Walka o Mały ZUS. Rzecznik MŚP: wygraliśmy pierwszą sprawę w sądzie

- Oddziały terenowe Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców w Gdańsku i Poznaniu prowadzą setki spraw przedsiębiorców, w tym sprawy dotyczące Małego ZUS Plus. Aktualnie jest ich ponad 600, z czego w kilkudziesięciu przypadkach złożyliśmy już odwołania do sądów - powiedziała PAP rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców Agnieszka Majewska, powołana na to stanowisko pod koniec czerwca br. przez premiera Donalda Tuska.

Majewska dodała, że wnioski od przedsiębiorców ws. interwencji wpływają do biura Rzecznika "w znacznej ilości".

Pierwszą taką sprawę udało nam się już wygrać. Mam nadzieję, że po wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim pojawią się kolejne orzeczenia korzystne dla przedsiębiorców. Jeśli tak się nie stanie, będziemy składać apelacje, a następnie skargi nadzwyczajne do Sądu Najwyższego - powiedziała.

Podkreśliła, że Biuro Rzecznika MŚP zawsze będzie wspierać przedsiębiorców w sprawach, w których organ administracji publicznej naruszy Konstytucję Biznesu, w tym jedną z pięciu głównych zasad: co nie jest zabronione, jest dozwolone, zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasada rozstrzygania niejasności w przepisach prawa i postępowaniach administracyjnych na korzyść przedsiębiorcy oraz zasada proporcjonalności.

- Rzecznik jest samodzielnym i niezależnym organem ochrony praw przedsiębiorców i tą fundamentalną misję będę realizowała ze szczególną determinacją. Mam wieloletnie doświadczenie w prawnej ochronie przedsiębiorców. Do tej pory wsparliśmy ich setki tysięcy. Mamy wiele spraw wygranych w sądach administracyjnych i w sądach powszechnych w całej Polsce oraz w Sądzie Najwyższym. Zapewniam, że praca wydziału interwencyjno-procesowego oraz wszystkich oddziałów terenowych pozostanie na wysokim poziomie - wskazała Agnieszka Majewska.

Według rzeczniczki MŚP wciąż pojawiają się przypadki naruszania Konstytucji Biznesu, a wiele z nich widać w działaniu urzędników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. - W lutym i marcu zakład nie przyjmował wniosków przedsiębiorców składanych w sprawach Małego ZUS Plus, co w mojej ocenie stanowiło naruszenie Konstytucji Biznesu. W indywidualnych sprawach przedsiębiorców, w których ZUS nie wydawał decyzji, a jedynie informował o braku możliwości jej wydania, Biuro Rzecznika MŚP występowało z wnioskami o ich wydanie. Dopiero po wstąpieniu Rzecznika do postępowania na prawach przysługujących prokuratorowi decyzje takie były wydawane - poinformowała rzeczniczka.

Zapowiedziała, że w tym tygodniu spotka się z prezesem ZUS Zbigniewem Derdziukiem, mając - jak dodała - "nadzieję na konstruktywną rozmowę dotyczącą współpracy z Biurem Rzecznika, a także na to, że w przyszłości pracownicy zakładu przychylniej będą odnosili się do przedsiębiorców".

Majewska uważa, że kwestie sporne między przedsiębiorcami a organami administracyjnymi powinny być rozwiązywane przede wszystkim na drodze mediacji. Zapowiedziała też, że podejmie starania na rzecz nowelizacji ustawy o Rzeczniku MŚP, tak by rzecznik nie tylko mógł pomagać przy organizacji mediacji, ale był jej faktycznym uczestnikiem i jako strona mógł wspierać przedsiębiorców, co byłoby jej zdaniem korzystne dla przedsiębiorców i przyczyniałoby się do budowania przyjaznego państwa. Według niej byłyby to wymierne i widoczne rozwiązania, na które przedsiębiorcy czekają od wielu lat.

- W Gdańsku, gdzie przez pięć i pół roku kierowałam biurem terenowym Rzecznika MŚP, wypracowałam model współpracy z organami. Zanim wdaliśmy się w spór na drodze postępowania sądowego, wiele spraw udawało się rozwiązać podczas rozmów, zawierając porozumienia na etapie postępowania administracyjnego. Chciałabym tę formę działania rozszerzyć na skalę ogólnopolską - podkreśliła Majewska.

W jej opinii w ciągu ostatnich dwóch lat dzięki współpracy Biura Rzecznika MŚP z Krajową Administracją Skarbową udało się wypracować dobre praktyki, które obecnie stosowane są przez urzędników. Dzięki temu przedsiębiorcy są przyjaźniej traktowani przez urzędy. - Wcześniej bywało różnie, podczas mojej pracy w Gdańsku widziałam wiele przypadków przeciągających się kontroli skarbowych. Od tego czasu wiele się zmieniło na lepsze, co sygnalizują sami przedsiębiorcy - zauważyła.

Zmiany - jak mówiła - widać np. w treści uzasadnień decyzji administracji skarbowej.

- Przedsiębiorca nareszcie może je zrozumieć. Wcześniej standardem było wielostronicowe pismo, w którym na kilkunastu stronach cytowane były przepisy, na kolejnych 10 orzecznictwo, zaś clou sprawy zawarte było w ostatnim akapicie. Liczę, że podobnych co w KAS zmian na lepsze doczekamy się wkrótce w ZUS - podsumowała rzeczniczka MŚP.

Jak poinformowało Biuro Rzecznika MŚP, 27 czerwca br. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim wydał pierwszy wyrok, w którym podzielił argumentację Rzecznika MŚP i przyznał przedsiębiorcy prawo do Małego ZUS Plus od 1 stycznia 2024.

Spór między Rzecznikiem MŚP a ZUS dotyczy interpretacji przepisów dotyczących tzw. Małego ZUS Plus. A konkretnie o to, jak długo powinna trwać przerwa, po upływie której przedsiębiorca może ponownie skorzystać z tego preferencyjnego rozwiązania. Według Rzecznika intencją ustawodawcy było wprowadzenie dwóch lat przerwy, natomiast ZUS stanął na stanowisku, że przerwa powinna wynosić trzy lata.

"W oparciu o tę interpretację przepisów od początku bieżącego roku ZUS odmawia przedsiębiorcom możliwości korzystania z Małego ZUS Plus, jeżeli korzystali z tej preferencji składkowej w okresie od stycznia 2019 r. do grudnia 2021 r. Spotkało się to ze sprzeciwem Rzecznika MŚP, który m.in. wystąpił o zajęcie stanowiska w tej sprawie przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wobec braku jednoznacznego stanowiska ministerstwa rzecznik podjął szereg interwencji procesowych" - podano.

Sąd wskazał przy tym, że przy interpretacji przepisów dotyczących tej preferencji składkowej należy brać pod uwagę intencję ustawodawcy, który chciał, aby ulga przysługiwała przez 36 miesięcy w cyklicznych 5-letnich okresach, a ponadto art. 11 ustawy Prawo przedsiębiorców, który nakazuje organowi stosowanie zasady przyjaznej interpretacji przepisów i rozstrzygania wątpliwości na korzyść przedsiębiorców.

Mały ZUS Plus to niższe, proporcjonalne do dochodu, składki na ubezpieczenia społeczne dla najmniejszych przedsiębiorców. Z rozwiązania mogą korzystać przedsiębiorcy, których roczny przychód nie przekracza 120 tys. zł i prowadzili działalność w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.