Tańszy i mniej zaawansowany? Tak wypada Hermes na tle Pegasusa

"Gazeta Wyborcza" ujawniła, że Prokuratura Krajowa wiosną 2021 r. kupiła za 15 mln zł specjalistyczny system szpiegowski Hermes. Z dostępnych informacji wynika, że oprogramowanie było tańsze i bardziej zaawansowane niż Pegasus. Czy na pewno?

Sejmowa komisja śledcza ds. PegasusaSejmowa komisja śledcza ds. Pegasusa
Źródło zdjęć: © East News | Michal Zebrowski
Paweł Gospodarczyk

Według "Gazety Wyborczej" Hermes miał służyć do nielegalnej inwigilacji polityków, urzędników państwowych, sędziów oraz prokuratorów. O istnieniu oprogramowania obecne kierownictwo Prokuratury Krajowej (PK) miało dowiedzieć się z jednej z faktur za abonament, który należało opłacić za użytkowanie systemu.

Hermes a Pegasus. Porównanie kosztów zakupu

Jak pisze "GW", Hermes został kupiony jako "specjalistyczny program analityczny". Nie był certyfikowany przez ABW. Centrala oprogramowania miała mieścić się w "Kancelarii Tajnej PK".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Wielka ściema" w innowacjach. Wystarczyło mieć pomysł na startup. Jakub Dwernicki -Biznes Klasa #20

Zakup Hermesa miał nastąpić wiosną 2021 r. "Transakcję negocjował z producentem mec. Krzysztof Krełowski. Cena z licencją: 15 mln zł plus abonament" - pisze "GW". Mec. Krełowski - jak podaje gazeta - to były dyrektor inspektoratu wewnętrznego w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w 2021 r. radca prawny PK.

Bogdan Święczkowski, który w roku 2022 został sędzią Trybunału Konstytucyjnego na pytanie "GW" w tej sprawie odpisał: "W czasach, kiedy byłem Prokuratorem Krajowym nie zakupiono żadnego oprogramowania szpiegowskiego".

Jak działa Hermes? "Jeśli podamy mu dane obiektu naszego zainteresowania, przejrzy informacje dostępne publicznie w sieci (wyszukiwarki, serwisy społecznościowe, fora, serwisy specjalistyczne) i pobierze z nich wszystko, co na temat danego imienia, nazwiska i pseudonimu znajdzie" - czytamy na blogu zaufanatrzeciastrona.pl.

Autorzy wpisu przekonują, że Hermes wcale nie jest bardziej zaawansowany od Pegasusa. Po pierwsze dlatego, że - jak wskazano - Pegasus jest instalowany w najniższej możliwej warstwie systemowej. "Nie ma zatem niższej, w której miałby się znaleźć Hermes" - czytamy. Ponadto, jak podkreślono, Pegasus ma maksymalne możliwości "ingerencji w urządzenie".

Najwyższa Izba Kontroli przed dwoma laty wykazała, że na zakup Pegasusa Centralne Biuro Antykorupcyjne otrzymało 25 mln zł od Ministerstwa Sprawiedliwości z Funduszu Sprawiedliwości. 8,4 mln zł na testy funkcjonalności i szkolenia dołożyło CBA. W sumie to 33,4 mln zł.

Sprawę użycia Pegasusa bada komisja śledcza. Chodzi o wykorzystanie tego oprogramowania m.in. przez rząd, służby specjalne i policję w okresie od 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. Komisja ma też ustalić, kto był odpowiedzialny za zakup Pegasusa i podobnych narzędzi dla polskich władz. Będzie również badała, czy działania operacyjno-rozpoznawcze prowadzone z wykorzystanie Pegasusa wobec polskich obywateli były legalne, prawidłowe i celowe.

Powołanie komisji to pokłosie ustaleń działającej przy Uniwersytecie w Toronto grupy Citizen Lab. Podała ona, że za pomocą opracowanego przez izraelską spółkę NSO Group oprogramowania Pegasus byli m.in. inwigilowani mec. Roman Giertych, prokurator Ewa Wrzosek i senator Koalicji Obywatelskiej Krzysztof Brejza. Do telefonu polityka miano się włamać 33 razy w okresie od 26 kwietnia 2019 r. do 23 października 2019 r., gdy był on szefem sztabu KO przed wyborami parlamentarnymi.

Wybrane dla Ciebie
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Firmowe samochody tylko na prąd? Oto plan UE
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Budowa bez pozwolenia. Sejm poparł poprawki Senatu
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Więzienie za rażące przekroczenie limitu prędkości. Ustawa trafi do prezydenta
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Nowelizacja ustawy górniczej. Sejm przegłosował odprawy dla górników
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Sejm za ujednoliceniem sposobu obliczania powierzchni użytkowej mieszkania
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Ambasador USA: Polska to jeden z cudów tego świata
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Zapłacą ludziom za wymianę okien. Lotnisko rusza z akcją
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Nagły zwrot Amerykanów. Zmieniają decyzję ws. rosyjskiego giganta
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum
Szybka kolej połączy Londyn i Niemcy. Podpisano memorandum
Ważna umowa dla tysięcy Polaków. Poczta zdobyła gigakontrakt na obsługę sądów
Ważna umowa dla tysięcy Polaków. Poczta zdobyła gigakontrakt na obsługę sądów
Orange Polska zawarł nową umowę społeczną. Zakłada dobrowolne odejścia
Orange Polska zawarł nową umowę społeczną. Zakłada dobrowolne odejścia
Ile kosztuje funt? Kurs funta do złotego PLN/GBP 4.12.2025
Ile kosztuje funt? Kurs funta do złotego PLN/GBP 4.12.2025