Jak zarządzać ludźmi? Oto najważniejsze style kierowania zespołem

Osoby odpowiadające za kierowanie pracą zatrudnionych w danej firmie, jej dziale czy w organizacji posługują się różnymi stylami zarządzania zasobami ludzkimi. Podstawowym celem jest przy tym zachowanie efektywnej koordynacji zadań. Celem kierowania ludźmi jest ich właściwe motywowanie do pracy i dobra jej organizacja. Jednak można osiągnąć je przy użyciu różnych metod zarządzania, które są określane mianem stylów kierowania w firmie. 

Pomiędzy stylami zarządzania ludźmi występuje wiele różnic, do których zalicza się:

• sposób motywowania zespołu i poszczególnych pracowników,
• sposób komunikacji pomiędzy poszczególnymi szczeblami hierarchii organizacyjnej,
• stopień sprawowania kontroli nad pracą zatrudnionych,
• wytworzenie – lub nie – więzi emocjonalnej pomiędzy kierownikiem a pracownikami,
• udział zatrudnionych w procesie podejmowania decyzji dotyczących organizacji,
• możliwość wykazywania pewnych inicjatyw przez pracowników,
• orientacja na osiąganie celów organizacji lub na rozwój pracowników,
• stopień zaufania pracownika do pracodawcy.

Istnieje wiele różnego rodzaju stylów kierowania, które zostały wyodrębnione przez ekonomistów. Wśród nich są trzy główne style kierowania według Lewina-Lipitta-White’a, a także 4 style zarządzania według skrzynki Reddina. Czym się charakteryzują?

Biorąc pod uwagę zadania, które realizuje kierownik zespołu, czyli charakter jego działań menadżerskich, naukowcy Lewin, Lipitt i White wyodrębnili trzy różne, podstawowe style kierowania:

• styl demokratyczny,
• styl liberalny,
• styl autokratyczny.

W przypadku stylu demokratycznego dokładnie tak jak w ustroju demokratycznego kraju kierownik określa pewne ramy wykonywania pracy przez podwładnych. Wskazuje cele do osiągnięcia, ale zatrudnieni mogą sami decydować, jak będą do nich dążyć. To do kadry pracowniczej należy podział zadań pomiędzy konkretne osoby, biorąc pod uwagę ich indywidualne zdolności i kompetencje. Kierownik stosujący styl demokratyczny zarządzania ludźmi prezentuje duży poziom zaufania do pracowników.

Styl liberalny, nazywany również nieingerującym, polega na tym, że kierownik zespołu pozostawia "wolną rękę" w kontekście wykonywania zadań. Nie uczestniczy w takich pracach, nie ingeruje w ich realizację. Do jego kompetencji zalicza się jedynie wystawianie not poszczególnym zatrudnionym i zrewidowanie tego, co osiągnęli. Nie ma żadnej relacji pomiędzy kierownikiem a podwładnymi. 

Styl autokratyczny jest zupełnie odmienny od dwóch wcześniej opisanych. To kierownik – autokrata o wszystkim decyduje, począwszy od wyznaczania celów projektowych, poprzez przydzielanie konkretnych zadań poszczególnym podwładnym, aż po wskazywanie im sposobu ich realizacji. Kierownik kontroluje również na poszczególnych etapach pracę. Często zdarza się, że zatrudnieni w autokratycznym stylu kierowania nie poznają nadrzędnego celu wyznaczonego dla całego zespołu. 

O jeden więcej styl zarządzania pracownikami przedstawił J.W. Reddin, który wyodrębnił 4 style zarządzania, umiejscowione w centralnym miejscu skrzynki. Odnoszą się one do podstawowych wartości, a nie skupiają się na efektywności wykonywania obowiązków przez kadrę. W skrzynce Reddina znajdują się takie style zarządzania ludźmi jak:

• Towarzyski, inaczej przyjazny lub życzliwy – liberalny styl kierowania, w którym na pierwszy plan wysuwają się aspekty związane z ludźmi. Najważniejsze są odczucia, motywacja i satysfakcja z pracy pracowników, a nie realizacja zadań za wszelką cenę. Menadżer, który stosuje towarzyski styl zarządzania, buduje relacje z zatrudnionymi, jest otwarty na ich inicjatywy i sugestie, dba o dobrą atmosferę.
• Poświęcający się – inaczej styl skupiony, gorliwy, jest podobny do autokratycznego, ponieważ kierownik w takim przypadku ma władzę i z niej korzysta w kontaktach z kadrą. Przydziela wykonywanie zadań określonym osobom, czyniąc je za nie odpowiedzialnymi.
• Zintegrowany – inaczej styl holistyczny, kompletny, mający cechy stylu zorientowanego na pracownika, ale z jednoczesnym skupieniem się na wykonywaniu określonych zadań. Kierownik słucha podwładnych, korzysta z ich rad, ale i tak nie pozostawia im możliwości samodzielnego podejmowania decyzji.
• Separujący – inaczej styl oddzielny, wyizolowany, którego cechą charakterystyczną jest bierność kierownika, który ma racjonalne podejście do pracy i nie jest nastawiony na nawiązywanie bezpośrednich relacji z zatrudnionymi. 

Gdyby była możliwość wskazania jednego, najlepszego stylu zarządzania ludźmi w przedsiębiorstwie, inne nie miałyby racji bytu. Wszystkie 3 lub 4 mają swoje zalety, ale nie są pozbawione wad. Najlepiej stosować różne, w zależności od zaistniałych warunków. Liczy się też to, jak zachowują się pracownicy i jakie są ich potrzeby w zakresie zarządzania. Nie wszyscy będą zadowoleni z tego, że mają pełną swobodę w doborze metod działania. Inni wolą jednak zachowywać wolność wyboru w takiej sytuacji. Zdolny kierownik powinien więc wiedzieć, jak dostosowywać się do potrzeb grupy dla osiągnięcia założonych celów organizacji. 

Jakie style kierowania ludźmi są stosowane we współczesnych firmach i korporacjach? Warto sprawdzić to na podstawie najlepszych i największych firm na świecie, np. Google. Jej sukces jest bezdyskusyjny. 

W jaki sposób kierownicy Google zarządzają swoimi zespołami pracowniczymi? Okazuje się, że ta nowoczesna strategia zarządzania personelem stosowana skupia się na wartościach, moralności, możliwości wygłaszania własnego zdania i propozycji zmian w przedsiębiorstwie. To bardzo liberalne podejście, w którym nie ma miejsca na system kar i nagród. 

Z kolei Microsoft przy stylach kierowania kładzie nacisk na pozytywne wzmocnienie. To autorski styl zarządzania ludźmi oparty na przejrzystości, pozytywnej energii i dążeniu do bezwarunkowego sukcesu.