*Ceny tych ziaren na światowych giełdach wciąż rosną. Kawa zdrożała średnio o 17 procent, kakao o połowę. *
Kawa podrożała już w październiku. Zauważyli to zapewne klienci amerykańskiej sieci kawiarni Starbucks oraz konsumenci, którzy kupują kawy marek należących do koncernów Kraft oraz Proctle&Gamble. Pojedyncze opakowanie tej ostatniej podrożało nawet o 20 procent.
Rynkowe ceny szybują w górę
Polityka cenowa tego towaru jest teraz zależna bowiem wyłącznie od popytu i podaży. Do początku lat 90. ceny na rynku międzynarodowym ustalała Międzynarodowa Organizacja Kawy (ICO). Obecnie nie kontroluje ona rynku, a jedynie go bada.
_ Łącznie wszystkie podwyżki cen kawy od początku 2005 roku do końca 2006 stanowią aż 35-procentowy wzrost. _ Z jej analiz wynika, że wzrost cen jest uzasadniony niską podażą: 109,39 mln worków (jednostka miary, jaką używa się w obrocie tym towarem, jest równowartością 60 kg), jakie trafiły do handlu, odpowiadał w minionym roku popyt szacowany na 116 mln. Szacuje się, że popyt w 2007 roku wzrośnie do 121 mln worków, z czego 85 mln trafi do krajów, w których nie uprawia się kawy.
Winni spekulanci czy susza?
Według specjalistów podwyżki mogły mieć różne źródła. Niektórzy wskazywali, że wzrost cen na londyńskiej giełdzie towarowej był spowodowany celowymi działaniami spekulantów. Rzekomo w czerwcu minionego roku wykupili oni całe światowe zapasy ziaren. Wówczas zapłacili za nie około 1200 dolarów za tonę.
_ Kawa to towar, którego rynek ma największe po ropie naftowej obroty na świecie. Dochody ze sprzedaży detalicznej używki sięgają 70 mld dol. rocznie. _Inni upatrują źródeł dobrej koniunktury w tym, że zlikwidowano nadwyżkę magazynowanych we Włoszech ziaren. Wcześniej ogromne zapasy uniemożliwiały wzrost cen, bo podaż znacznie przewyższała zapotrzebowanie. Ceny wzrosły również ze względu na zmniejszenie produkcji w Wietnamie z powodu suszy.
_ Połowę rocznych zbiorów kawy skupują największe koncerny: Sara Lee, Kraft, Procter & Gamble oraz Nestle. _ Wietnamska konkurencja
Wietnam nie po raz pierwszy spowodował zawirowania na tym rynku.
Od czasu zniesienia w 1994 roku przez USA embraga handlowego Wietnam zwiększył produkcję kawy o 200 procent, znacznie zwiększając podaż, a tym samym obniżając ceny.
Odczuło to Wybrzeże Kości Słoniowej - największy eksporter tego ziarna. W rankingu eksporterów Wietnam zdetronizował też zajmującą drugie miejsce Kolumbię. Nic więc dziwnego, że plantatorzy zapewniali sobie zbyt obniżając ceny.
Biorąc pod uwagę fakt, że z 25 mln plantatorów kawy na świecie 15 mln to drobni rolnicy, można sobie wyobrazić ich determinację w walce z potężnymi konkurentami.
Drożeje też kakao
Nie tylko kawa wychodzi z cenowego dołka. Szybko rosną ceny ziaren kakaowca. Aż 60 procent światowych zbiorów kakao pochodzi z Wybrzeża Kości Słoniowej i Ghany. Międzynarodowa Organizacja Kakao prognozuje, ze produkcja wzrośnie tam odpowiednio w tym roku 3,7 i 10,4 procent.
_ Powyżej ceny kakao a poniżej kawy na światowych giełdach w ostatnich latach. _
Jednocześnie eksperci alarmują, że 3,5 mln ton zbiorów, które trafią na światowy rynek w tym roku, to za mało w stosunku do rosnącego szybciej od podaży popytu. W związku z tym niektórzy spodziewają się deficytu w wysokości około 100 000 ton. Dodatkowo nad optymistycznymi prognozami analityków rynków towarowych wisi widmo konfliktu politycznego w afrykańskich krajach.
Jednocześnie eksperci z ICCO przekonują, że nawet przy wzroście popytu sięgającym 2 proc. rynek nie pozbędzie się nadwyżki w postaci 80 000 ton ziaren. Według niech, nie ma więc powodu do zmartwień. Ani do wzrostu cen na giełdach towarowych, a co za tym idzie - w sklepach i cukierniach.