Ukraińscy uchodźcy cenią pracę bardziej niż świadczenia socjalne. Nowy raport

Naukowcy z Uniwersytetu w Monachium przeprowadzili eksperyment wśród ukraińskich uchodźców przebywających w różnych krajach europejskich. W badaniu uczestnicy wybierali między dwoma hipotetycznymi krajami, które różniły się ośmioma cechami, takimi jak rynek pracy, poziom świadczeń socjalnych czy odległość od Ukrainy.

Wyniki pokazują, że łatwość znalezienia pracy zgodnej z kwalifikacjami zwiększa prawdopodobieństwo wyboru danego kraju o 15,2 punktu procentowego. Jest to najważniejszy czynnik spośród wszystkich badanych atrybutów. Średnie wynagrodzenie okazało się najistotniejszym atrybutem finansowym - jego wzrost o jedno odchylenie standardowe prowadzi do zwiększenia prawdopodobieństwa wyboru kraju o 16,4 punktu procentowego.

Wzrost świadczeń socjalnych o jedno odchylenie standardowe jest ceniony tylko nieznacznie wyżej niż analogiczny wzrost zasiłków na dzieci, odpowiednio 4,5 i 3,2 punktu procentowego. Wyższe koszty wynajmu negatywnie wpływają na preferencje - ich wzrost o jedno odchylenie standardowe zmniejsza prawdopodobieństwo wyboru kraju o 6,7 punktu procentowego.

Posiadanie rodziny lub przyjaciół w kraju docelowym zwiększa prawdopodobieństwo jego wyboru o 8,5 punktu procentowego. Możliwość komunikowania się w języku narodowym kraju docelowego zwiększa tę szansę o 9,4 punktu procentowego. Te czynniki okazały się ważniejsze niż bliskość geograficzna do Ukrainy.

Badanie wykazało istotne różnice między kobietami a mężczyznami. Kobiety znacznie bardziej cenią sobie obecność przyjaciół i rodziny w kraju docelowym. Mężczyźni natomiast wyraźnie preferują kraje położone dalej od Ukrainy, co może wynikać z obaw przed ewentualnym odesłaniem do ojczyzny. Ukraina nie pozwala mężczyznom w wieku 18-60 lat na opuszczenie kraju, z nielicznymi wyjątkami.

Uchodźcy mieszkający z dziećmi poniżej 18 roku życia znacznie bardziej cenią zasiłki na dzieci niż osoby bez dzieci. Osoby w wieku emerytalnym (65 lat i więcej) przywiązują mniejszą wagę do znalezienia pracy zgodnej z kwalifikacjami oraz do wysokości wynagrodzeń i zasiłków na dzieci.

Uchodźcy, którzy planują osiedlić się za granicą na stałe, bardziej cenią możliwości zatrudnienia i wysokość wynagrodzeń niż ci, którzy zamierzają wrócić do Ukrainy. Jednocześnie przywiązują mniejszą wagę do wyboru krajów, w których mają rodzinę lub przyjaciół. Osoby planujące osiedlenie się poza Ukrainą preferują lokalizacje położone dalej od ojczyzny, podczas gdy planujący powrót wybierają bliższe destynacje.

Uchodźcy z wyższym wykształceniem znacznie bardziej cenią znajomość języka narodowego kraju docelowego niż osoby bez wyższego wykształcenia. Może to wynikać z faktu, że osoby z wyższym wykształceniem dążą do znalezienia pracy zgodnej ze swoimi kwalifikacjami, która wymaga znajomości lokalnego języka.

Badanie przeprowadzono w dwóch uzupełniających się ankietach. Pierwsza została zrealizowana poprzez rekrutację na Facebooku w 2022 roku we wszystkich krajach UE oraz w Norwegii, Szwajcarii i Wielkiej Brytanii. Druga ankieta była reprezentatywnym badaniem przeprowadzonym w Niemczech na przełomie grudnia 2023 i stycznia 2024 roku, opartym na zaproszeniach wysłanych pocztą.