniu ustawa trafi z powrotem do Sejmu - powiedział wiceszef MSWiA. Pytany przez dziennikarzy o poprawki dotyczące bezkarności urzędniczej Wąsik zaznaczył, że "były dwie wersje tej poprawki, Sejm zdecydował, którą wybrać".

Inaczej wynik głosowania nad tymi poprawkami komentował natomiast Michał Szczerba (KO). - Z czterech kluczowych poprawek udało nam się odrzucić tylko jedną, to jest mały sukces, pozostałe muszą być poprawione przez Senat - powiedział. - Zapewnianie sobie bezkarności w sytuacji wojny, kiedy ta ustawa miała służyć wyłącznie pomocy Ukrainie, jest obrzydliwe - komentował Szczerba.