Tańszy i mniej zaawansowany? Tak wypada Hermes na tle Pegasusa

"Gazeta Wyborcza" ujawniła, że Prokuratura Krajowa wiosną 2021 r. kupiła za 15 mln zł specjalistyczny system szpiegowski Hermes. Z dostępnych informacji wynika, że oprogramowanie było tańsze i bardziej zaawansowane niż Pegasus. Czy na pewno?

Sejmowa komisja śledcza ds. PegasusaSejmowa komisja śledcza ds. Pegasusa
Źródło zdjęć: © East News | Michal Zebrowski
Paweł Gospodarczyk

Według "Gazety Wyborczej" Hermes miał służyć do nielegalnej inwigilacji polityków, urzędników państwowych, sędziów oraz prokuratorów. O istnieniu oprogramowania obecne kierownictwo Prokuratury Krajowej (PK) miało dowiedzieć się z jednej z faktur za abonament, który należało opłacić za użytkowanie systemu.

Hermes a Pegasus. Porównanie kosztów zakupu

Jak pisze "GW", Hermes został kupiony jako "specjalistyczny program analityczny". Nie był certyfikowany przez ABW. Centrala oprogramowania miała mieścić się w "Kancelarii Tajnej PK".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Wielka ściema" w innowacjach. Wystarczyło mieć pomysł na startup. Jakub Dwernicki -Biznes Klasa #20

Zakup Hermesa miał nastąpić wiosną 2021 r. "Transakcję negocjował z producentem mec. Krzysztof Krełowski. Cena z licencją: 15 mln zł plus abonament" - pisze "GW". Mec. Krełowski - jak podaje gazeta - to były dyrektor inspektoratu wewnętrznego w Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, a w 2021 r. radca prawny PK.

Bogdan Święczkowski, który w roku 2022 został sędzią Trybunału Konstytucyjnego na pytanie "GW" w tej sprawie odpisał: "W czasach, kiedy byłem Prokuratorem Krajowym nie zakupiono żadnego oprogramowania szpiegowskiego".

Jak działa Hermes? "Jeśli podamy mu dane obiektu naszego zainteresowania, przejrzy informacje dostępne publicznie w sieci (wyszukiwarki, serwisy społecznościowe, fora, serwisy specjalistyczne) i pobierze z nich wszystko, co na temat danego imienia, nazwiska i pseudonimu znajdzie" - czytamy na blogu zaufanatrzeciastrona.pl.

Autorzy wpisu przekonują, że Hermes wcale nie jest bardziej zaawansowany od Pegasusa. Po pierwsze dlatego, że - jak wskazano - Pegasus jest instalowany w najniższej możliwej warstwie systemowej. "Nie ma zatem niższej, w której miałby się znaleźć Hermes" - czytamy. Ponadto, jak podkreślono, Pegasus ma maksymalne możliwości "ingerencji w urządzenie".

Najwyższa Izba Kontroli przed dwoma laty wykazała, że na zakup Pegasusa Centralne Biuro Antykorupcyjne otrzymało 25 mln zł od Ministerstwa Sprawiedliwości z Funduszu Sprawiedliwości. 8,4 mln zł na testy funkcjonalności i szkolenia dołożyło CBA. W sumie to 33,4 mln zł.

Sprawę użycia Pegasusa bada komisja śledcza. Chodzi o wykorzystanie tego oprogramowania m.in. przez rząd, służby specjalne i policję w okresie od 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. Komisja ma też ustalić, kto był odpowiedzialny za zakup Pegasusa i podobnych narzędzi dla polskich władz. Będzie również badała, czy działania operacyjno-rozpoznawcze prowadzone z wykorzystanie Pegasusa wobec polskich obywateli były legalne, prawidłowe i celowe.

Powołanie komisji to pokłosie ustaleń działającej przy Uniwersytecie w Toronto grupy Citizen Lab. Podała ona, że za pomocą opracowanego przez izraelską spółkę NSO Group oprogramowania Pegasus byli m.in. inwigilowani mec. Roman Giertych, prokurator Ewa Wrzosek i senator Koalicji Obywatelskiej Krzysztof Brejza. Do telefonu polityka miano się włamać 33 razy w okresie od 26 kwietnia 2019 r. do 23 października 2019 r., gdy był on szefem sztabu KO przed wyborami parlamentarnymi.

Wybrane dla Ciebie
Ceny ropy pikują. Analitycy wskazują na raporty OPEC+ oraz IEA
Ceny ropy pikują. Analitycy wskazują na raporty OPEC+ oraz IEA
Kolejna dymisja w związku z aferą korupcyjną w Ukrainie. Na żądanie Zełenskiego
Kolejna dymisja w związku z aferą korupcyjną w Ukrainie. Na żądanie Zełenskiego
Handel uprawnieniami do emisji CO2. Oto szacowane przychody Polski z ETS
Handel uprawnieniami do emisji CO2. Oto szacowane przychody Polski z ETS
Historyczna chwila w USA. Po 232 latach kończą produkcję jednocentówek
Historyczna chwila w USA. Po 232 latach kończą produkcję jednocentówek
Oto ile zarabia się w Unii, a ile w Polsce. Jak wypadamy?
Oto ile zarabia się w Unii, a ile w Polsce. Jak wypadamy?
USA wbiły klin między Serbię a Rosję. Sankcje wywołują konflikt
USA wbiły klin między Serbię a Rosję. Sankcje wywołują konflikt
Projekt Nawrockiego trafił do Sejmu. Oto co zakłada
Projekt Nawrockiego trafił do Sejmu. Oto co zakłada
Bułgarzy chcą szybko pozbyć się Rosjan z kluczowej rafinerii. Ale jest weto prezydenta
Bułgarzy chcą szybko pozbyć się Rosjan z kluczowej rafinerii. Ale jest weto prezydenta
Zwolnienia grupowe pod Wrocławiem. Gigant chce ściąć 182 etaty
Zwolnienia grupowe pod Wrocławiem. Gigant chce ściąć 182 etaty
Rosja szuka pieniędzy. Pierwszy raz wyemituje obligacje w juanie
Rosja szuka pieniędzy. Pierwszy raz wyemituje obligacje w juanie
Kolejna chińska rafineria nie chce już ropy z Rosji. Rosną problemy Putina
Kolejna chińska rafineria nie chce już ropy z Rosji. Rosną problemy Putina
Gigant planuje zwolnienia grupowe. 800 osób straci pracę
Gigant planuje zwolnienia grupowe. 800 osób straci pracę